De afgelopen jaren stonden Blue Zones in de schijnwerpers als plekken waar mensen buitengewoon lang en gezond leven. Een nieuwe studie gooit nu roet in het eten. Het onderzoek zet grote vraagtekens bij de betrouwbaarheid van de cijfers die deze claim ondersteunen. De bevindingen zijn verrassend en dwingen ons om anders te kijken naar het concept van deze zogenaamde langlevendheidsgebieden.
Blue Zones verwijzen naar vijf specifieke regio’s in de wereld: Okinawa in Japan, Sardinië in Italië, het schiereiland Nicoya in Costa Rica, Ikaria in Griekenland en Loma Linda in Californië. Deze gebieden werden beroemd door Dan Buettner, die in 2005 een boek publiceerde waarin hij beschreef hoe de inwoners van deze zones uitzonderlijk oud worden door hun specifieke levensstijl.
Een diepgaande analyse door onderzoeker Saul Justin Newman van het Oxford Institute of Population Aging brengt nu een heel ander verhaal aan het licht. De studie onthult dat de hoge leeftijden in deze gebieden waarschijnlijk meer te maken hebben met gebrekkige administratie en zelfs regelrechte fraude dan met een gezonde levensstijl. Een opvallende bevinding is dat in de Verenigde Staten geen enkele gecontroleerde supercentenarian (mensen boven de 110 jaar) een geboortecertificaat kan overleggen.
De problemen blijken nog verder te gaan. In verschillende landen vonden de onderzoekers aanwijzingen voor pensioenfraude, waarbij families bleven beweren dat hun hoogbejaarde familieleden nog leefden om zo uitkeringen te blijven ontvangen. Ook ontdekten ze een statistisch onwaarschijnlijk patroon: veel geboortedatums waren deelbaar door vijf, wat wijst op administratieve onnauwkeurigheden en mogelijk opzettelijke vervalsing.
Nog verontrustender is dat de vermeende Blue Zones zoals Sardinië, Ikaria en Okinawa juist gekenmerkt worden door kenmerken die meestal niet samengaan met een lang leven. Deze regio’s kampen met armoede, analfabetisme, hoge misdaadcijfers en hebben zelfs een kortere gemiddelde levensverwachting dan hun nationale gemiddelden.
Professor Neil Mehta, epidemioloog aan de University of Texas Medical Branch, stelt voor om het concept van Blue Zones te herdefiniëren. In plaats van alleen te kijken naar het aantal honderdplussers, pleit hij ervoor om de algemene gezondheid en levensverwachting van de hele bevolking in ogenschouw te nemen. Dit zou volgens hem een betrouwbaarder beeld geven van waar mensen daadwerkelijk gezonder en langer leven.
Toch betekent deze ontnuchterende studie niet dat we alle lessen uit de Blue Zones overboord moeten gooien. Dr. Brittany Busse, medeoprichter van Vitel Health, benadrukt dat veel van de leefstijladviezen die voortkomen uit het Blue Zones-onderzoek nog steeds waardevol zijn. De nadruk op plantaardig eten, regelmatige beweging en sterke sociale banden wordt ondersteund door talloze andere wetenschappelijke studies.
Het Amerikaanse College of Lifestyle Medicine onderstreept deze visie. Ze wijzen op het belang van voeding gebaseerd op hele plantaardige producten, dagelijkse lichaamsbeweging en goede stressbeheersing. Ook voldoende slaap en betekenisvolle sociale contacten blijven fundamenteel voor een gezond leven. Alleen bij het advies over matige wijnconsumptie, dat ook deel uitmaakt van het Blue Zones-concept, plaatsen ze kritische kanttekeningen.
Tot slot rijst de vraag hoe we deze nieuwe inzichten moeten interpreteren. Het onderzoek maakt duidelijk dat we voorzichtig moeten zijn met het romantiseren van bepaalde levensstijlen of regio’s. Tegelijkertijd blijven de basisprincipes van een gezond leven overeind staan. De uitdaging ligt nu in het vertalen van deze gezonde gewoontes naar onze moderne samenleving, waar mensen vaak worstelen met stress, tijdgebrek en ongezonde verleidingen.
Het verhaal van de Blue Zones leert ons vooral dat we kritisch moeten blijven kijken naar wetenschappelijke claims, zelfs als ze aantrekkelijk en plausibel lijken. Tegelijkertijd kunnen we de waardevolle elementen behouden en gebruiken om onze eigen weg naar een gezonder en mogelijk langer leven te vinden (bron: Health.com).
