Wist je dat de bacteriën in je darmen invloed hebben op je gemoedstoestand? Recent onderzoek van de Universiteit Leiden toont aan dat probiotica een positief effect kunnen hebben op hoe je je voelt. Deze ‘goede’ bacteriën, die we kennen uit yoghurt, zuurkool en andere gefermenteerde voedingsmiddelen, blijken negatieve gevoelens te verminderen. Dit belangrijke inzicht komt voort uit een studie uitgevoerd door onderzoekers Katerina Johnson en Laura Steenbergen, die onlangs is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift npj Mental Health Research.
De darm-breinverbinding
De laatste jaren is er groeiende interesse in de rol die onze darmbacteriën spelen bij onze mentale gezondheid. “De darm-breinverbinding biedt verschillende routes waarlangs bacteriën in onze darmen kunnen beïnvloeden hoe we ons voelen en gedragen, waaronder via de nervus vagus, het immuunsysteem en hormonen,” legt Johnson uit in het onderzoek. Hoewel dierstudies eerder al veelbelovende effecten lieten zien, waren de resultaten van onderzoeken bij mensen tot nu toe niet eenduidig.
Dagelijkse stemmingsrapportages
Om deze reden hebben Johnson en Steenbergen een combinatie van methoden gebruikt om het effect van probiotica op emotieregulatie en stemming te meten. Ze maakten gebruik van psychologische vragenlijsten, dagelijkse stemmingsrapportages en computertaken die testen hoe mensen emoties verwerken. De studie werd uitgevoerd bij gezonde jongvolwassenen die gedurende een maand dagelijks een probioticum innamen dat verschillende bacteriestammen bevatte, waaronder Lactobacillus en Bifidobacterium.
Dit is het eerste onderzoek dat dagelijkse stemmingsrapportages gebruikt om de effecten van probiotica te beoordelen. De resultaten zijn overtuigend: probiotica kunnen negatieve gevoelens verminderen in vergelijking met een placebo. Dit kan betekenen dat gevoelens zoals angst, stress, vermoeidheid of depressieve neigingen afnemen.
Twee weken voor effect
De onderzoekers ontdekten dat het ongeveer twee weken duurde voordat de probiotica negatieve gevoelens verbeterden. Dit is opmerkelijk omdat antidepressiva ongeveer dezelfde tijd nodig hebben om te werken. Er is evenwel een fundamenteel verschil: terwijl antidepressiva vaak zowel negatieve als positieve gevoelens afvlakken, verminderden de probiotica alleen de negatieve stemming. Dit zou een mogelijk voordeel kunnen zijn, hoewel de wetenschappers benadrukken dat probiotica niet beschouwd moeten worden als vervanging voor antidepressiva.
Wie heeft er het meeste baat bij probiotica?
Toen de onderzoekers de afname van negatieve gevoelens waarnamen, wilden ze uitzoeken of ze konden voorspellen wie het meeste baat zou hebben bij probiotica. Zij ontdekten dat verschillende eigenschappen, met name een neiging tot het vermijden van risico’s, verband hielden met een groter effect van probiotica op de stemming. Daarnaast vonden de onderzoekers aanwijzingen dat probiotica invloed kunnen hebben op de manier waarop deelnemers emotionele signalen verwerken. De deelnemers die probiotica kregen, waren iets nauwkeuriger in het herkennen van gezichtsuitdrukkingen.
Gerichte inzet van probiotica in de toekomst
Er blijven nog vele vragen onbeantwoord over hoe probiotica precies werken en wat hun langetermijneffecten zijn. Misschien kunnen probiotica in de toekomst gericht worden ingezet als een vroege interventie om de kans te verkleinen dat negatieve gevoelens uitgroeien tot psychische aandoeningen zoals depressie, hoewel er meer onderzoek nodig is om dit te bevestigen.
Johnson en Steenbergen hopen dat hun bevindingen ook andere onderzoekers op het gebied van mentale gezondheid zullen aansporen om eenvoudige dagelijkse metingen van stemming in hun studies op te nemen. Zoals ze in hun paper concluderen: “In een poging om de complexiteit van het menselijk brein en emoties te ontrafelen, mogen we niet uit het oog verliezen dat we het voor de hand liggende vragen. Soms leveren de meest eenvoudige vragen de meest betekenisvolle antwoorden op.”.
Slotwoord
Dit onderzoek opent nieuwe deuren voor de rol van voeding en darmbacteriën in onze mentale gezondheid. Het vermogen van probiotica om negatieve gevoelens te verminderen zonder de positieve te beïnvloeden is bijzonder waardevol. Voor mensen die kampen met lichte negatieve stemmingen zou het innemen van probiotica een laagdrempelige, natuurlijke ondersteuning kunnen bieden.
Toch is het raadzaam om realistisch te blijven. Probiotica zijn geen wondermiddel en bij ernstige psychische klachten blijft professionele hulp onmisbaar. Bovendien zijn er nog veel vragen over welke bacteriestammen het meest effectief zijn, in welke doseringen en voor wie. Het onderzoek naar de darm-breinverbinding staat nog in de kinderschoenen, maar de resultaten zijn veelbelovend. Met elke nieuwe studie krijgen we meer grip op de fascinerende wisselwerking tussen onze darmen en ons brein (bron: Universiteit Leiden).
