Bijna iedereen is wel eens misselijk. Het is nooit leuk en kan onder allerlei omstandigheden ontstaan, zoals bij zwangerschap en tijdens het reizen. Medicijnen tegen misselijkheid worden vaak gebruikt ter verlichting, maar helaas kunnen die van zichzelf weer andere bijwerkingen hebben, zoals sufheid. Hier volgen 17 huismiddeltjes die je kunnen helpen van de misselijkheid af te komen zonder medicijnen.
1. Eet gember
Gember is een populaire natuurlijke remedie tegen misselijkheid. Het is nog niet helemaal duidelijk hoe het eigenlijk werkt. Deskundigen denken dat er stoffen inzitten die eenzelfde werking hebben als medicijnen tegen misselijkheid (1, 2). Er zijn zelfs verscheidene studies die het erover eens zijn dat gember in verschillende situaties effectief is tegen misselijkheid. Het kan bijvoorbeeld goed helpen bij zwangerschapsmisselijkheid (3, 4, 5, 6). Ook kan het effectief zijn bij misselijkheid na chemotherapie of een operatie (2, 7, 8, 9). Sommige studies melden zelfs dat het net zo effectief is als bepaalde medicatie op doktersvoorschrift, met minder vervelende bijwerkingen (10, 11). Er is geen consensus over de beste dosering, maar de meeste hierboven genoemde onderzoeken gaven de deelnemers tussen de 0,5 en 1,5 gram gemberwortel per dag. Het gebruik van gember is voor de meeste mensen veilig. Maar als je een lage bloeddruk hebt of gauw een laag bloedsuiker hebt, of bloedverdunners gebruikt, dan moet je niet te veel gember gebruiken (1). Er zijn ook deskundigen die betwijfelen of het eten van gedroogde gember tijdens de zwangerschap wel veilig is (1). Hoewel er maar weinig studies naar gember gedaan zijn, melden de onderzoeken die met gezonde zwangere vrouwen werkten een laag risico op bijwerkingen. De meeste deskundigen menen daarom dat gember een veilig, effectief middel is tijdens de zwangerschap (3, 12, 13, 14).
Kortom: Een dagelijkse dosis gember kan een effectief alternatief zijn voor medicijnen tegen misselijkheid in verschillende situaties, waaronder zwangerschap en na chemotherapie of een operatie.
2. Pepermunt aromatherapie
Pepermunt aromatherapie is ook een middel dat kan helpen bij misselijkheid. In een studie werd het effect ervan gemeten bij vrouwen die net een keizersnee hadden ondergaan. Degenen die aan een pepermuntgeur werden blootgesteld meldden minder misselijkheid dan degenen die medicijnen tegen misselijkheid kregen of een placebo (15). Bij een andere studie bleek de pepermunt aromatherapie effectief te werken tegen misselijkheid in 57% van de gevallen (16). Een derde studie waarbij gebruik gemaakt werd van een inhalator met pepermuntolie bij het begin van de misselijkheid, meldde een afname van de symptomen binnen twee minuten na de behandeling, in 44% van de gevallen (17). Soms wordt gezegd dat het drinken van wat pepermuntthee gelijksoortige effecten kan hebben op misselijkheid. Maar hoewel je het eens zou kunnen proberen – baat het niet dan schaadt het niet – zijn er momenteel geen studies die de doeltreffendheid ervan bevestigen. Pepermuntolie in pilvorm blijkt gemengde resultaten te geven. Sommige studies melden dat het werkt, terwijl anderen geen effect zien.
(18, 19). Bovendien is er maar weinig informatie over de veiligheid van inname van pepermuntolie. Daarom is er meer onderzoek nodig naar pepermuntpillen om echt conclusies te kunnen trekken. Het ruiken van pepermuntolie zou echter wel helemaal veilig moeten zijn en het schijnt voor ongeveer de helft van de mensen te werken.
Kortom: Het door de neus inhaleren van pepermuntolie bij beginnende misselijkheid kan de symptomen helpen verminderen.
3. Probeer acupunctuur of acupressuur
Acupunctuur en acupressuur zijn technieken die veel worden toegepast in de traditionele Chinese geneeskunde om misselijkheid en braken te behandelen. Tijdens acupunctuur worden dunne naalden op specifieke punten van het lichaam ingebracht. Bij acupressuur worden dezelfde punten op het lichaam gestimuleerd door middel van het uitoefenen van druk in plaats van met naalden. Beide technieken stimuleren zenuwvezels die signalen naar de hersenen en het ruggenmerg overbrengen. Deze signalen zouden kunnen zorgen voor vermindering van de misselijkheid (20, 21). Uit twee recente overzichtsstudies blijkt bijvoorbeeld dat acupunctuur en acupressuur het risico op het optreden van misselijkheid na een operatie met 28-75% verlaagt (22, 23). Bovendien blijkt uit onderzoek dat beide vormen even effectief zijn als antimisselijkheidsmedicatie, met nagenoeg geen negatieve bijwerkingen (23). Ook geven twee andere overzichtsstudies aan dat acupressuur de hevigheid van de misselijkheid en het risico om misselijk te worden na chemotherapie verlaagt (24, 25). Ook is er enig bewijs dat acupunctuur zwangerschapsmisselijkheid zou kunnen verminderen, maar daarnaar is meer onderzoek nodig (26). Bij de meeste studies die een gunstig effect melden, werd het ‘Neiguan’ acupunctuurpunt, ook bekend als de P6, gestimuleerd (27). Je kunt zelf dit punt stimuleren door aan de binnenkant van je onderarm je duim 2 tot 3 vingerbreedtes boven je pols te leggen, tussen de twee duidelijk aanwezige pezen. Hieronder zie je een plaatje waarop dit wordt getoond. Als je het punt eenmaal hebt gevonden druk je er met je duim op, ongeveer een minuut lang en dan herhaal je dat bij je andere arm. Herhaal alles nogmaals indien nodig.
Kortom: Acupunctuur en acupressuur zijn twee wetenschappelijk bewezen technieken om misselijkheid tegen te gaan.
4. Plakjes citroen
Citrusgeur, zoals van een vers gesneden citroen, kan helpen misselijkheid te verlichten bij zwangere vrouwen. In een onderzoek werden 100 zwangere vrouwen geïnstrueerd om de geur van essentiële olie met citroen of met amandel op te snuiven zodra ze misselijk werden. Aan het eind van de 4 dagen durende studie beoordeelde de citroengroep de misselijkheid tot 9% minder ernstig dan de groep die de amandelolie had gekregen (28). Het kan net zo goed werken als je gewoon iets van de schil raspt of de citroen in plakjes snijdt, want dat helpt om de essentiële olie ervan door de lucht te verspreiden. Een buisje essentiële citroenolie kan een praktisch alternatief zijn om mee te nemen als je van huis gaat.
Kortom: Citrusgeuren, of ze nu van een vers gesneden citroen komen of van een gekochte essentiële olie, kunnen helpen om zwangerschapsmisselijkheid te verlichten.
5. Gecontroleerd ademhalen
Langzaam en diep ademhalen kan ook helpen misselijkheid te verdrijven. In een studie probeerde men er achter te komen welke aromatherapiegeur het effectiefst was om misselijkheid te verminderen na een operatie. De deelnemers werd gevraagd drie keer langzaam in te ademen door de neus en door de mond uit te ademen, terwijl verschillende geuren werden verspreid (29). Alle deelnemers, ook degenen in de placebogroep, rapporteerden een afname van misselijkheid. Dit leidde ertoe dat de onderzoekers dachten dat de gecontroleerde ademhaling zelf voor de verlichting had gezorgd (29). In een tweede onderzoek werd bevestigd dat aromatherapie en gecontroleerd ademhalen beide, onafhankelijk van elkaar, zorgden voor verlichting bij misselijkheid. In dit onderzoek zorgde het gecontroleerd ademen voor verlichting in 62% van de gevallen (16). Het ademhalingspatroon dat in deze laatste studie werd gebruikt bestond uit drie tellen lang inademen door de neus, drie tellen lang de adem vasthouden en dan drie tellen lang uitademen (16).
Kortom: Bepaalde ademhalingstechnieken vormen een gratis en effectief huismiddeltje tegen misselijkheid.
6. Gebruik bepaalde specerijen
Sommige specerijen zijn populaire huismiddeltjes tegen misselijkheid en die worden dan ook vaak aanbevolen. De meeste daarvan steunen alleen op anekdotisch bewijs. Dat de volgende drie specerijen goed werken tegen misselijkheid wordt echter wel door enig bewijs ondersteund:
- Venkelpoeder: Kan menstruatiesymptomen bestrijden, waaronder misselijkheid, en kan zorgen voor een minder lange duur van de menstruatie (30).
- Kaneel: Kan de ernst van misselijkheid verminderen bij vrouwen tijdens de menstruatie (31).
- Komijnextract: Kan de symptomen verlichten van onder andere maagpijn, misselijkheid, constipatie en diarree bij mensen met PDS (32).
Hoewel deze drie bij bepaalde mensen wel verlichting kunnen brengen, zijn er maar weinig studies naar gedaan dus voordat harde conclusies kunnen worden getrokken is er meer onderzoek nodig. Ook moet worden opgemerkt dat de bovengenoemde studies doseringen gebruikten van tussen de 180 en 420 mg per dag. Deze megadosering is bij een normaal, alledaags gebruik van deze specerijen moeilijk te halen.
Kortom: Bepaalde specerijen zouden kunnen helpen om de frequentie of de ernst van misselijkheid te verminderen. Er zouden dan echter hoge doseringen nodig kunnen zijn en er is meer onderzoek nodig om deze effecten te bevestigen.
7. Probeer je spieren te ontspannen
Je spieren ontspannen kan helpen bij misselijkheid. Eén van de technieken die mensen wel gebruiken om dit effect te bereiken staat bekend als PMR (Progressive Muscle Relaxation). Hierbij span en ontspan je je spieren achtereenvolgens om zo lichamelijke en mentale ontspanning te bereiken (33). Uit een recent overzicht blijkt PMR een effectieve manier te zijn om de ernst van de misselijkheid na chemotherapie te verminderen (34). Een andere remedie tegen spierspanningen is massage. In een studie kreeg een groep chemotherapiepatiënten een massage van de onderarmen of onderbenen van 20 minuten, tijdens hun behandeling. De gemasseerde deelnemers liepen 24% minder kans op misselijkheid na de behandeling dan de controlegroep die geen massage had gehad (35).
Kortom: Je spieren ontspannen, of je dit nu bereikt door massage of met de PMR-methode, kan helpen misselijkheid te verminderen.
8. Neem een vitamine B6-supplement
Vitamine B6 wordt steeds vaker aanbevolen als alternatieve behandeling bij zwangere vrouwen die liever geen medicijnen tegen misselijkheid gebruiken. Verschillende studies melden dat een supplement met B6, ook bekend als pyridoxine, succesvol werkt tegen misselijkheid tijdens de zwangerschap (36, 37, 38, 39). Daarom denken verscheidene deskundigen dat een eerstelijns behandeling tegen milde zwangerschapsmisselijkheid een vitamine B6-supplement zou kunnen zijn (40, 41). Een dosis vitamine B6 tot 200 mg per dag wordt meestal beschouwd als veilig tijdens de zwangerschap en het is nagenoeg zonder bijwerkingen. Daarom zou het de moeite waard kunnen zijn om dit uit te proberen (41, 42). Er zijn echter niet veel studies gedaan op dit punt, en sommige concluderen dat het geen effect heeft (12, 43).
Kortom: Voor zwangere vrouwen die last hebben van misselijkheid kan een vitamine B6-supplement een veilig en potentieel goed alternatief zijn voor medicijnen.
9-17 Overige tips tegen misselijkheid
Naast de bovengenoemde tips zijn er nog wat aanbevelingen om de kans op misselijkheid te verminderen of de symptomen ervan te verlichten, waaronder de volgende (44, 45): :
- Vermijd sterk gekruide of vette voeding: Een wat minder gekruid, flauwer dieet met voedingsmiddelen zoals bananen, rijst, appelsap, crackers of aardappelen kan de kans dat je last krijgt van je maag en dat je misselijk wordt verkleinen.
- Voeg eiwitten toe aan je eten: eiwitrijke voeding werkt vaak beter tegen misselijkheid dan vet of koolhydraten (46).
- Vermijd grote maaltijden: Als je bij misselijkheid wat vaker een klein beetje eet kan dat de symptomen van misselijkheid tegengaan.
- Blijf even rechtop zitten na het eten: Sommige mensen hebben meer last van oprispingen of worden misselijk als ze binnen 30-60 minuten gaan liggen na een maaltijd.
- Vermijd drinken bij het eten: Als je bij het eten iets drinkt kan dat het gevoel van volheid vergroten, wat bij sommigen kan zorgen voor meer misselijkheid.
- Zorg dat je niet uitdroogt: Uitdroging kan de misselijkheid verergeren. Als je naast de misselijkheid ook moet braken, vervang dan het verloren vocht met vloeistoffen die rijk zijn aan elektrolyten, zoals mineraalwater zonder koolzuur, groentebouillon of een sportdrank.
- Vermijd sterke geuren: Die kunnen de misselijkheid verergeren, vooral tijdens zwangerschap.
- Vermijd ijzersupplementen: Zwangere vrouwen met een normaal ijzergehalte kunnen beter geen ijzersupplement nemen in het eerste trimester want dat kan misselijkheid in de hand werken (47).
- Beweging: Aërobe training en yoga kunnen bij sommigen goed helpen om misselijkheid te bestrijden (48, 49).
Let wel; de meeste van deze laatste tips worden alleen ondersteund door anekdotisch bewijs. Maar goed, aangezien ze ook geen risico inhouden kan het de moeite waard zijn ze uit te proberen.
Kortom: De bovengenoemde tips kunnen zorgen voor vermindering of voorkoming van misselijkheid, zo blijkt uit anekdotisch bewijs. De meeste van deze methodes zijn niet wetenschappelijk onderzocht.
Conclusie
Misselijkheid komt in allerlei situaties voor vaak voel je je dan verschrikkelijk. De natuurlijke tips hierboven kunnen helpen om de misselijkheid te bestrijden zonder medicijnen. Maar als de misselijkheid langdurig aanhoudt, moet je toch echt voor nader advies naar een arts gaan (met toestemming vertaald).