Al jarenlang ben ik een trouwe kijker van het TV programma De Keuringsdienst van Waarde (KvW). Ik heb alle afleveringen minstens twee keer gezien. Bij de laatste afleveringen over spelt en gluten viel me iets op: het informatieve niveau is gedaald en heeft plaats gemaakt voor een stukje riooljournalistiek.
De angst voor gluten en de liefde voor spelt zouden volgens het KRO TV programma in het leven zijn geroepen om argeloze burgers geld afhandig te maken. Deze truc paste de KvW ook al toe in hun item over Superfoods. Weinig origineel dus. In plaats van objectief te zijn en te informeren, laat de KvW mensen domme dingen zeggen. ‘Ik eet geen aardappels meer’ terwijl iedereen weet dat er in aardappels helemaal geen gluten zitten. ‘Gluten is een zemel in brood’, terwijl gluten vooral in de tarwekern zitten en nauwelijks in het vliesje, ook wel de zemel genoemd. Ook werd het interview van Teun van de Keuken met Ralph Moorman verdraaid, zodat het verhaal plots ongefundeerd leek. Nu kunnen we lekker lachen om de ‘onwetendheid’ van mensen, maar dan gaan we voorbij aan een serieus onderwerp en doen we het probleem tekort.
Daarom een informatief achtergrondartikel over gluten
Dat mensen niet alleen een allergie kunnen hebben voor gluten, maar ook een intolerantie is inmiddels recent wetenschappelijk bewezen in deze dubbel blinde, placebo gecontroleerde studie. Of je nu coeliakie hebt of een intolerantie voor gluten, volgens dit wetenschappelijke rapport, dat op is gepubliceerd op 27 februari 2015, kan gluten de doorlaatbaarheid van de darmen doen toenemen. Mensen zonder een glutenallergie, maar die toch klachten ervaren hebben Non-coeliakie gluten sensitiviteit (1, 2) . Het zijn kleine onderzoeken, maar toch wijzen de pijlen op het mogelijke bestaan van een glutenintolerantie buiten coeliakie om. Vooral de ervaringen van mensen die het zonder gluten stellen, spreken boekdelen: ze voelen zich helderder, hebben meer energie, zijn minder verkouden etc. Gluten bestaan uit 2 eiwitten: glutinine en gliadine. Ons immuunsysteem kan op verschillende plekken reageren op deze eiwitten. Gliadine stimuleert de aanmaak van zonuline, waardoor de darm verhoogd doorlaatbaar kan worden (3). Bij mensen met coeliakie zijn het vooral de cellen van de darmwand die reageren, bij mensen met een intolerantie zouden het wel eens andere typen cellen kunnen zijn.
Het is overigens de vraag of het nu de gluten zijn of dat er toch iets anders aan de hand is. Samen met gluten komen namelijk nog veel andere ongewenste stoffen binnen. Zo bevat tarwe:
Omega 6, wat ontstekingsbevorderend werkt (4)
Zetmeel, dat gewoon suiker in de vorm van glucose is
Schimmels, iets waar alle granen, zaden en noten last van hebben
Oligofructose, link voor mensen met prikkelbare darmen
Lectinen, hebben ook een ongunstige werking op de darmen
Fytinezuur, belemmert de opname van mineralen
Exorfines, een verslavende stof die je meer doet eten (5)
Vezels, zo fijn gemalen dat deze geen effect meer hebben
En de pas ontdekte Alpha-Amylase Trypsin Inhibitors
Alpha-Amylase Trypsin Inhibitor
Dit stofje wordt ook wel ATI genoemd en maakt tarwe van zichzelf aan om zich te beschermen tegen vraat door insecten. Het is dus een natuurlijk ingebouwd bestrijdingsmiddel. Het blijkt dat ATI ontstekingsreacties kan aanjagen en het immuunsysteem kan overbelasten (6). Omdat zadenveredelaars hun zaad willen verkopen met de ideale eigenschappen dat het natuurlijk resistent is voor schimmels, onkruid en insecten, is de hoeveelheid ATI met de jaren gigantisch toegenomen. Hierdoor zijn hybride tarwesoorten van nu niet meer wat het vroeger ooit waren.
Het echte probleem van glutenvrij
Wat de KvW mooi neer had kunnen zetten, is waar deze glutenvrije tendens op dit moment toe leidt. Mensen die stoppen met gluten kiezen nu voor alternatieven die in mijn ogen vaak nog ongezonder zijn dan de glutenhoudende producten zelf. Een typisch etiket voor een glutenvrij product is:
water, maïszetmeel, rijstmeel, suiker, eieren, plantaardig margarine [plantaardige vetten en oliën (palm, palmpitten, kokos, koolzaad in wisselende verhoudingen), water, zout, emulgator: mono- en diglyceriden van vetzuren, aroma], glucosesiroop, melkpoeder, appelvezels, verdikkingsmiddelen: hydroxypropylmethylcellulose, guargom; emulgator: mono- en diglyceriden van vetzuren, gist, zuurteregelaar: wijnsteenzuur, zout, natuurlijk aroma. Kan sporen van soja en lupine bevatten.
Sorry, maar dit is echt schokkend! Hier had de KvW mee kunnen scoren. Het glutenvrije product is een mengsel van suiker en margarine???
Glutenalternatieven zijn vaak ongezond, ze bevatten:
Suiker: gluten plakken namelijk en als de bakker dat weglaat, is deze serieus gehandicapt. De oplossing is het toevoegen van veel suiker als plakstof.
Margarine: een geraffineerde nepboter dat een houdbaarheid heeft tot het jaar 2170. Als de natuur deze vloeibare plastic niet wil verteren, kunnen wij het beter ook niet eten.
Maïs: zeer arm aan nutriënten, maar rijk aan suiker en calorieën. Echt iets om te mijden als je geen diabetes type 2 wilt krijgen.
Eieren: af en toe een ei is geen probleem, maar sommige glutenvrije paleo aanhangers eten er wel 6 op een dag. Way too much!!!
Soja: dit is een peulvrucht met heel veel antinutrienten zoals sopanines, omega 6, lectinen en onverteerbare eiwitten. Dit kun je beter niet eten als je gezondheid je lief is. Vaak is soja ook nog genetisch gemanipuleerd waardoor het stijf staat van het bestrijdingsmiddel glyfosaat.
Wat dan wel?
Blijf in ieder geval weg van commerciële glutenvrije producten. Het is meestal rommel! Broodloos eten is minder moeilijk dan je denkt. Haver is al een stap in de goede richting. Ik eet zelf tussen de middag vaak warm, een soepje met kiemen bijvoorbeeld. Even snel wokken in de avond neemt ook niet al te veel tijd in beslag. Enkele andere alternatieven voor brood heb ik eens in deze blog geschreven.
Gelukkig is negatieve aandacht ook aandacht en is door de uitzending van de KvW de discussie over gluten toch weer opgelaaid. Mensen worden hierdoor nieuwsgierig gemaakt. Hopelijk heeft dit als effect dat ze zelf op onderzoek gaan en kunnen ervaren wat het vermijden van deze ‘rotzakken’ voor de gezondheid kan doen…
