Een 8-jarige jongen uit Maleisië is volledig blind geworden als gevolg van een extreem eenzijdig voedingspatroon. Het kind at sinds zijn vroege jeugd vrijwel uitsluitend kipnuggets, worstjes en koekjes. Dit schokkende geval laat zien hoe ernstig de gevolgen kunnen zijn van langdurige voedingstekorten bij kinderen. Artsen stelden vast dat de jongen leed aan een ernstig vitamine A-tekort, wat uiteindelijk leidde tot onomkeerbare schade aan zijn oogzenuwen.
Hoewel dit een extreem voorbeeld lijkt, zien voedingsdeskundigen ook in Nederland steeds vaker kinderen met vergelijkbare eenzijdige voedingspatronen. Het probleem kan dichterbij zijn dan je denkt. Veel kinderen eten dagelijks witbrood met zoet beleg, nauwelijks groenten en fruit, en veel bewerkte snacks. Een patroon dat op termijn tot ernstige voedingstekorten kan leiden.
Wat gebeurde er precies?
De leerkrachten van de Maleisische jongen werden zich bewust van het probleem toen hij plotseling vroeg: “Juf, waarom kan ik niets meer zien?” Na onderzoek in het ziekenhuis werd bij hem een ernstig vitamine A-tekort vastgesteld. Dr. Erna Nadia, een bekende Maleisische arts met een grote aanhang op sociale media, benadrukte de ernst van de situatie. “Als moeder kunnen we niet altijd koken omdat we druk zijn. Wat zielig voor de ouders van deze leerling. Het is niet makkelijk voor hen om dit te accepteren,” schreef ze op Facebook.
Wat is vitamine A-tekort
Vitamine A is een vetoplosbare vitamine die van wezenlijk belang is voor een goede gezondheid. Het speelt een belangrijke rol bij het ondersteunen van het gezichtsvermogen, immuunfunctie, celgroei en ontwikkeling. Een langdurig tekort kan leiden tot nachtblindheid, droge ogen en in ernstige gevallen tot onomkeerbare blindheid door aantasting van de oogzenuw, ook wel optische atrofie genoemd.
Volgens de Cleveland Clinic komt vitamine A-tekort bij ongeveer 1% van de Amerikanen voor, zij het meestal in mildere vorm. In ontwikkelingslanden is het tekort veel vaker voorkomend en vormt het zelfs de belangrijkste oorzaak van blindheid bij kinderen wereldwijd. Zuigelingen, kinderen en zwangere of borstvoedende vrouwen lopen het grootste risico.
Niet alleen vitamine A
Het probleem beperkt zich niet tot vitamine A alleen. Kinderen die voornamelijk sterk bewerkt voedsel eten, lopen risico op diverse voedingstekorten. Naast vitamine A kunnen ook tekorten aan vitamine D, B12, ijzer en zink ontstaan. Deze voedingsstoffen zijn onvervangbaar voor een gezonde ontwikkeling van kinderen.
De gevolgen van zulke tekorten kunnen zich sluipend ontwikkelen. Vaak worden ze pas na jaren zichtbaar in de vorm van problemen zoals verminderd zicht, vertraagde groei of concentratieproblemen. Dit maakt vroegtijdige herkenning zo belangrijk. Vooral bij kinderen met autisme of extreme voedselvoorkeuren is het risico op tekorten verhoogd, omdat zij bepaalde texturen of smaken kunnen vermijden.
Herken de signalen
Als ouder of verzorger is het waardevol om de waarschuwingstekens van een vitamine A-tekort te herkennen. Let op symptomen zoals:
- Droge ogen
- Grijze vlekken of schaduwen op het oogwit
- Moeite met zien in het donker (nachtblindheid)
- Het onvermogen om tranen te produceren
Deze signalen kunnen wijzen op een tekort dat aandacht verdient. Bij zorgen over het voedingspatroon van je kind is het altijd verstandig om contact op te nemen met een arts of diëtist.
Preventie begint bij gevarieerde voeding
Het goede nieuws is dat deze problemen vaak te voorkomen zijn door gevarieerd te eten. Een gezond voedingspatroon bevat voldoende groenten, fruit, volkorenproducten, peulvruchten en gezonde eiwitten. Vitamine A is rijkelijk aanwezig in diverse voedingsmiddelen zoals groene bladgroenten (spinazie, boerenkool), oranje en gele groenten en vruchten (wortelen, pompoen, mango, papaja), zuivelproducten, vlees (vooral lever), bepaalde vissoorten, eieren en verrijkte graanproducten. Door deze voedingsmiddelen regelmatig in je dieet op te nemen, kun je een tekort aan vitamine A effectief voorkomen.
Uitdagingen bij kieskeurige eters
Voor ouders van kieskeurige eters kan het een uitdaging zijn om voldoende variatie in het dieet te krijgen. Als je kind bepaalde voedingsmiddelen vermijdt, is het belangrijk om creatief te worden met alternatieven die dezelfde voedingsstoffen bevatten. Bij aanhoudende zorgen kan een diëtist helpen bij het opstellen van een voedingsplan dat zowel voedzaam als acceptabel is voor je kind.
In sommige gevallen, wanneer een gevarieerd dieet niet haalbaar is, kan een arts vitaminensupplementen adviseren. Dit is echter altijd een aanvulling op, geen vervanging van, een gezond voedingspatroon.
Balans tussen gemak en gezondheid
Dr. Nadia raakte een belangrijk punt aan dat veel ouders zullen herkennen: “Als moeder kunnen we niet altijd koken omdat we druk zijn.” In onze hectische maatschappij is het vinden van een balans tussen gemak en gezonde voeding inderdaad een uitdaging.
Het is niet nodig om elke maaltijd vanaf punt nul te bereiden, maar door bewuste keuzes te maken in gemaksvoedsel en deze aan te vullen met verse opties, kun je al een groot verschil maken. Bijvoorbeeld door naast een snelle maaltijd altijd wat rauwe groenten of fruit te serveren, of door te kiezen voor minder bewerkte varianten van populaire kindermaaltijden.
Een wake-up call voor ouders
Dit tragische geval uit Maleisië dient als een indringende herinnering aan het belang van gevarieerde voeding voor de ontwikkeling van kinderen. Wat misschien begint als een fase van kieskeurig eten, kan uitgroeien tot een voedingspatroon met verstrekkende gevolgen als er niet tijdig wordt ingegrepen.
Als ouder heb je een belangrijke rol in het vormgeven van de eetgewoonten van je kind. Door zelf het goede voorbeeld te geven, geduldig nieuwe voedingsmiddelen te blijven aanbieden en de maaltijd een positieve ervaring te maken, leg je de basis voor gezonde eetgewoonten die een leven lang meegaan (bron: ABC 7News).
