Veganisten vermijden alle voeding van dierlijke oorsprong. Er zijn allerlei redenen om een veganistisch dieet te volgen, zoals uit ethische overwegingen, of om gezondheids- of milieuredenen. Van sommige voedingsmiddelen is het direct duidelijk dat veganisten ze dienen te vermijden, maar andere zouden je wel eens kunnen verrassen. Bovendien zijn niet alle veganistische voedingsmiddelen gezond of voedzaam, waardoor je die als veganist ook beter kunt vermijden. Hier volgt een lijst met 37 voedingsmiddelen en ingrediënten die je als veganist niet moet eten.
1 – 6: Dierlijke voeding
Bij een veganistische leefstijl tracht men alle vormen van uitbuiting van en wreedheid tegen dieren uit te sluiten, of het nu om reden van voedselvoorziening is of welke andere reden dan ook. Daarom vermijden veganisten alle voeding van dierlijke oorsprong, zoals:
- Vlees: Rund, lam, varken, kalf, paard, orgaanvlees, wild etc.
- Gevogelte: Kip, kalkoen, gans, eend, kwartel etc.
- Vis en zeedieren: Alle soorten vis, ansjovis, garnalen, inktvis, schelpdieren zoals mosselen, krab, kreeft en vissaus.
- Zuivel: Melk, yoghurt, kaas, boter, room, roomijs etc.
- Eieren: Van kippen, kwartels, struisvogels en vissen etc.
- Bijenproducten: Honing, bijenpollen, royal jelly etc.
Kortom: Veganisten vermijden alle soorten vlees en producten afkomstig van dieren, waaronder vlees, gevogelte, vis, zuivel, eieren en voeding door bijen gemaakt.
7 – 15: Ingrediënten of toevoegingen uit dierlijke bron
Veel voeding bevat ingrediënten of toevoegingen uit dierlijke bron, waarvan de meeste mensen zich niet bewust zijn. Daarom vermijden veganisten ook voeding die de volgende ingrediënten bevat:
- Bepaalde additieven: Verscheidene voedseladditieven kunnen uit dierlijke producten worden bereid. Voorbeelden zijn onder andere E120, E322, E422, E471, E542, E631, E901 en E904.
- Cochenille of karmijn: Gemalen schilden van schildluizen worden gebruikt om karmijn te maken, een natuurlijke rode kleurstof die aan veel voedingsproducten wordt toegevoegd.
- Gelatine: Dit verdikkingsmiddel wordt gemaakt van de huid, botten en bindweefsels van koeien en varkens.
- Vislijm: Deze gelatineachtige substantie wordt uit visblazen gemaakt. Het wordt veel gebruikt bij het maken van bier of wijn.
- Natuurlijke smaakstoffen: Sommige van deze stoffen zijn van dierlijke oorsprong. Een voorbeeld is castoreum, een smaakstof die wordt gewonnen uit de stof die bevers afscheiden uit hun anale geurklieren (1).
- Omega 3-vetzuren: Veel producten die verrijkt zijn met omega 3-vetzuren zijn niet veganistisch, omdat ze vaak uit vis komen. Omega 3 uit algen is een veganistisch alternatief.
- Schellak: Dit is een stof die door de vrouwelijke lakschildluis wordt afgescheiden. Het wordt soms gebruikt om voeding een glanzend laagje te geven zoals bij snoep of een waslaagje op verse producten.
- Vitamine D3: De meeste vitamine D3 wordt uit visolie bereid, of uit de lanoline in schapenwol. Vitamine D2 en D3 uit korstmos is een veganistisch alternatief.
- Zuivelproducten: Wei, caseïne en lactose worden allemaal uit zuivel gehaald.
Kortom: Deze stoffen en additieven kunnen in allerlei verschillende soorten bewerkt voedsel voorkomen. Het is erg belangrijk om de ingrediëntenlijstjes goed te checken.
16 – 32: Voeding die soms (maar niet altijd) dierlijke stoffen bevat
Van sommige voedingsmiddelen kun je ervan uitgaan dat ze soms één of meer ingrediënten bevatten uit dierlijke bron. Daarom moeten veganisten die proberen alle dierlijke producten te vermijden kritisch zijn als ze beslissingen nemen over het wel of niet eten van de volgende dingen:
- Broodproducten: Sommige bakkerijproducten, zoals brood en bagels, bevatten L-cysteïne. Dit aminozuur wordt gebruikt als weekmaker en komt vaak uit vogelveren.
- Bier en wijn: Sommige fabrikanten gebruiken albumine uit het wit van eieren, of gelatine of caseïne, bij het brouwen van bier of het maken van wijn. Andere gebruiken soms vislijm, uit visblazen, om hun eindproducten te klaren.
- Caesarsalade-dressing: Bij bepaalde varianten van Caesarsalade-dressings is ansjovispasta één van de ingrediënten.
- Snoep: Sommige soorten snoep zoals marshmallows, gummibeertjes en kauwgum bevatten gelatine. Andere worden met schellak van een laagje voorzien, of ze bevatten de rode kleurstof karmijn, die gemaakt is uit schildluizen.
- Frites: Sommige soorten worden in dierlijk vet gebakken.
- Olijventapenade: Veel soorten olijventapenade bevatten ansjovis.
- Diepvriesvoedsel: Het beslag waarmee diepvriesvoedsel, zoals uienringen of plantaardige tempura wordt gemaakt, bevat soms eieren.
- Pesto: Veel soorten pesto uit de winkel bevatten Parmezaanse kaas.
- Sommige bonenproducten: De meeste recepten voor gebakken bonen bevatten spekvet of ham.
- Zuivelvrije koffieroom: Veel van deze zogenaamde ‘zuivelvrije’ room bevat toch nog ingrediënten zoals caseïne, een eiwit uit melk.
- Pasta: Sommige soorten pasta, vooral verse, bevatten ei.
- Aardappelchips: In sommige soorten chips zitten smaakmakers zoals poederkaas, of ze bevatten andere zuivelingrediënten zoals caseïne, wei of enzymen uit dierlijke bron.
- Geraffineerde suiker: Soms wordt bij het maken van geraffineerde suiker beenderkool gebruikt (vaak ‘natuurlijke koolstof’ genoemd), die wordt gemaakt uit koeienbotten. Biologische suiker of verdampt suikerrietsap zijn veganistische alternatieven.
- Geroosterde pinda’s: Gelatine wordt wel eens gebruikt bij het maken van geroosterde pinda’s, om ervoor te zorgen dat zout en specerijen beter aan de pinda’s blijven kleven.
- Sommige pure chocolade: Pure chocola is meestal veganistisch. Maar in sommige varianten zitten dierlijke producten zoals wei, melkvet, droge melkbestanddelen, geklaarde boter of vetarme melkpoeder.
- Sommige verse producten: Bepaalde verse fruitsoorten en groenten worden van een waslaagje voorzien. De was wordt gemaakt op basis van aard of palmolie, maar het kan ook worden gemaakt uit bijenwas of schellak. Als je twijfelt, vraag dan de winkelier welke was is gebruikt.
- Worcestershiresaus: Veel soorten bevatten ansjovis.
Kortom: Ingrediënten uit dierlijke bron kunnen gevonden worden in producten waarin je ze niet verwacht. Zorg ervoor dat je goed de etiketten leest om verrassingen te voorkomen.
33 – 37: Veganistische voeding die je misschien beter kunt beperken
Als een voedingsmiddel veganistisch is, betekent dat nog niet dat het ook gezond is, of voedzaam. Daarom kunnen veganisten die hun gezondheid willen verbeteren zich bij hun voedselkeuze het best houden aan zo weinig mogelijk bewerkt plantaardig voedsel. Verder kunnen ze het eten van de volgende producten beter beperken:
- Veganistische junkfood: Veganistisch(e) roomijs, snoep, koek, chips en sausjes bevatten vaak net zoveel toegevoegde suiker en vet als hun niet-veganistische tegenhangers. Bovendien bevatten ze bijna geen vitaminen, mineralen en goede plantenstoffen.
- Veganistische zoetstoffen: Veganistisch of niet, stroop, agavesiroop, dadelsiroop en ahornsiroop zijn nog steeds toegevoegde suikers. Je kunt de kans op het ontwikkelen van allerlei ziektes zoals hartaandoeningen en diabetes vergroten als je er te veel van eet (2, 3, 4, 5).
- Vleesvervangers en plantaardige kazen: Deze bewerkte voeding bevat vaak veel additieven. Ook bevatten ze vaak veel minder vitamines en mineralen dan volwaardige, eiwitrijke plantenvoeding zoals bonen, linzen, erwten, noten en zaden.
- Sommige soorten plantaardige melk: Gezoete plantaardige melk bevat vaak behoorlijk wat toegevoegde suiker. Kies liever voor de ongezoete soorten.
- Veganistische proteïnerepen: De meeste veganistische proteïnerepen bevatten grote hoeveelheden geraffineerde suiker. En bovendien zit er vaak een geïsoleerde vorm van eiwitten in, die niet de voedingsstoffen bevat die wel zitten in de plant waar ze uitgehaald zijn.
Kortom: Veganisten die een optimale gezondheid willen, zouden consumptie van bewerkt voedsel moeten beperken. Kies in plaats daarvan zoveel mogelijk voor voeding die in de oorspronkelijke vorm gegeten kan worden.
Conclusie
Veganisten proberen alle voeding uit dierlijke bron te vermijden. Daaronder vallen niet alleen vlees en vleesproducten, maar ook alle voedingsmiddelen waar ook maar iets in verwerkt is dat afkomstig is van een dier. Maar dat wil nog niet zeggen dat alle plantaardige voeding ook gezond en voedzaam is. Veganistische junkfood is nog steeds junkfood (met toestemming vertaald).
