Wel of geen borstvoeding geven: dat is een beslissing die elke moeder moet maken als een kind wordt geboren. In sommige periodes, zoals de naoorlogse jaren 50, was borstvoeding uit de mode. Maar nu wordt algemeen erkend dat moedermelk veel beter is dan zelfs de meest geavanceerde flesvoeding. De WHO raadt aan om kinderen – indien mogelijk – tenminste twee jaar lang borstvoeding te geven. Volgens een onderzoek naar borstvoeding door de Australische Senaat uit 2007, begint 83% van de moeders in het ziekenhuis met borstvoeding. Maar slechts 45% gaat daarmee door tot drie maanden en 14% tot zes maanden. Hoewel het klopt dat flesvoeding de levens van ontelbare baby’s heeft gered die, om welke reden dan ook, geen borstvoeding konden krijgen, is het wel zo dat als een moeder in staat is borstvoeding te geven, ze dat ook zeker moet doen. Laten we kijken naar 10 redenen waarom dit zo is:
- Borstvoeding kan de band tussen moeder en kind versterken
Voor alle baby’s, maar vooral te vroeg geborenen, is lichamelijk contact zeer belangrijk. Het kan ze helpen hun lichaamstemperatuur beter te regelen en zich kalmer, getroost en veilig te voelen. Huid-op-huid contact met de baby zorgt voor een verhoging van het gehalte aan oxytocine – een hormoon dat de toevloed van melk stimuleert – bij de moeder, wat een kalmerend en ontspannend effect op haar kan hebben. Borstvoeding bevordert deze gunstige effecten en tevens versterkt het de band en het gevoel van hechting tussen moeder en kind.
- Borstvoeding is goedkoper, veiliger en handiger dan flesvoeding
Flesvoeding is duur. Borstvoeding is gratis. Ga eens na hoeveel geld je wel niet kan besparen in de eerste paar jaar van een kind, als het borstvoeding krijgt in plaats van flesvoeding. De kosten van flesvoeding worden geschat op meer dan 1200 euro per jaar! Daar komt nog bij dat je zou kunnen besparen op de dokter, want baby’s die borstvoeding krijgen zijn meestal minder vaak ziek dan kinderen die flesvoeding krijgen! Natuurlijk, in het begin kan borstvoeding een hoop werk zijn, maar zodra mamma en de baby de juiste routine te pakken hebben, is het in de meeste gevallen vrij gemakkelijk.
Het is vaak voorgekomen dat flesvoeding teruggenomen moest worden om veiligheidsredenen, vanwege bezorgdheid over besmette of vervuilde partijen, die soms geleid hebben tot schade of de dood. Anderzijds kan moedermelk niet met bacteriën verontreinigd zijn (met uitzondering van verkeerd bewaarde gekolfde melk) – het heeft zelfs antibacteriële eigenschappen! Het feit dat aan poedermelk water toegevoegd moet worden, betekent dat (zelfs in ontwikkelde landen) de baby blootgesteld kan worden aan schadelijke stoffen zoals fluoride, zware metalen en chloor. In veel gevallen worden die niet verwijderd door het water te koken, maar eerder verder geconcentreerd. Daarbij komt dat moedermelk, in tegenstelling tot veel flesvoeding, helemaal geen genetisch gemodificeerde ingrediënten of kunstmatige groeihormonen bevat.
Borstvoeding is veel handiger dan flesvoeding. Het heeft de perfecte temperatuur voor je baby, wat weer helpt bij het regelen van de lichaamstemperatuur van het kind. Het enige wat nodig is zijn je borsten! Dat betekent dat je geen flessen hoeft schoon te maken en steriliseren (behalve voor gekolfde melk) en dat er geen opslagruimte nodig is. Je hoeft geen voeding te kopen, af te meten en te mengen – je kunt je baby’s honger direct stillen. Borstvoeding reageert ook op de vraag van je baby – hoe meer je kind drinkt, hoe meer melk er wordt geproduceerd. Dat betekent dat als je baby groeit en meer melk nodig heeft, je lichaam genoeg zal aanmaken om ervoor te zorgen dat haar/zijn honger wordt gestild.
- Borstvoeding zorgt ervoor dat je baby alle benodigde voedingsstoffen krijgt
Moedermelk bevat veel meer soorten voedingsstoffen dan welke flesvoeding dan ook zou kunnen geven. In de eerste paar dagen van het leven van je kind, krijgt het colostrum (ofwel biest), wat het kind de best mogelijke start geeft in het leven. Colostrum zit vol met antilichamen en witte bloedcellen, perfect voor het bestrijden van ziektes. Het bevat immuunglobuline IgA, wat je baby beschermt totdat zijn/haar eigen immuunsysteem op gang is gekomen. Dat is bijna een soort natuurlijk vaccin. Colostrum werkt ook laxerend, wat ervoor zorgt dat de darmwerking bij de baby op gang komt, en dat meconium wordt afgevoerd. Bovendien voorkomt colostrum de opbouw van bilirubine in je baby, wat het minder waarschijnlijk maakt dat je kindje geelzucht zal krijgen. Zelfs in de gevallen dat de moeder ondervoed is, blijkt moedermelk bijna net zo veel voedingsstoffen te bevatten als de melk van moeders die een goed eetpatroon hebben met veel vitamines en mineralen.
Het immuunsysteem van je kind wordt niet alleen door colostrum geholpen – borstvoeding bevat ook antilichamen, witte bloedcellen en probiotica om je kindje te beschermen. Als een moeder in contact komt met een ziekteverwekker, maakt ze antilichamen aan om die te bestrijden. Dit wordt dan via de moedermelk aan de baby doorgegeven. Omdat de moeder en het kind doorgaans in dezelfde omgeving verkeren en daarom aan dezelfde ziektekiemen blootgesteld zijn, zou de baby beschermd moeten worden tegen ziekteverwekkers die zijn/haar immuunsysteem kunnen bedreigen.
In tegenstelling tot flesvoeding verandert borstvoeding in de loop der tijd, om tegemoet te komen aan de veranderende behoeften van je baby terwijl die groeit. Zelfs de melk van moeders van premature baby’s verschilt van de melk van moeders na een voldragen zwangerschap. Dan wordt tot ongeveer een maand na de geboorte een soort samenstelling van melk aangemaakt die lijkt op colostrum. Dit helpt een premature baby ongeveer een maand lang om sneller aan te komen en het immuunsysteem op te bouwen. Zelfs na een voldragen zwangerschap verandert moedermelk van meer geconcentreerd bij de geboorte tot meer waterachtig als het kind groeit, tegemoetkomend aan de veranderende behoefte.
Daarnaast verandert moedermelk bij elke voeding! In het begin van de voeding is de melk minder vet, wat betekent dat de dorst van het kind wordt gelest. Terwijl de voeding doorgaat, neemt het vetpercentage van de melk toe, wat ervoor zorgt dat de honger wordt gestild.
Wetenschappers ontdekken steeds nieuwe elementen in moedermelk en als gevolg daarvan wordt flesvoeding steeds aangepast. Het is onwaarschijnlijk dat men ooit alles zal ontdekken wat moedermelk bevat. Daarom zal moedermelk altijd superieur blijven aan flesvoeding en zullen baby’s die flesvoeding krijgen bepaalde belangrijke voedingsstoffen missen.
- Borstvoeding kan ertoe bijdragen dat de moeder vrij van ziektes blijft
Niet alleen de baby kan op talloze manieren profiteren van borstvoeding, ook de gezondheid van de moeder wordt bevorderd! Moeders die borstvoeding geven lopen minder risico op gezondheidsproblemen zoals diabetes 2, bepaalde soorten borstkanker, botontkalking, baarmoederkanker, MS, bloedarmoede en eierstokkanker. Bovendien kunnen vrouwen met diabetes vaak hun insulinedosis verminderen tijdens de periode van borstvoeding.
- Borstvoeding kan helpen bij het voorkomen van ziektes bij de baby
Omdat moedermelk zoveel antilichamen bevat die het immuunsysteem van de baby opbouwen, is het gevolg dat baby’s die borstvoeding krijgen minder risico lopen op allerlei ziektes en allergieën. Uit onderzoek is gebleken dat bij deze baby’s tijdens de kindertijd de volgende ziektes minder vaak voorkomen: leukemie, urineweginfecties, vetzucht, oor- en longinfecties, maagdarmproblemen, wiegendood, bacteriële meningitis, lymfomen, jeugdreuma, de ziekte van Hodgkin, problemen met gezichtsvermogen, colitis ulcerosa, astma, eczeem, en zelfs diabetes 2. En bovendien hebben vrouwen die zelf borstvoeding kregen als baby minder kans op het ontwikkelen van borstkanker. Maakt dit het allemaal niet de moeite waard?
Uit sommige studies blijkt dat het speeksel van het kind tijdens de borstvoeding door de huid van de moeder dringt, wat ervoor zorgt dat het lichaam van de moeder weet wat voor soort antilichamen nodig zijn. Daarom zal de moeder in staat zijn de specifiek benodigde antilichamen aan te maken om een ziektekiem te bestrijden en de gezondheid van het kind te beschermen als de baby ziek is. De endorfinen die in moedermelk zitten helpen daarnaast ook om pijn bij je baby te verlichten. Een voeding geven als je kindje een geschaafde knie of een blauwe plek heeft, kan helpen om hem/haar te kalmeren.
- Borstvoeding helpt vrouwen te herstellen na de bevalling
Als een moeder na de bevalling direct begint met borstvoeding geeft zij het kind niet alleen de voedzame biestmelk, maar het zorgt ook voor het krimpen van de baarmoeder tot de grootte van voor de zwangerschap, doordat het vrijkomen van het hormoon oxytocine wordt bevorderd. De baarmoeder van vrouwen die geen borstvoeding geven na de bevalling keert nooit terug tot het oorspronkelijke formaat, maar zal altijd iets vergroot blijven.
- Borstvoeding kan je helpen bij het kwijtraken van je zwangerschapskilo’s
Borstvoeding is voor het lichaam van de moeder ook veeleisend als het gaat om het aantal calorieën dat benodigd is. Moeders die borstvoeding geven verbranden gemiddeld 500 extra calorieën per dag. Uit onderzoek blijkt dat moeders die uitsluitend borstvoeding geven meer kans hebben om al het extra gewicht na zes maanden kwijt te zijn dan moeders die dat niet doen. Vrouwen die borstvoeding geven zijn zelfs gemiddeld 2 kilo lichter dan degenen die na zes maanden geen borstvoeding meer geven.
- Borstvoeding kan helpen bij het creëren van een geniale baby
Uit onderzoeken is gebleken dat mensen die borstvoeding kregen als baby, beter scoren op intelligentietests, met een hogere score van 0,3 voor elke extra maand borstvoeding tot de leeftijd van 3 jaar. Borstgevoede kinderen scoren gemiddeld 7-10 punten hoger op een IQ test dan degenen die flesvoeding kregen en op school krijgen ze hogere cijfers. Wetenschappers zijn nog bezig te onderzoeken wat het nou precies is dat intelligentiebevorderend werkt aan borstvoeding. De ideeën hierover gaan van een ongedefinieerde voedingsstof in de melk die de hersenontwikkeling zou stimuleren, of het omega 3 vetzuur DHA (docosahexaeenzuur) dat in de melk zit, tot de band die gesmeed wordt tussen moeder en kind gedurende de vele uren die tijdens de voeding samen worden doorgebracht. Hoe dan ook, het is goed om te weten dat de voordelen van borstvoeding zo ver kunnen reiken in het leven van je kind.
- Borstvoeding geeft je baby een gezond spijsverteringssysteem
Flesvoeding is moeilijker te verteren voor baby’s, vooral de premature, en het duurt langer voordat het systeem van de baby erop is aangepast. Omdat het gemaakt wordt uit de melk van een andere soort, meestal de koe, heeft de maag van het kind er vaak moeite mee om zich zodanig aan te passen dat het verteerd kan worden. Flesgevoede baby’s hebben meer maagdarmproblemen dan kinderen die borstvoeding krijgen. Borstvoeding helpt bij het ontwikkelen van een gezonde darmflora. Het bevat een hele reeks probiotica die aan het kind worden doorgegeven. Tevens bevat het rond de 200 verschillende prebiotica, die als voedsel voor de goede darmbacteriën dienen.
- Borstvoeding kan als een natuurlijk voorbehoedsmiddel gebruikt worden
Bij vrouwen die uitsluitend borstvoeding geven komt de ovulatie meestal later op gang en er is minder kans dat ze met ovuleren beginnen voordat ze hun eerste menstruatie-achtige bloeding hebben. Deze tijd, waarin borstvoeding de menstruatie voorkomt, staat bekend als lactatie amenorroe. De lactatie amenorroe methode (LAM) staat op de lijst van de WHO als een effectieve methode van gezinsplanning. Meestal werkt LAM ongeveer 6 maanden, want dat is de leeftijd waarop veel vrouwen beginnen met het aanvullen van de voeding met vast voedsel. Maar bij vrouwen die borstvoeding geven vóór elke aanvullende voeding en die nachtvoeding blijven geven, kan het langer duren. Uit onderzoek blijkt dat LAM 98% veilig is als aan drie voorwaarden wordt voldaan: de vrouw heeft nog niet gemenstrueerd na de bevalling, geeft uitsluitend borstvoeding en het kind is jonger dan 6 maanden.
Kruiden die helpen bij de melkproductie
Sommige kruiden kunnen helpen bij het verhogen van zowel de hoeveelheid als de kwaliteit van de moedermelk. Kruiden zoals mariadistel, brandnetel en fenegriek helpen bij het volume van de melk en – hoewel geen kruid – biergist zou ook kunnen helpen. Rode framboosblad en marshmallow kunnen helpen bij het verrijken van de kwaliteit van de melk. Daarnaast is het belangrijk dat de moeder regelmatig schoon water drinkt om uitdroging te voorkomen. Als je urine donker kleurt, moet je waarschijnlijk je vloeistofinname vergroten. Verder moeten borstvoedende moeders ervoor zorgen dat ze genoeg rust krijgen en onnodige stress vermijden – zowel vermoeidheid als stress kan een negatief effect hebben op de melktoevoer.
Tenslotte….
Hoewel het nu eenmaal waar is dat sommige moeders om welke reden dan ook niet in staat zijn hun kinderen borstvoeding te geven, kunnen de voordelen van dit ‘vloeibare goud’ niet genoeg benadrukt worden. Wie ertoe in staat is zou zeker haar kinderen zelf moeten voeden, om ze de allerbeste start in het leven te bezorgen.
