9 voedingsmiddelen die migraine kunnen aanjagen

Tot 15% van de volwassenen in de wereld heeft last van migraine (1). Migraine is wat ernst en symptomen betreft anders dan gewone hoofdpijn en het kan de kwaliteit van leven van mensen die eraan lijden behoorlijk aantasten. Ondanks jarenlang onderzoek is nog steeds niet bekend wat nu precies de oorzaak van migraine is. Voor de mensen die eraan lijden is voeding echter een van de factoren die een aanval kunnen aanjagen. Tussen de 10% en 60% van de migrainelijders beweert dat bepaalde soorten voeding de migraine kan triggeren (12). Hieronder volgt een lijst van de voedingsmiddelen die vaak worden genoemd als trigger voor migraine.

1. Oude kaas
Kaas wordt vaak aangewezen als migrainetrigger. Volgens onderzoekers zou dit kunnen komen doordat oude kaas veel tyramine bevat, een aminozuur dat door de inwerking op de bloedvaten hoofdpijn kan veroorzaken (1). Andere voedingsmiddelen met veel tyramine zijn etenswaren die oud, gerookt, gedroogd of gepekeld zijn, zoals cheddar kaas, Zwitserse kaas, salami, zuurkool en tofoe. Helaas is het bewijs voor tyramine en migraine niet eensluidend. Toch concludeerden meer dan de helft van de studies naar het verband tussen tyramine en migraine dat tyramine wel een trigger kon zijn bij sommige mensen (3). Er zijn studies van hoge kwaliteit nodig om dit verband te bevestigen, maar de schatting is dat ongeveer 5% van de migrainelijders gevoelig zijn voor tyramine (3). Als je merkt dat migraine bij jou opspeelt na het eten van harde kaassoorten, kan dit de reden ervan zijn.

Kortom: Oude kazen en andere etenswaren met veel tyramine worden vaak beschouwd als migrainetriggers. Het bewijs is niet eenduidig maar er zou een verband kunnen zijn.

2. Chocola
Chocola wordt vaak gemeld als migrainetrigger. Soms wordt geopperd dat dit aan twee stofjes in chocolade zou kunnen liggen, fenylethylamine of flavonoïden (34). Het bewijs hiervoor is echter tegenstrijdig. Sommige studies constateren dat chocolade bij gevoelige mensen migraine kan uitlokken (56). Een klein onderzoek constateerde bijvoorbeeld dat 5 van de 12 deelnemers die aan migraine leden een aanval kregen binnen een dag na het eten van chocola (5). Het interessante was dat geen van hen een aanval kreeg na inname van de placebo. Niettemin werd in veel andere onderzoeken geen verband gevonden tussen chocoladeconsumptie en migraine (789). Naar alle waarschijnlijkheid is chocola voor de meeste mensen geen belangrijke factor bij migraine, maar desondanks kunnen degenen die voelen dat het een trigger is het beter laten staan.

Kortom: Chocola is een van de vaakst gerapporteerde migrainetriggers. Dat zou kunnen komen door bepaalde plantenstoffen die erin zitten.

3. Gedroogd, gepekeld of bewerkt vlees
Bewerkt vlees, zoals worsten (o.a. hot dogs) of bepaalde soorten vleeswaren bevatten conserveermiddelen die bekend staan als nitraten of nitrieten. Toen  in de VS in de jaren 70 meldingen binnenkwamen dat mensen hoofdpijn kregen na het nuttigen van nitriet, werden deze hoofdpijnaanvallen ook wel ‘hot dog headaches’ genoemd (1). Tegenwoordig worden gerookte, gedroogde en bewerkte vleessoorten nog steeds vaak genoemd als migrainetriggers. Nitrieten kunnen migraine uitlokken doordat ze zorgen voor verwijding van de bloedvaten. Er is echter meer onderzoek nodig om te kunnen zeggen hoe relevant dit voor migrainelijders is (3).

Kortom: Bewerkt of gedroogd vlees bevat vaak nitraten of nitrieten, die zouden kunnen zorgen voor hoofdpijn bij mensen die er gevoelig voor zijn.

4. Vette en gefrituurde voeding
Vet kan ook de gevoeligheid voor migraine beïnvloeden. Dit zou kunnen komen doordat hoge gehaltes aan bepaalde vetten in het bloed leiden tot de productie van prostaglandinen. Die kunnen ervoor zorgen dat je bloedvaten uitzetten, wat kan leiden tot migraine en toename van pijn (10). In een studie hiernaar werd geconstateerd dat deelnemers die aan het begin van de studie een vetrijk dieet aten, met meer dan 69 gram vet dagelijks, bijna twee keer zo vaak hoofdpijn hadden dan degenen die minder vet aten (10). Ook zag men dat na vermindering van de vetinname de frequentie en intensiteit van de hoofdpijn bij de deelnemers afnam. Bijna 95% van de deelnemers meldde een vermindering van 40% van hun hoofdpijn (10). Een ander onderzoek naar een vetarm veganistisch dieet zag soortgelijke resultaten, met een vermindering van pijn en frequentie van aanvallen (11). In beide studies werden echter ook andere factoren naast de vetinname veranderd, zoals gewichtsafname of het uitsluiten van dierlijke producten. Het is daarom niet mogelijk om met zekerheid te stellen dat een lagere vetinname op zichzelf verantwoordelijk was voor de verbeteringen.

Kortom: Een dieet met veel vet kan de frequentie van migraineaanvallen verhogen. Als gevolg daarvan kan een vermindering van vetinname zorgen voor een lagere intensiteit en frequentie van migraineaanvallen.

5. Chinese en bewerkte voeding
Mononatriumglutamaat (MSG, ve-tsin, E621) is een controversiële smaakversterker die aan veel Chinese en bewerkte voedingsmiddelen wordt toegevoegd om de smaak te verhogen (1). Al decennia lang wordt veel melding gemaakt van hoofdpijn na consumptie van MSG, maar het bewijs voor dit verband is controversieel en er zijn geen goed opgezette studies die een verband tussen MSG en migraine aantonen (112). Het zou ook kunnen dat het aan het hoge vet- of zoutgehalte ligt dat ook veel in deze voeding voorkomt. Toch wordt MSG vaak als aanjager van hoofdpijn en migraine genoemd.

Kortom: Mononatriumglutamaat (MSG) dat veel voorkomt in Chinees en bewerkt voedsel, wordt vaak genoemd als aanjager van hoofdpijn.

6. Koffie, thee en frisdrank
Koffie wordt vaak ingezet om hoofdpijn te behandelen. Maar interessant genoeg is er enig bewijs dat het indirect ook migraine kan uitlokken. Een ‘cafeïne-onthoudingshoofdpijn’ is een bekend fenomeen waarbij hoofdpijn optreedt nadat het effect van de cafeïne is weggeëbd. Dit gebeurt als bloedvaten zich beginnen te verwijden nadat ze zich eerder door de cafeïne hadden vernauwd (3). Dit zou migraine kunnen opwekken bij degenen die er gevoelig voor zijn. Vaker lijkt de hoofdpijn die ontstaat na onthouding van koffie echter de gewone hoofdpijn te zijn, geen migraine (1).

Kortom: Cafeïne is wellicht een trigger voor hoofdpijn door het effect van onthouding. Dit gebeurt als het effect van de cafeïne afneemt en bepaalde bloedvaten zich verwijden.

7. Kunstmatige zoetstoffen
Aspartaam is een kunstmatige zoetstof die vaak wordt toegevoegd aan voeding en drank om het zoet te maken zonder suiker toe te voegen. Sommige mensen klagen dat ze hoofdpijn krijgen na het consumeren van aspartaam, maar de meeste studies concluderen dat het effect ofwel miniem is ofwel helemaal niet bestaat (1314). Een aantal kleinere studies hebben gekeken of aspartaam een negatief effect heeft op migrainelijders. Helaas waren de studies of klein, of niet goed opgezet, maar er werd wel geconstateerd dat aspartaam bij sommige migrainelijders invloed had op de hoofdpijn. Een van deze onderzoekjes vond een verhoogde frequentie van migraineaanvallen bij meer dan de helft van de 11 deelnemers na het consumeren van grote hoeveelheden aspartaam (15). Het is dus mogelijk dat een deel van de migrainelijders gevoelig is voor aspartaam.

Kortom: Aspartaam is een veelvoorkomende kunstmatige zoetstof die bij sommigen kan leiden tot meer migraineaanvallen.

8. Alcohol
Van alcoholische dranken is al erg lang bekend dat zij aanjagers van hoofdpijn en migraine zijn. Jammer genoeg is niet helemaal duidelijk waarom. Mensen die last van migraine hebben drinken vaak minder alcohol dan mensen die er niet aan lijden; bij migrainelijders lijkt de waarschijnlijkheid dat zij migrainesymptomen ervaren als onderdeel van een kater groter dan bij anderen (16). Maar misschien is het niet de alcohol zelf die daar de schuld van is. Vaak wordt rode wijn aangewezen als trigger voor migraine, eerder dan alcohol in zijn algemeenheid. Er lijkt bewijs te zijn voor het idee dat juist stoffen die in rode wijn zitten, zoals histamine, sulfieten of flavonoïden, de hoofdpijn kunnen veroorzaken (417). Als bewijs haalde een studie aan dat het drinken van rode wijn, in tegenstelling tot wodka, hoofdpijn uitlokte (18). De precieze oorzaak is echter nog onbekend. Hoe dan ook wordt geschat dat bij ongeveer 10% van de migrainelijders alcoholische drank een trigger kan zijn. Hoewel de meeste migrainelijders alcohol niet helemaal hoeven te vermijden, is het wel beter dat degenen die er gevoelig voor zijn hun consumptie ervan matigen.

Kortom: Alcohol is een van de bekendste migrainetriggers. Het is echter niet voor iedereen die aan migraine lijdt een probleem en de reden daarvoor is onduidelijk.

9. Koud eten en drinken
De meeste mensen hebben wel gehoord van de ‘ijshoofdpijn’ die kan komen door het eten van bevroren voeding. Deze voeding en drankjes kunnen echter ook migraine veroorzaken bi iemand die daar gevoelig voor is. In een studie werd de deelnemers gevraagd 90 seconden lang een ijsblokje tussen de tong en het gehemelte te houden, om de hoofdpijn te bestuderen die door de koude werd opgewekt (19). De uitkomst was dat bij 74% van de 76 deelnemende migrainelijders hoofdpijn ontstond, maar dit gebeurde bij slechts 32% van degenen die leden aan andere soorten hoofdpijnen (19). De conclusie uit een ander onderzoek was dat vrouwen die in het voorgaande jaar migraine hadden gehad twee keer zo vaak hoofdpijn kregen na het drinken van ijskoud water, vergeleken met vrouwen die nooit last van migraine hadden (20). Degenen die dus merken dat een hoofdpijnaanval wordt uitgelokt door koude voeding doen er goed aan om ijskoude of bevroren voeding en drank, zoals frozen yoghurt, ijs of ‘slush puppies’, te vermijden.

Kortom: Migrainelijders kunnen meer last hebben van door koude opgewekte hoofdpijn dan de gemiddelde persoon. Daarom kan het raadzaam zijn om erg koud eten en drinken te vermijden.

Conclusie
Hoewel voedingsgewoontes op zichzelf niet snel zullen zorgen voor het ontstaan van migraine, is voeding wel een van de vele factoren die een migraineaanval kunnen opwekken bij iemand die er vaak last van heeft. Migrainelijders bij wie bepaalde voeding een trigger kan zijn, kunnen dus verlichting ervaren door alle voeding te vermijden waarvoor ze gevoelig zijn. De beste manier om te weten te komen of bepaalde voedingsmiddelen bij jou een migraineaanval uitlokken is door het bijhouden van een voedsel- en symptomendagboek en te kijken of er patronen tevoorschijn komen. Bovendien kun je eens speciaal letten op de voedingsmiddelen die hierboven worden genoemd. Het is een goede begin om veelvoorkomende triggers uit voeding te vermijden, om zo de frequentie en de ernst van je migraine te verminderen (met toestemming vertaald).

Help anderen gezonder te worden en deel dit artikel:
Download nu tijdelijk gratis ons E-book Afvallen

Download nu tijdelijk gratis ons E-book Afvallen

Word lid van onze nieuwsbrief en ontvang gratis meer dan 100 wetenschappelijke tips om af te vallen!

Gelukt! Ga naar je inbox om het E-book te bekijken.