We hebben allemaal wel eens gehoord dat het ontbijt de belangrijkste maaltijd van de dag is. Maar dat dit een populair gezegde is, wil niet zeggen dat je ‘s ochtends honger hebt. En als je dat niet hebt, kan het eten van een gezond ontbijt als een uitdaging aanvoelen. Hoewel een gebrek aan honger ‘s morgens in sommige gevallen een teken van een ernstig probleem kan zijn, is het meestal volkomen normaal en geen reden tot bezorgdheid. Hier zijn 6 mogelijke redenen waarom je ‘s morgens geen honger hebt.
1. Je hebt uitgebreid gegeten of laat op de avond gesnackt
Een van de belangrijkste redenen waarom je geen honger hebt als je wakker wordt, is dat je de avond ervoor uitgebreid hebt gegeten of gesnackt. Dit kan vooral het geval zijn als je een maaltijd hebt gegeten met veel vet of eiwit. Deze macronutriënten kunnen het legen van je maag vertragen en je langer een vol gevoel geven – zelfs tot de volgende ochtend (1, 2). Met name eiwitten kunnen het peil van hormonen die honger en eetlust reguleren, waaronder ghreline, glucagon-like peptide-1, peptide YY en cholecystokinine (3), aanzienlijk veranderen. Evenzo kunnen vetrijke maaltijden het peil van bepaalde hormonen die met de eetlust en het volheidsgevoel in verband worden gebracht, veranderen, waardoor het hongergevoel afneemt (4, 5). Als je liever uitgebreid dineert en de volgende ochtend het ontbijt overslaat of uitstelt, is dat helemaal prima – zolang je er maar voor zorgt dat je de hele dag door de voedingsstoffen en het vocht binnenkrijgt die je nodig hebt.
Kortom: een uitgebreid diner of late snacks kunnen ervoor zorgen dat je de volgende ochtend minder honger heeft. Dit kan vooral het geval zijn als je een maaltijd eet met veel eiwitten of vetten.
2. Je hormoonspiegels veranderen van de ene dag op de andere
‘s Nachts en tijdens de slaap schommelt het peil van verschillende hormonen in je lichaam. Hierdoor kan je eetlust veranderen. Uit onderzoek blijkt met name dat het niveau van epinefrine, ook bekend als adrenaline, ‘s morgens hoger is. Men denkt dat dit hormoon de eetlust onderdrukt door de snelheid waarmee de maag zich leegt te vertragen en de afbraak van koolhydraten die in de lever en de spieren zijn opgeslagen als brandstof voor het lichaam te verhogen (6, 7). Bovendien heeft een studie aangetoond dat het ghrelinegehalte, het hongerhormoon, ‘s morgens lager is dan de avond ervoor. Dit zou ook kunnen verklaren waarom je minder honger hebt als je wakker wordt (8). Tenslotte suggereert onderzoek dat het leptinegehalte, een hormoon dat een verzadigd gevoel opwekt, ‘s morgens ook hoger zou zijn. Studies hebben echter gemengde resultaten opgeleverd (9). Merk op dat deze dagelijkse hormoonschommelingen volkomen natuurlijk zijn en meestal geen reden tot bezorgdheid geven. Als je echter plotselinge of extreme veranderingen in honger of eetlust ervaart, kan je overwegen met een arts te overleggen.
Kortom: het peil van hormonen zoals adrenaline, ghreline en leptine schommelt ‘s nachts en ‘s morgens, waardoor je minder honger hebt als je wakker wordt.
3. Je voelt je angstig of depressief
Zowel angst als depressie kunnen je hongergevoelens aanzienlijk beïnvloeden. Naast symptomen zoals slaapstoornissen, vermoeidheid en verlies van belangstelling, kan depressie veranderingen in de eetlust veroorzaken (10). Ondertussen kan angst het niveau van bepaalde stresshormonen verhogen die je eetlust verminderen (11). Angst en depressie hebben echter een verschillend effect op mensen. Sommige onderzoeken hebben uitgewezen dat deze aandoeningen bij sommige mensen juist gepaard gaan met een verhoogde eetlust en voedselinname (12, 13). Als je last hebt van angst of depressie en vermoedt dat dit invloed heeft op je eetlust of andere aspecten van je gezondheid, praat dan met een gezondheidsdeskundige om te bepalen wat voor jou de beste behandeling is.
Kortom: in sommige gevallen kunnen angst en depressie leiden tot verminderde eetlust, waardoor je ‘s morgens minder honger hebt.
4. Je bent zwanger
Ochtendmisselijkheid is een veel voorkomende aandoening die wordt gekenmerkt door misselijkheid en braken. Het treft ongeveer 80% van de mensen tijdens de zwangerschap (14). Hoewel je op elk moment van de dag last kunt hebben van ochtendmisselijkheid, treedt deze vaak ‘s ochtends op – vandaar de naam. In de meeste gevallen verbetert of verdwijnt de ziekte na 14 weken zwangerschap (14). Ochtendmisselijkheid kan je eetlust verminderen. In een onderzoek onder 2.270 zwangere vrouwen gaf 34% aan minder te eten tijdens de vroege zwangerschap (15). Naast ochtendmisselijkheid kan de zwangerschap ook andere hongersymptomen veroorzaken, zoals indigestie, een opgeblazen gevoel en een vertraagde maaglediging (16). Voldoende drinken, kleine maaltijden, bepaalde recepten uitproberen, voldoende slapen en je huis goed ventileren om geuren te vermijden die misselijkheid opwekken, zijn allemaal strategieën die de symptomen kunnen verminderen en je eetlust kunnen verbeteren. Als je last hebt van aanhoudende ochtendmisselijkheid of andere symptomen van een vroege zwangerschap, kan je overwegen een zwangerschapstest te doen of te overleggen met een arts.
Kortom: als je zwanger bent, kun je last hebben van ochtendmisselijkheid of andere symptomen waardoor je minder honger hebt als je wakker wordt.
5. Je bent ziek
Als je je niet lekker voelt, vermindert vaak de eetlust en het hongergevoel. Met name infecties van de luchtwegen, zoals verkoudheid, griep en longontsteking, leiden tot een verminderd hongergevoel (17, 18, 19). In sommige gevallen beperken deze infecties ook je smaak- en reukzintuigen, waardoor je eetlust kan afnemen (20). Bepaalde infecties, zoals griep, kunnen ook symptomen veroorzaken die de honger en de eetlust verminderen, waaronder misselijkheid en braken (21). Denk eraan dat het vooral belangrijk is om gehydrateerd te blijven en je lichaam van brandstof te voorzien als je ziek bent, zelfs als je geen honger voelt. Soep, warme thee, bananen, crackers en appelmoes zijn een paar makkelijke opties om te proberen als je je niet lekker voelt.
Kortom: sommige ziekten kunnen je eetlust verminderen door symptomen als misselijkheid, braken en smaakverlies.
6. Andere onderliggende oorzaken
Naast de meest voorkomende factoren die hierboven zijn opgesomd, zijn er verschillende andere mogelijke redenen waarom je geen hongergevoel hebt als je wakker wordt. Hier zijn een paar andere mogelijke oorzaken van verminderde honger in de ochtend:
- Je neemt bepaalde medicijnen – Veel soorten medicijnen, waaronder diuretica en antibiotica, kunnen honger en eetlust verminderen (22, 23).
- Je wordt ouder – Verminderde eetlust komt vaak voor bij oudere volwassenen en kan worden veroorzaakt door veranderingen in energiebehoefte, hormonen, smaak of geur, en sociale omstandigheden (24).
- Je hebt een probleem met je schildklier – Verminderde eetlust kan een teken zijn van hypothyreoïdie, oftewel een verminderde schildklierfunctie (25).
- Je bent aan het ovuleren – Oestrogeen, een vrouwelijk geslachtshormoon dat tijdens de ovulatie toeneemt, kan je eetlust onderdrukken (26).
- Je hebt een chronische aandoening – Bepaalde aandoeningen zoals leveraandoeningen, hartfalen, nieraandoeningen, HIV en kanker kunnen allemaal leiden tot verminderde eetlust (27, 28, 29, 30, 31).
Als je vermoedt dat een onderliggende aandoening bijdraagt aan je gebrek aan honger in de ochtend, raadpleeg dan een gezondheidsdeskundige.
Kortom: veroudering, ovulatie, schildklierproblemen, chronische gezondheidsproblemen en het gebruik van bepaalde medicijnen kunnen allemaal leiden tot verminderde eetlust. Als je vermoedt dat er een onderliggende oorzaak is voor je gebrek aan honger in de ochtend, praat dan met een gezondheidsdeskundige.
Wat te doen?
Als je vlak na het opstaan geen honger hebt, is het prima om nog even te wachten met ontbijten. Soms, tegen de tijd dat je gedoucht hebt, je aangekleed hebt en je klaargemaakt hebt voor de dag, kan je honger hebben en klaar zijn om te eten. Als je nog steeds geen hongergevoel hebt, kun je proberen iets kleins en voedzaams te eten om je eetlust op te wekken. Door vast te houden aan een vertrouwd ontbijt dat je lekker vindt of te experimenteren met nieuwe ingrediënten kun je mogelijk je eetlust opwekken. Hier zijn een paar gezonde en lekkere ontbijt ideeën:
- yoghurt met bessen en granola
- havermout met bananenschijfjes en een beetje honing
- smoothie met spinazie, vers fruit, en proteïnepoeder
- omelet met champignons, tomaten, paprika en kaas
- avocado toast met een eitje
Als je het moeilijk vindt om te ontbijten omdat je zich angstig of depressief voelt, kan het nuttig zijn om dit in je ochtendroutine in te bouwen. Weet ook dat het helemaal niet erg is als je het ontbijt liever overslaat. Zorg er wel voor dat je later op de dag de voedingsstoffen binnenkrijgt die je nodig hebt, dat je goed hydrateert en dat je de mogelijke negatieve effecten van ‘s ochtends niet eten, zoals hoofdpijn, vermoeidheid of prikkelbaarheid, niet negeert. Ten slotte, als je vermoedt dat een onderliggende gezondheidsprobleem kan bijdragen aan je verminderde eetlust, praat dan met een gezondheidsdeskundige om te bepalen wat voor je de beste behandeling is.
Kortom: even wachten met ontbijten, iets kleins en voedzaams eten, experimenteren met nieuwe ingrediënten en het ontbijt inbouwen in je ochtendroutine zijn allemaal manieren om je eetlust ‘s ochtends aan te wakkeren.
Om te onthouden
Er zijn veel redenen waarom je geen honger hebt als je wakker wordt. In sommige gevallen kan dit het gevolg zijn van een uitgebreid diner de avond tevoren, natuurlijke schommelingen in je hormoonspiegel, zwangerschap of een slecht humeur. Soms kan het een teken zijn van een ernstiger probleem, zoals angst, depressie of een andere onderliggende gezondheidsprobleem. Als je vermoedt dat dit het geval zou kunnen zijn, neem dan contact op met een gezondheidsdeskundige. Even wachten met ontbijten, experimenteren met nieuwe ingrediënten of gezonde gewoonten aanleren door een ochtendroutine op te bouwen, kan helpen om je hongergevoel in de ochtend te stimuleren (Met toestemming vertaald).