Deze week is bekend geworden dat de Nutri-Score het nieuwe voedselkeuzelogo wordt van Nederland. Het had weinig gescheeld of dit logo was er niet gekomen, ondanks uitgebreide campagnes van Foodwatch en de Consumentenbond. Er was ook veel kritiek op de Nutri-Score. In dit artikel bespreken we de voor- en nadelen van dit logo.
Een stukje geschiedenis
Enkele jaren geleden is het Vinkje afgeschaft. Het bleek een door de industrie bedacht gezondheidslogo te zijn, dat je kon kopen als er genoeg voor betaald werd. Het stond op producten zoals pizza, chips en cola. Hoewel de Consumentenbond Het vinkje al lange tijd de rug had toegekeerd (1), verdween het logo pas plotseling van de producten toen Arjen Lubach er aandacht aan besteedde (2). Het werd pijnlijk duidelijk dat dit logo in het leven was geroepen om de voedingsindustrie te dienen en niet de gezondheid van Nederland. In 2013 is in Engeland het stoplichtsysteem geïntroduceerd. Hiermee kunnen mensen die geen verstand hebben van voedsel aan de hand van de kleuren rood, oranje en groen, globaal zien hoe het met de gezondheidswaarde van dat product is gesteld. Dit systeem blijkt volgens wetenschappers zeer effectief in het terugdringen van junkfoodconsumptie (3). Er is toen geprobeerd om dit systeem in heel Europa in te voeren, maar de voedingsindustrie heeft er een stokje voor gestoken (4). Zembla liet in hun documentaire zien hoe lobbyisten Brussel en overheden hebben beïnvloed om de invoering van het stoplichtsysteem een halt toe te roepen (5). De voedingsindustrie heeft ook afgelopen jaar keihard gewerkt om invoering van een voedselkeuzelogo te voorkomen (6). De politiek kon niet langer aankomen met lege handen en moest wat. Onder druk van vele organisaties en de publieke opinie is dan nu eindelijk de keuze gevallen op de Nutri-Score.
Nutriscore
De Nutri-Score is oorspronkelijk in Frankrijk ontwikkeld. Producten worden dan ingedeeld in categorieën van A t/m E, vergezeld van een kleurcode groen, oranje of rood. Een A-score wil zeggen dat het een gezond product is, een E-score betekent ongezond. Perfect is het systeem niet, maar het is wel een stap in de goede richting. Toch heeft een groep van 160 wetenschappers een brandbrief opgesteld, in een poging de invoering van dit systeem te voorkomen (7).
Brandbrief
De brandbrief, medeondertekend door voedingsprofessor Seidell, benoemt een aantal kritiekpunten op de Nutri-Score (8). Een probleem is dat de Nutri-Score niet overeenkomt met de Nederlandse voedselrichtlijnen van het Voedingscentrum, wat voor verwarring kan zorgen. Daarbij is het systeem gebaseerd op de Franse markt, waardoor bijvoorbeeld wit- en volkorenbrood allebei een A krijgen. Omdat er wordt gekeken naar de beste keuze binnen een voedselgroep, kan cola light een A krijgen. Olijfolie kan een D of E krijgen, omdat olie heel veel calorieën bevat. Omdat er de afgelopen 15 jaar vele logo’s zijn gesneuveld, vinden de wetenschappers dat we alle opties goed moeten onderzoeken.
Algoritme
Het categoriseren van een product gebeurt met een computer door middel van een slim algoritme. Hierbij kijkt de computer naar gezonde ingrediënten zoals eiwit, vezels, fruit, groenten, noten en ongezonde ingrediënten zoals energie, suikers, vet en zout. Binnen bepaalde categorieën kan de uitkomst via het algoritme worden bijgesteld. Volle yoghurt krijgt op deze manier een A-score, terwijl het Voedingscentrum dit ten strengste afraadt vanwege de verzadigde vetten. De Nutri-Score is in feite een iets uitgebreider stoplichtsysteem dat simpel te lezen is. Volgens wetenschappelijk onderzoek kan het mensen die geen verstand hebben van voeding helpen om vaker voor gezonde voeding te kiezen en ongezonde producten minder vaak te kopen (9). De Wereldgezondheidsorganisatie WHO is dan ook erg blij met de komst ervan (10).
Aanpassen noodzakelijk
De rijksoverheid heeft uiteindelijk bepaald dat de Nutri-Score het nieuwe logo zal gaan worden (11). Bij de afweging zijn er ook andere in Europa gebruikte logo’s onderzocht. De Nutri-Score bleek uiteindelijk toch het beste geschikt voor de Nederlandse markt, maar aanpassing is dan wel vereist. Nederland zal actief met Nutri-Score in gesprek gaan om ervoor te zorgen dat witbrood een slechtere score zal krijgen en de olijfolie juist een goede. Het is opmerkelijk dat de Fransen dat zelf niet kunnen bedenken. Als alles goed gaat, zal het logo in het tweede helft van volgend jaar op producten verschijnen. Hopelijk dan met de juiste aanpassingen. We zullen zien!