10 gezondheidsbevorderende kruiden en specerijen

Het gebruik van kruiden en specerijen is al sinds de oudheid zeer belangrijk. Lang voordat ze bij het koken in gebruik genomen werden, werden ze vaak al gebruikt vanwege hun medicinale eigenschappen. Het is nu wetenschappelijk aangetoond dat veel soorten inderdaad opmerkelijke gezondheidsvoordelen hebben.

Hieronder volgen 10 kruiden en specerijen, waarvan wetenschappelijk is bewezen dat ze tot de gezondste ter wereld behoren.

1. Kaneel verlaagt het bloedsuikergehalte en heeft een sterk antidiabetisch effect.
Kaneel is een populaire specerij, die te vinden is in allerlei recepten en brood- en gebaksproducten. Het bevat een stof genaamd cinnamaldehyde (of kaneelaldehyde), die verantwoordelijk is voor de medicinale eigenschappen van kaneel (1).

Kaneel heeft een krachtige werking als antioxidant, helpt bij het bestrijden van ontstekingen en verlaagt aantoonbaar het cholesterolgehalte en triglyceriden in het bloed. Maar kaneel laat pas echt zijn waarde zien als je kijkt naar het effect op het bloedsuikergehalte. Kaneel kan de bloedsuiker via verschillende mechanismes verlagen, zoals door middel van een vertraging van het afbreken van koolhydraten in het spijsverteringskanaal en het verbeteren van de insulinegevoeligheid (5678). Uit onderzoek blijkt dat kaneel het nuchtere bloedsuikergehalte met 10-29% kan verlagen bij diabetici – een aanzienlijke daling dus (91011). De effectieve dosis is gewoonlijk 0,5 – 2 theelepeltjes kaneel per dag, of 1 tot 6 gram.

Kortom: Kaneel heeft vele gezondheidsvoordelen en werkt vooral goed bij het verlagen van het bloedsuikerniveau.

2. Salie kan de hersenfunctie en het geheugen verbeteren
De naam salie komt uit het Latijnse Salvere, wat ‘redden’ betekent. Het had in de middeleeuwen een zeer goede reputatie vanwege de genezende eigenschappen en het werd zelfs gebruikt om te helpen bij het voorkómen van de pest (12).

Uit huidig onderzoek blijkt dat salie wellicht de hersenfunctie en het geheugen kan verbeteren, vooral bij mensen met de ziekte van Alzheimer. De ziekte van Alzheimer gaat gepaard met een verlaging van het niveau van acetylcholine, een chemische boodschapper in de hersenen. Salie verhindert de afbraak van acetylcholine (13). Bij een 4 maanden durende studie met 42 proefpersonen met een milde tot gematigde vorm van Alzheimer, bleek dat er aanzienlijke verbeteringen optraden in de breinfunctie (14). Uit andere onderzoeken blijkt dat salie ook de geheugenfunctie bij gezonde mensen kan verbeteren, bij zowel jong als oud (1516).

Kortom: Er is veelbelovend bewijs dat salie-extract de hersen- en geheugenfunctie kan verbeteren, vooral bij mensen met de ziekte van Alzheimer.

3. Pepermunt verlicht pijn bij PDS en kan misselijkheid verminderen
Pepermunt heeft een lange geschiedenis in de volksgeneeskunde en aromatherapie. Zoals vaak bij kruiden, zitten de stoffen die verantwoordelijk zijn voor de gezondheidseffecten in het olieachtige bestanddeel ervan. Uit veel studies blijkt dat pepermuntolie goed werkt als pijnbestrijding bij het prikkelbaredarmsyndroom, ofwel PDS (171819).

Het schijnt te werken doordat het de gladde spieren in de dikke darm ontspant, waardoor de pijn die optreedt tijdens darmbewegingen wordt verlicht. Het helpt ook om een opgeblazen buik te verminderen, wat een vaak voorkomend symptoom is bij spijsverteringsproblemen (2021).

Er zijn ook studies die aantonen dat pepermunt bij aromatherapie misselijkheid kan bestrijden. Bij een onderzoek met meer dan 1100 zwangere vrouwen bleek dat door aromatherapie met pepermunt de misselijkheid aanzienlijk afnam. Het blijkt ook de misselijkheid na een operatie en na een geboorte via keizersnee te verminderen (22232425).

Kortom: De natuurlijke olie in pepermunt zorgt voor pijnverlichting bij PDS. Het werkt ook goed tegen misselijkheid bij gebruik in aromatherapie.

4. Kurkuma bevat curcumine, een stof met krachtige ontstekingsremmende werking
Kurkuma is de specerij die de gele kleur geeft aan kerrie. Het bevat verscheidene componenten met medicinale eigenschappen, waarvan de belangrijkste curcumine is (26).

Curcumine is een zeer krachtige antioxidant, die zorgt voor bestrijding van oxidatieve schade en die de antioxidante enzymen in het eigen lichaam stimuleren (2728293031). Dit is belangrijk, want oxidatieve schade wordt gezien als één van de sleutelmechanismes achter veroudering en vele ziektes.

Curcumine werkt ook sterk ontstekingsremmend, zozeer zelfs dat het de effectiviteit van sommige ontstekingsremmende medicijnen evenaart (32). Als je bedenkt dat langdurige, laaggradige ontsteking een belangrijke factor is bij bijna elke chronische Westerse ziekte, is het niet verwonderlijk dat curcumine in verband wordt gebracht met een scala aan gezondheidsvoordelen.

Onderzoek wijst erop dat het ook de breinfunctie kan verbeteren, de ziekte van Alzheimer kan bestrijden, het risico op hart- en vaatziekte en kanker kan verminderen, en artritis kan verlichten, om er maar een paar te noemen (3334353637).

Kortom: Uit onderzoek blijkt dat curcumine, het actieve ingrediënt van kurkuma, een zeer gunstige invloed heeft op veel aspecten van de gezondheid.

5. Heilige basilicum helpt bij bestrijding van infecties en stimuleert immuniteit
Heilige basilicum, niet te verwarren met gewone basilicum, wordt in India beschouwd als een heilig kruid. Uit onderzoek blijkt dat heilige basilicum de groei van een reeks bacteriën, gisten en schimmels kan tegengaan (3839). Uit een klein onderzoek blijkt ook dat het immuunsysteem erdoor gestimuleerd wordt, doordat het ervoor zorgt dat bepaalde immuuncellen in het bloed zich vermeerderen (40).

Heilige basilicum wordt ook in verband gebracht met een verlaging van het bloedsuikerniveau vóór en na de maaltijd, en het wordt ook ingezet bij de behandeling van angststoornissen en angstgerelateerde depressie (4142). Deze onderzoeken waren echter heel klein; er is meer onderzoek nodig voordat er aanbevelingen kunnen worden gegeven.

Kortom: Heilige basilicum lijkt de immuunfunctie te verbeteren en de groei van bacteriën, gisten en schimmels te verhinderen.

6. Cayennepeper bevat capsaïcine, wat zorgt voor eetlustvermindering en misschien antikanker eigenschappen heeft
Cayennepeper is een soort peper die wordt gebruikt in hete gerechten. Het actieve ingrediënt dat er in zit heet capsaïcine. Dit blijkt de eetlust te verminderen en de vetverbranding te bevorderen volgens vele studies (434445464748).

Daarom is het een veelvoorkomend ingrediënt in veel commerciële supplementen voor gewichtsverlies. Uit één onderzoek bleek dat 1 gram rode peper die aan een maaltijd werd toegevoegd zorgde voor een vermindering van eetlust en daarnaast een verhoogde vetverbranding bij mensen die normaal geen peper aten (49). Er was echter geen effect bij mensen die al gewend waren het eten heet te kruiden, wat aangeeft dat het effect verandert als de tolerantie wordt opgebouwd. Uit sommige onderzoeken op dieren bleek dat capsaïcine bepaalde vormen van kanker bestrijdt, waaronder long-, lever- en prostaatkanker (50515253).

Deze antikankereigenschappen zijn natuurlijk nog lang niet bewezen bij mensen, dus neem dit allemaal wel met een grote korrel zout.

Kortom: Cayennepeper is rijk een een stof genaamd capsaïcine, die de eetlust vermindert en de vetverbranding stimuleert. Bij dieronderzoek is aangetoond dat het misschien mogelijkheden biedt bij de kankerbestrijding.

7. Gember werkt tegen misselijkheid en heeft ontstekingsremmende eigenschappen
Gember is een populaire specerij die in verscheidene alternatieve geneeswijzen wordt gebruikt. Uit onderzoek blijkt consequent dat 1 gram gember of meer werkt tegen misselijkheid. Dat betreft ook ochtendmisselijkheid bij zwangerschap, chemotherapie en zeeziekte (545556575859).

Gember lijkt ook sterk ontstekingsremmend te werken en te helpen bij pijnbestrijding (60).

Bij een studie met mensen uit een risicogroep voor dikke darmkanker, bleek dat 2 gram gemberextract per dag de signalen van ontsteking in de dikke darm op dezelfde manier verlaagde als aspirine (61).

Uit een ander onderzoek bleek dat een mengsel van gember, kaneel, mastiek en sesamolie pijn en stijfheid bij mensen met botreuma verminderde. Het was even effectief als een behandeling met aspirine of ibuprofen (62).

Kortom: 1 gram gember lijkt goed te werken bij veel soorten misselijkheid. Het is ook ontstekingsremmend en kan helpen te verminderen.

8. Fenegriek verbetert de controle over bloedsuiker
Fenegriek werd in Ayurveda vaak gebruikt, vooral om het libido en de mannelijkheid te versterken. Hoewel de effecten op testosteronniveaus niet overtuigend zijn, lijkt fenegriek wel degelijk gunstige effecten te hebben op de bloedsuiker.

Het bevat het plantaardige eiwit 4-hydroxyisoleucine, dat het functioneren van het hormoon insuline kan verbeteren (63). Uit veel studies op mensen is gebleken dat het innemen van ten minste 1 gram fenegriekextract per dag het bloedsuikerniveau kan verlagen, vooral bij diabetici (6465666768).

Kortom: Fenegriek blijkt de functie van insuline te verbeteren, wat zorgt voor een duidelijke verlaging van het bloedsuikerniveau.

9. Rozemarijn kan helpen bij het voorkomen van allergieën en neusverstopping
Het actieve ingrediënt in rozemarijn heet rozemarijnzuur. Deze stof blijkt allergische reacties en neusverstopping te onderdrukken. Uit een studie met 29 mensen bleek dat zowel een dosis van 50 als van 200 mg rozemarijnzuur allergiesymptomen onderdrukte (69). Het aantal immuuncellen in neusslijm nam ook af, waardoor de verstopping verminderde.

Kortom: Rozemarijnzuur heeft ontstekingsremmende eigenschappen, die allergische symptomen en neusverstopping kunnen verminderen.

10. Knoflook kan ziekte bestrijden en het hart versterken
Van oudsher werd knoflook vooral gebruikt vanwege zijn medicinale eigenschappen (70). Nu weten we dat het grootste deel van deze gezondheidseffecten te danken zijn aan een stof genaamd allicine, die ook verantwoordelijk is voor de opvallende geur van knoflook.

Het toedienen van knoflook bij het bestrijden van ziekte, waaronder verkoudheid, is algemeen bekend (7172). Als je vaak verkouden bent kan het enorm helpen als je meer knoflook aan je dieet toevoegt.  Er is ook overtuigend bewijs voor een gunstig effect op het hart. Bij mensen met hoog cholesterol blijkt knoflooksuppletie het totale en/of LDL cholesterol met ongeveer 10-15% te verminderen (737475). Uit onderzoek op mensen blijkt ook dat knoflooksuppletie bij mensen met hoge bloeddruk een aanzienlijke verlaging van de bloeddruk kan opleveren (767778). In één onderzoek bleek het net zo effectief te zijn als een medicijn tegen hoge bloeddruk (79).

In dit artikel kunnen we niet alle geweldige gezondheidsvoordelen van knoflook bespreken, maar je er hier meer over lezen (met toestemming vertaald).

Help anderen gezonder te worden en deel dit artikel:
Download nu tijdelijk gratis ons E-book Afvallen

Download nu tijdelijk gratis ons E-book Afvallen

Word lid van onze nieuwsbrief en ontvang gratis meer dan 100 wetenschappelijke tips om af te vallen!

Gelukt! Ga naar je inbox om het E-book te bekijken.