Honger is het natuurlijke signaal van je lichaam dat het meer voedsel nodig heeft. Als je honger hebt, kan je maag “knorren” en leeg aanvoelen. Je kan hoofdpijn krijgen, geïrriteerd raken of moeite hebben met concentreren. De meeste mensen kunnen enkele uren tussen maaltijden doorkomen voordat ze weer honger krijgen, hoewel dit niet voor iedereen geldt. Er zijn verschillende verklaringen mogelijk, waaronder een dieet met een tekort aan eiwitten, vetten of vezels, maar ook overmatige stress of uitdroging. Dit artikel bespreekt 14 redenen voor een buitensporig hongergevoel.
1. Je eet niet genoeg eiwitten
Genoeg eiwitten consumeren is belangrijk om de eetlust onder controle te houden. Eiwit heeft hongerverminderende eigenschappen die je kunnen helpen automatisch minder calorieën te verbruiken gedurende de dag. Het werkt door het verhogen van de productie van hormonen die volheid signaleren en het verminderen van de niveaus van hormonen die honger stimuleren (1, 2, 3, 4). Door deze effecten kan je vaak honger hebben als je niet genoeg eiwitten eet. In een onderzoek bleek dat 14 mannen met overgewicht die 12 weken lang 25% van hun calorieën uit eiwitten haalden, 50% minder zin hadden om ‘s avonds laat te snacken, vergeleken met een groep die minder eiwitten at (5). Bovendien meldden degenen met een hogere eiwitinname een grotere volheid gedurende de dag en minder obsessieve gedachten over eten (5). Veel verschillende voedingsmiddelen bevatten veel eiwitten, dus het is niet moeilijk om er genoeg van binnen te krijgen via je voeding. Het opnemen van een bron van eiwitten in elke maaltijd kan overmatig hongergevoel helpen voorkomen. Dierlijke producten, zoals vlees, gevogelte, vis en eieren, bevatten grote hoeveelheden eiwitten. Deze voedingsstof komt ook voor in sommige zuivelproducten, waaronder melk en yoghurt, en in enkele plantaardige voedingsmiddelen zoals peulvruchten, noten, zaden en volle granen.
Kortom: Eiwit speelt een belangrijke rol bij het beheersen van de eetlust door je hongerhormonen te reguleren. Daarom kan je vaak honger hebben als je er niet genoeg van eet.
2. Je slaapt niet genoeg
Voldoende slaap is uiterst belangrijk voor je gezondheid. Slaap is nodig voor de goede werking van je hersenen en immuunsysteem, en voldoende slaap wordt in verband gebracht met een lager risico op verschillende chronische ziekten, waaronder hartaandoeningen en kanker (6). Bovendien is voldoende slapen een factor bij het beheersen van de eetlust, omdat het helpt ghreline, het eetlustopwekkende hormoon, te reguleren. Slaapgebrek leidt tot hogere ghrelinespiegels, waardoor je zich hongeriger kunt voelen als je slaaptekort heeft (7, 8). In een studie meldden 15 mensen met slechts één nacht slaaptekort dat ze aanzienlijk meer honger hadden en 14% grotere porties kozen, vergeleken met een groep die 8 uur sliep (9). Voldoende slaap zorgt ook voor voldoende leptine, een hormoon dat een verzadigd gevoel bevordert (7, 8). Om je hongergevoel onder controle te houden, wordt over het algemeen aangeraden om elke nacht ten minste 8 uur ononderbroken te slapen.
Kortom: Slaaptekort veroorzaakt schommelingen in je hongerhormoonspiegels en kan ervoor zorgen dat je vaker honger hebt.
3. Je eet te veel geraffineerde koolhydraten
Geraffineerde koolhydraten zijn sterk bewerkt en ontdaan van hun vezels, vitaminen en mineralen. Een van de meest populaire bronnen van geraffineerde koolhydraten is witmeel, dat voorkomt in veel voedingsmiddelen op basis van granen, zoals brood en pasta. Voedingsmiddelen zoals frisdrank, snoep en gebak, die zijn gemaakt met verwerkte suikers, worden ook beschouwd als geraffineerde koolhydraten. Omdat geraffineerde koolhydraten geen vullende vezels hebben, verteert je lichaam ze heel snel. Dit is een belangrijke reden waarom je vaak honger kunt hebben als je veel geraffineerde koolhydraten eet, omdat ze geen significant volheidsgevoel bevorderen (10). Bovendien kan het eten van geraffineerde koolhydraten leiden tot snelle pieken in je bloedsuikerspiegel. Dit leidt tot een verhoogde insulinespiegel, een hormoon dat verantwoordelijk is voor het transport van suiker naar je cellen (10, 11). Wanneer veel insuline tegelijk wordt vrijgegeven als reactie op een hoge bloedsuikerspiegel, verwijdert het snel suiker uit je bloed, wat kan leiden tot een plotselinge daling van de bloedsuikerspiegel, een aandoening die bekend staat als hypoglykemie (10, 11). Een lage bloedsuikerspiegel geeft je lichaam het signaal dat het meer voedsel nodig heeft, wat een andere reden is waarom je vaak een hongergevoel kunt hebben als geraffineerde koolhydraten een vast onderdeel van je dieet zijn (10). Om je geraffineerde koolhydraatinname te verminderen, vervang je ze gewoon door voedingsrijke, volle voedingsmiddelen zoals groenten, fruit, peulvruchten en volle granen. Deze voedingsmiddelen bevatten nog steeds veel koolhydraten, maar ze zijn rijk aan vezels, die helpen om het hongergevoel goed onder controle te houden (12).
Kortom: Geraffineerde koolhydraten hebben geen vezels en veroorzaken schommelingen in de bloedsuikerspiegel, wat de voornaamste redenen zijn waarom je honger krijgt als je er te veel van eet.
4. Je dieet bevat weinig vet
Vet speelt een sleutelrol bij het geven van een vol gevoel. Dit is gedeeltelijk te wijten aan de trage maag-darmpassage, wat betekent dat het langer duurt voor je het verteert en dat het lang in je maag blijft. Bovendien kan het eten van vet leiden tot het vrijkomen van verschillende volheidsbevorderende hormonen (13, 14, 15). Om deze redenen kun je vaak honger hebben als je dieet vetarm is. Uit een onderzoek onder 270 volwassenen met obesitas bleek dat degenen die een vetarm dieet volgden, aanzienlijk meer hunkerden naar koolhydraten en een grotere voorkeur hadden voor suikerrijk voedsel, vergeleken met een groep die een koolhydraatarm dieet volgde (16). Bovendien rapporteerden de mensen in de vetarme groep meer hongergevoelens dan de groep die een koolhydraatarm eetpatroon volgde (16). Er zijn veel nutriëntenrijke, vette voedingsmiddelen die je in je dieet kunt opnemen om je vetinname te verhogen. Bepaalde soorten vetten, zoals middellange-keten triglyceriden (MCT’s) en omega-3 vetzuren, zijn het meest onderzocht op hun vermogen om de eetlust te verminderen (17, 18, 19, 20). De rijkste voedingsbron van MCT is kokosolie, terwijl omega-3 vetzuren worden gevonden in vette vis zoals zalm, tonijn en sardines. Je kunt omega-3 ook halen uit plantaardig voedsel, zoals walnoten en lijnzaad. Andere bronnen van voedingsrijke, vette voedingsmiddelen zijn avocado’s, olijfolie, eieren en volvette yoghurt.
Kortom: Je kunt vaak een hongergevoel hebben als je niet genoeg vet eet. Dat komt omdat vet een rol speelt bij het vertragen van de spijsvertering en het verhogen van de productie van volheidsbevorderende hormonen.
5. Je drinkt niet genoeg water
Een goede hydratatie is ongelooflijk belangrijk voor je algemene gezondheid. Genoeg water drinken heeft verschillende voordelen voor de gezondheid, waaronder het bevorderen van de gezondheid van de hersenen en het hart en het optimaliseren van sportprestaties. Bovendien houdt water je huid en spijsverteringsstelsel gezond (21). Water vult ook goed en kan de eetlust verminderen als het voor de maaltijd wordt genuttigd (22, 23). In een onderzoek aten 14 mensen die 2 kopjes water dronken voor een maaltijd bijna 600 minder calorieën dan degenen die geen water dronken (24). Omdat water ervoor zorgt dat je vol blijft, kun je vaak honger krijgen als je er niet genoeg van drinkt. Dorstgevoelens kunnen verward worden met hongergevoelens. Als je altijd honger hebt, kan het helpen om een twee glazen water te drinken om erachter te komen of je gewoon dorst hebt (23). Om ervoor te zorgen dat je goed gehydrateerd bent, drinkt je gewoon water wanneer je dorst voelt. Het eten van veel waterrijk voedsel, waaronder fruit en groenten, zal ook bijdragen aan je hydratatiebehoefte (25).
Kortom: Je kunt altijd honger hebben als je niet genoeg water drinkt. Dat komt omdat het eetlustremmende eigenschappen heeft. Bovendien kan het zijn dat je gevoelens van dorst verwart met gevoelens van honger.
6. Je dieet bevat te weinig vezels
Als je dieet te weinig vezels bevat, kun je vaak honger hebben. Het consumeren van veel vezelrijke voedingsmiddelen helpt het hongergevoel onder controle te houden. Vezelrijke voeding vertraagt de maaglediging en duurt langer om te verteren dan vezelarme voeding (12, 26). Bovendien beïnvloedt een hoge vezelinname de afgifte van eetlustremmende hormonen en de productie van vetzuren met een korte keten, waarvan is aangetoond dat ze een volheidsbevorderend effect hebben (12). Het is belangrijk op te merken dat er verschillende soorten vezels zijn, en dat sommige beter zijn dan andere om je vol te houden en honger te voorkomen. Verschillende studies hebben aangetoond dat oplosbare vezels, of vezels die oplossen in water, meer vullen dan onoplosbare vezels (27, 28, 29). Veel verschillende voedingsmiddelen, zoals havermout, lijnzaad, zoete aardappelen, sinaasappelen en spruitjes, zijn uitstekende bronnen van oplosbare vezels. Een vezelrijk dieet helpt niet alleen het hongergevoel te verminderen, maar het wordt ook in verband gebracht met verschillende andere gezondheidsvoordelen, zoals een verminderd risico op hartaandoeningen, diabetes en obesitas (30). Om er zeker van te zijn dat je voldoende vezels binnenkrijgt, kies je voor een dieet dat rijk is aan onbewerkte, plantaardige voedingsmiddelen, zoals fruit, groenten, noten, zaden, peulvruchten en volle granen.
Kortom: Als je dieet te weinig vezels bevat, zul je merken dat je altijd honger hebt. Dit komt omdat vezels een rol spelen bij het verminderen van je eetlust en je vol houden.
7. Je eet terwijl je afgeleid bent
Als je een drukke levensstijl hebt, eet je misschien vaak terwijl je afgeleid bent. Hoewel het je misschien tijd bespaart, kan afgeleid eten schadelijk zijn voor je gezondheid. Het wordt in verband gebracht met een grotere eetlust, een grotere calorie-inname en gewichtstoename (31). De belangrijkste reden hiervoor is dat je je bij afgeleid eten minder bewust bent van hoeveel je consumeert. Het voorkomt dat je de volheidssignalen van je lichaam net zo efficiënt herkent als wanneer je niet afgeleid bent (31). Verschillende studies hebben aangetoond dat mensen die afgeleid eten meer honger hebben dan degenen die afleiding tijdens de maaltijd vermijden (31). In één onderzoek kregen 88 vrouwen de opdracht om ofwel afgeleid ofwel zittend in stilte te eten. De vrouwen die werden afgeleid zaten minder vol en hadden een significant groter verlangen om de hele dag door meer te eten, vergeleken met de niet-afgeleide eters (32). Uit een andere studie bleek dat mensen die zichzelf tijdens de lunch afleidden met een computerspelletje, minder vol zaten dan degenen die het spelletje niet speelden. Bovendien aten de afgeleide eters 48% meer voedsel tijdens een test die later die dag plaatsvond (33). Om afgeleid eten te voorkomen, kunt je proberen mindfulness te beoefenen, je schermtijd tot een minimum te beperken en je elektronische apparaten het zwijgen op te leggen. Hierdoor kun je gaan zitten en je eten proeven, waardoor je de volheidssignalen van je lichaam beter herkent.
Kortom: Afgeleid eten kan een reden zijn waarom je altijd honger hebt, omdat het je moeilijk maakt gevoelens van verzadiging te herkennen.
8. Je beweegt veel
Mensen die vaak sporten, verbranden veel calorieën. Dit is vooral het geval als je regelmatig aan intensieve lichaamsbeweging doet of langdurig actief bent, zoals bij marathontraining. Uit onderzoek is gebleken dat mensen die regelmatig veel bewegen een snellere stofwisseling hebben, wat betekent dat zij in rust meer calorieën verbranden dan mensen die matig bewegen of een zittende levensstijl hebben (34, 35). Meer recent echter, vond een systematische review van 103 studies uit 2014 geen consistent bewijs voor een verhoogde energie-inname tijdens inspanning. Aanvullende gerandomiseerde studies zijn nodig (36). In een studie verhoogden 10 mannen die 45 minuten intensief trainden hun totale stofwisselingssnelheid met 37% op een dag, vergeleken met een andere dag waarop ze niet trainden (37). Uit een andere studie bleek dat vrouwen die 16 dagen lang elke dag op hoge intensiteit sportten, 33% meer calorieën verbrandden dan een groep die niet sportte en 15% meer calorieën dan matige sporters. De resultaten waren vergelijkbaar voor mannen (38). Hoewel uit verschillende onderzoeken is gebleken dat lichaamsbeweging op de korte termijn de eetlust helpt onderdrukken, zijn er aanwijzingen dat sterke sporters die al lange tijd aan sport doen een grotere eetlust hebben dan degenen die niet sporten (39, 40, 41, 42). Je kunt een buitensporig hongergevoel voorkomen door meer te eten als brandstof voor je training. Het is het meest nuttig om meer vullende voeding te eten met veel vezels, eiwitten en gezonde vetten. Een andere oplossing is de tijd die je aan je oefeningen besteedt te verminderen of de intensiteit van je trainingen te verlagen. Het is belangrijk op te merken dat dit vooral geldt voor diegenen die fanatieke atleten zijn en vaak trainen met een hoge intensiteit of gedurende lange perioden. Als je matig traint, hoef je je calorie-inname waarschijnlijk niet te verhogen.
Kortom: Mensen die regelmatig intensief of langdurig sporten, hebben vaak een grotere eetlust en een snellere stofwisseling. Zij kunnen dus vaak honger hebben.
9. Je drinkt te veel alcohol
Alcohol staat bekend om zijn eetlustopwekkende werking (43). Studies hebben aangetoond dat alcohol hormonen kan remmen die de eetlust verminderen, zoals leptine, vooral wanneer het voor of bij de maaltijd wordt genuttigd. Daarom kun je vaak een hongergevoel hebben als je te veel alcohol drinkt (43, 44, 45). In een studie gebruikten 12 mannen die voor de lunch 40 ml alcohol hadden gedronken, uiteindelijk 300 meer calorieën bij de maaltijd dan een groep die slechts 10 ml had gedronken (46). Bovendien aten degenen die meer alcohol dronken 10% meer calorieën gedurende de hele dag, vergeleken met de groep die minder dronk. Zij hadden ook meer kans om grote hoeveelheden vette en zoute voedingsmiddelen te consumeren (46). Uit een andere studie bleek dat 26 mensen die 30 ml alcohol dronken bij een maaltijd 30% meer calorieën verbruikten, vergeleken met een groep die alcohol vermeed (47). Alcohol kan je niet alleen hongeriger maken, maar tast ook het deel van je hersenen aan dat je beoordelingsvermogen en zelfbeheersing regelt. Dit kan ertoe leiden dat je meer gaat eten, ongeacht hoeveel honger je hebt (44). Om de hongeropwekkende effecten van alcohol te verminderen, is het het beste om het met mate te consumeren of het helemaal te vermijden (48).
Kortom: Als je te veel alcohol drinkt, kun je vaak een hongergevoel krijgen, omdat het de productie van hormonen die verzadiging bevorderen, vermindert.
10. Je drinkt je calorieën
Vloeibare en vaste voeding hebben een verschillend effect op je eetlust. Als je veel vloeibaar voedsel eet, zoals smoothies, maaltijdvervangende shakes en soepen, kun je vaker honger hebben dan wanneer je meer vast voedsel zou eten. Een belangrijke reden hiervoor is dat vloeistoffen sneller door de maag gaan dan vast voedsel (49, 50). Bovendien suggereren sommige studies dat vloeibare voeding niet zo’n grote invloed heeft op de onderdrukking van hongerbevorderende hormonen, in vergelijking met vaste voeding (49, 51). Het eten van vloeibaar voedsel neemt ook minder tijd in beslag dan het eten van vast voedsel. Dit kan ertoe leiden dat je meer wilt eten, alleen omdat je hersenen nog niet genoeg tijd hebben gehad om de volheidssignalen te verwerken (52). In één onderzoek meldden mensen die een vloeibaar tussendoortje aten minder volheid en meer hongergevoelens dan degenen die een vast tussendoortje aten. Ze verbruikten ook 400 calorieën meer gedurende de dag dan de vaste-snackgroep (51). Om regelmatig hongergevoel te voorkomen, kan het helpen om meer vast, volwaardig voedsel in je dieet op te nemen.
Kortom: Vloeibare voeding heeft niet hetzelfde effect als vaste voeding om je vol en verzadigd te houden. Daarom kun je vaak honger hebben als vloeistoffen een groot deel van je dieet uitmaken.
11. Je bent overspannen
Het is bekend dat overmatige stress de eetlust doet toenemen. Dit is vooral te wijten aan de effecten ervan op de verhoging van de cortisolspiegel, een hormoon waarvan is aangetoond dat het hongergevoel en het verlangen naar voedsel bevordert. Daarom kan het zijn dat je altijd honger hebt als je vaak stress ervaart (53, 54, 55, 56). In één studie verbruikten 59 vrouwen die aan stress waren blootgesteld, gedurende de dag meer calorieën en aten zij aanzienlijk zoeter voedsel dan vrouwen die niet gestresst waren (55). Een andere studie vergeleek de eetgewoonten van 350 jonge meisjes. De meisjes met een hoger stressniveau hadden meer kans om zich te overeten dan de meisjes met een lager stressniveau. De meisjes met hoge stressniveaus meldden ook een hogere inname van snacks met weinig voedingsstoffen, zoals chips en koekjes (57). Veel strategieën kunnen je helpen je stressniveaus te verlagen. Enkele opties zijn lichaamsbeweging en diep ademhalen (58, 59).
Kortom: Overmatige stress is een reden waarom je vaak honger kunt hebben, omdat het cortisolniveau in het lichaam erdoor kan stijgen.
12. Je neemt bepaalde medicijnen
Verschillende medicijnen kunnen als bijwerking je eetlust doen toenemen. Tot de meest voorkomende eetlustopwekkende medicijnen behoren antipsychotica, zoals clozapine en olanzapine, maar ook antidepressiva, stemmingsstabilisatoren, corticosteroïden en anti-epileptica (60, 61, 62, 63). Bovendien is van sommige diabetesmedicijnen, zoals insuline, insulinesecretagogen en thiazolidinedionen, bekend dat ze het hongergevoel en de eetlust doen toenemen (64). Er is ook enig anekdotisch bewijs dat anticonceptiepillen eetlustopwekkende eigenschappen hebben, maar dit wordt niet gestaafd door sterk wetenschappelijk onderzoek. Als je vermoedt dat medicijnen de oorzaak zijn van je frequente hongergevoel, kan het helpen om met je arts te praten over andere behandelingsmogelijkheden. Er zijn misschien alternatieve medicijnen die je geen honger bezorgen.
Kortom: Bepaalde medicijnen veroorzaken een verhoogde eetlust als bijwerking. Op hun beurt kunnen ze ervoor zorgen dat je vaak honger hebt.
13. Je eet te snel
De snelheid waarmee je eet, kan een rol spelen bij je hongergevoel. Verscheidene studies hebben aangetoond dat snelle eters in vergelijking met langzame eters een grotere eetlust hebben en de neiging hebben zich tijdens de maaltijd te overeten. Zij hebben ook meer kans op obesitas of overgewicht (65, 66, 67, 68). In een onderzoek met 30 vrouwen gebruikten snelle eters 10% meer calorieën bij een maaltijd en meldden zij aanzienlijk minder verzadiging, vergeleken met langzame eters (69). Een andere studie vergeleek de effecten van het eettempo bij mensen met diabetes. Degenen die een maaltijd langzaam aten, raakten sneller vol en meldden 30 minuten na de maaltijd minder honger te hebben, vergeleken met snelle eters (70). Deze effecten zijn gedeeltelijk te wijten aan het gebrek aan kauwen en het verminderde bewustzijn dat optreedt wanneer men te snel eet, die beide nodig zijn om het hongergevoel te verlichten (71, 72, 73). Bovendien geeft langzaam eten en goed kauwen je lichaam en hersenen meer tijd om anti-hongerhormonen vrij te geven en verzadigingssignalen door te geven (71, 74). Deze technieken zijn een onderdeel van mindful eten. Als je vaak honger hebt, kan het helpen om langzamer te eten. Je kunt dit doen door:
- Een paar keer diep ademhalen voor de maaltijd
- Je vork neerleggen tussen twee happen
- Het verhogen van de mate waarin je je voedsel kauwt
Kortom: Te snel eten geeft je lichaam niet genoeg tijd om volheid te herkennen, wat overmatige honger in de hand kan werken.
14. Je hebt een medische aandoening
Vaak honger hebben kan een symptoom van ziekte zijn. Ten eerste is veelvuldig honger lijden een klassiek teken van diabetes. Het treedt op als gevolg van een extreem hoge bloedsuikerspiegel en gaat meestal gepaard met andere symptomen, waaronder overmatige dorst, gewichtsverlies en vermoeidheid (75). Hyperthyreoïdie, een aandoening die wordt gekenmerkt door een overactieve schildklier, wordt ook in verband gebracht met een verhoogd hongergevoel. Dit komt doordat het een overmatige productie van schildklierhormonen veroorzaakt, waarvan bekend is dat ze de eetlust bevorderen (76, 77). Hypoglykemie, of een lage bloedsuikerspiegel, kan ook je hongergevoel verhogen. Je bloedsuikerspiegel kan dalen als je een tijd niet hebt gegeten, een effect dat kan worden verergerd door een dieet met veel geraffineerde koolhydraten en suiker (78). Hypoglykemie wordt echter ook in verband gebracht met medische aandoeningen, zoals diabetes type 2, hyperthyreoïdie en nierfalen (79, 80, 81). Bovendien is overmatig honger lijden vaak een symptoom van enkele andere aandoeningen, zoals depressie, angst en premenstrueel syndroom (55, 82). Als je vermoedt dat je een van deze aandoeningen hebt, is het belangrijk dat je met je arts praat om een juiste diagnose te krijgen en de behandelingsmogelijkheden te bespreken.
Kortom: Overmatig hongergevoel is een symptoom van enkele specifieke medische aandoeningen, die moeten worden uitgesloten als je vaak honger hebt.
Om te onthouden
Overmatig hongergevoel is een teken dat je lichaam meer voedsel nodig heeft. Het is vaak een gevolg van onevenwichtige hongerhormonen, die om verschillende redenen kunnen optreden, onder meer door een ontoereikend dieet en bepaalde levensgewoonten. Je kunt vaak honger hebben als je dieet te weinig eiwitten, vezels of vetten bevat, die allemaal volheid bevorderen en je eetlust verminderen. Extreme honger is ook een teken van onvoldoende slaap en chronische stress. Bovendien is het bekend dat bepaalde medicijnen en ziekten frequent hongergevoel veroorzaken. Als je vaak een hongergevoel hebt, kan het nuttig zijn om je voeding en levensstijl te beoordelen om te bepalen of er veranderingen zijn die je kunt doorvoeren om je een voller gevoel te geven. Je honger kan ook een teken zijn dat je niet genoeg eet, wat opgelost kan worden door gewoon je voedselinname te verhogen. Als je te snel eet of afgeleid bent tijdens de maaltijd, kun je ook mindful eten beoefenen, waarbij je zo min mogelijk wordt afgeleid, je je beter kunt concentreren en je kauwgedrag vertraagt zodat je weet wanneer je vol zit (met toestemming vertaald).
Wij hebben recent ons E-book over afvallen herzien. Dit E-book bevat honderden tips om je te helpen bij het afvallen, uitgewerkte weekmenu’s en veel basiskennis. Het E-book telt meer dan 500 wetenschappelijke referenties! Klik hier om het E-book te downloaden: