Sommige voedingsmiddelen van plantaardige afkomst bevatten fyto-oestrogenen. Dit zijn stoffen met een affiniteit voor de oestrogeenreceptor op de celwanden. Wetenschappers vermoeden dat sommige planten fyto-oestrogenen aanmaken om de voorplanting van plantenetende dieren tegen te gaan door onvruchtbaarheid te bevorderen (1). Dit is een overlevingsmechanisme van planten. In het menselijk lichaam kunnen fyto-oestrogenen een oestrogene of juist anti-oestrogene werking hebben (2). Fyto-oestrogenen werken minder krachtig dan lichaamseigen oestrogenen (3). Hierdoor kunnen ze stabiliserend werken op de hormoonspiegels. Het risico op bepaalde typen hormoongerelateerde kankers kan hierdoor afnemen (4). Ook is bewezen dat fyto-oestrogenen kunnen zorgen voor afname van opvliegers in de menopauze (5). Volgens onderzoekers verstoren fyto-oestrogenen uit soja het hormonale stelsel van mannen niet (6). Fyto-oestrogenen uit de isoflavonengroep (zoals soja) kunnen alleen worden geactiveerd wanneer de eter ervan bepaalde darmbacteriën heeft (7). Ongeveer 30 – 50% van de mensen heeft deze bacteriesamenstelling (8). Fyto-oestrogenen vallen onder de polyfenolen.
| Voedingsmiddelen met een hoog Fyto-oestrogenen | ||||
| mcg / 100g | Coumestrol | Isoflavonen | Lignanen | Totaal |
| Lijnzaad | 46.8 | 321.4 | 379,012 | 379,380 |
| Soja bonen | 1.5 | 103,649.3 | 269.2 | 103,920 |
| Tofu | 0.7 | 27,118.5 | 30.9 | 27,150 |
| Tempeh | 0.6 | 18,277.7 | 29.6 | 18,307 |
| Miso pasta | 2.4 | 11,131.0 | 63.9 | 11,197 |
| Sojayoghurt | 0.5 | 10,227.8 | 46.6 | 10,275 |
| Soja-eiwitpoeder | 0.5 | 8823.8 | 16.5 | 8,840 |
| Sesamzaden | 0.4 | 10.5 | 7,997.2 | 8,008 |
| Zwartebonensaus | 0.6 | 5,319.2 | 10.5 | 5,330 |
| Meergranenbrood | 0.5 | 2.6 | 4,785.6 | 4,798 |
| Soja melk | 0.6 | 2,944.2 | 12.3 | 2,957 |
| Miso soep | 0.0 | 1,467.7 | 2.8 | 1,470 |
| Humus | 0.0 | 13.6 | 979.4 | 993 |
| Gekiemde soja | nd | 787.5 | 2.2 | 789 |
| Knoflook | 0.1 | 20.3 | 583.2 | 603 |
| Taugé | 136.6 | 229.8 | 128.7 | 495 |
| Gedroogde abrikozen | 4.2 | 39.8 | 400.5 | 444 |
| Alfalfa | 2.5 | 394.1 | 44.8 | 441 |
| Pistaches | 6.7 | 176.9 | 198.9 | 382 |
| Gedroogde dadels | 0.8 | 5.1 | 323.6 | 329 |
| Zonnebloemzaden | 0.1 | 5.7 | 210.3 | 216 |
| Kastanjes | 2.4 | 21.2 | 186.6 | 210 |
| Gedroogde pruimen | 1.8 | 4.2 | 177.5 | 183 |
| Olijfolie | 0.1 | 38.0 | 142.6 | 180 |
| Sojasaus | 0.4 | 135.0 | 14.3 | 149 |
| Roggebrood | 0.0 | 3.4 | 142.9 | 146 |
| Walnoten | 0.6 | 53.3 | 85.7 | 139 |
| Amandelen | 1.5 | 18.0 | 111.7 | 131 |
| Cashewnoten | 0.4 | 22.1 | 99.4 | 121 |
| Hazelnoten | 0.3 | 30.2 | 77.1 | 107 |
| Groene bonen | 0.0 | 39.0 | 66.8 | 105 |
| Boerenkool | 1.5 | 1.9 | 97.8 | 101 |
| Broccoli | 0.0 | 0.2 | 93.9 | 94 |
| Pindakaas | 0.1 | 42.4 | 37.6 | 80 |
| Kool | 0.0 | 0.9 | 79.1 | 80 |
| Witte bonen | 0.1 | 39.1 | 33.5 | 72 |
| Perziken | 0.1 | 2.6 | 61.8 | 64 |
| Sesambrood | 0.0 | 2.5 | 52.6 | 55 |
| Rode wijn | 0.1 | 16.5 | 37.3 | 53 |
| Aardbeien | 0.3 | 2.4 | 48.9 | 51 |
| Mung bonen | 0.0 | 4.3 | 43.7 | 48 |
Bron: Thompson LU et Al. Phytoestrogen content of foods consumed in Canada, including isoflavones, lignans, and coumestan. Nutr Cancer. 2006;54(2):184-201.
Zie voor meer informatie over voedingsmiddelen ook het boek:
(1) Hughes CL. Phytochemical mimicry of reproductive hormones and modulation of herbivore fertility by phytoestrogens. Environmental Health Perspectives. 1988;78:171-174.
(2) Branca F, Lorenzetti S. Health effects of phytoestrogens. Forum of nutrition. 2005;
(3) Kurzer MS. Phytoestrogen supplement use by women. The Journal of nutrition. 2003; 133(6):1983S-1986S.
(4) Shu XO. Soy Food Intake and Breast Cancer Survival JAMA. 2009; 302(22):2437-.
(5) Chen MN, Lin CC, Liu CF. Efficacy of phytoestrogens for menopausal symptoms: a meta-analysis and systematic review. Climacteric : the journal of the International Menopause Society. 2015; 18(2):260-9.
(6) Hamilton-Reeves JM, Vazquez G, Duval SJ, Phipps WR, Kurzer MS, Messina MJ. Clinical studies show no effects of soy protein or isoflavones on reproductive hormones in men: results of a meta-analysis. Fertility and sterility. 2010; 94(3):997-1007.
(7) Setchell KD, Borriello SP, Hulme P, Kirk DN, Axelson M. Nonsteroidal estrogens of dietary origin: possible roles in hormone-dependent disease. The American journal of clinical nutrition. 1984; 40(3):569-78.
(8) Frankenfeld CL, Atkinson C, Thomas WK. High concordance of daidzein-metabolizing phenotypes in individuals measured 1 to 3 years apart. The British journal of nutrition. 2005; 94(6):873-6.