Agavesiroop: een zoetstof die nog slechter is dan suiker

agave siroopDat suiker schadelijke effecten heeft, is een van de weinige dingen waarover de meeste gezondheidsdeskundigen het eens zijn. Iedereen weet dat suiker ongezond is en de meeste mensen die bewust met hun gezondheid omgaan, proberen het te vermijden. Het is dan ook niet verrassend dat allerlei andere zoetstoffen populair zijn geworden, zowel natuurlijke als kunstmatige.

Een daarvan is Agavesiroop, een zoetstof die in diverse soorten ‘gezonde voeding’ gevonden wordt. Er wordt beweerd dat het natuurlijk is en het wordt verkocht als een zoetstof die geschikt is voor diabetici en die de bloedsuikerniveaus niet enorm opdrijft. Maar als je de claims van de reclamemakers negeert en kijkt naar wat er echt in agavesiroop zit, dan zul je inzien dat het eigenlijk nog slechter is dan gewone suiker.

Laat me uitleggen waarom…

Wat is Agave?
De agaveplant is een inheemse plant uit het zuidoosten van de VS en Zuid-Amerika. Hij wordt meestal geassocieerd met Mexico. Hoewel de meeste Westerse landen de agave nog maar kort kennen, wordt de plant in Mexico al honderden (zo niet duizenden) jaren gebruikt. Vroeger gebruikten de Mexicanen hem voor allerlei doeleinden en zij geloofden dat hij ook medicinale eigenschappen had.

De Mexicanen kookten ook het sap (de suikerachtige vloeistof uit de plant) om een zoetstof te produceren die bekend staat als miel de agave ofwel agavenectar (1).

Maar de agaveplant wordt nog het meest gebruikt voor de productie van de alcoholische drank tequila, die wordt gemaakt uit de gefermenteerde suikers ervan.

In feite wordt de agave tegenwoordig hoofdzakelijk commercieel gebruikt voor tequila, dat één van de bekendste exportproducten uit Mexico is.

Zo ziet de agaveplant eruit:

agaveplant

Zoals veel planten in hun natuurlijke staat, heeft agave waarschijnlijk wel wat gezondheidsvoordelen. Maar, zoals zo vaak, als het product bewerkt en geraffineerd is, verliest het al gauw enkele (of alle) gunstige gezondheidseffecten. Dit lijkt ook het geval te zijn met de geraffineerde agavezoetstof die mensen tegenwoordig consumeren.

Kortom: Agave is een plant die in grote hoeveelheden in Mexico groeit. De plant heeft een lange geschiedenis als medicinale plant en als zoetstof. Bovendien kan het sap ook gefermenteerd worden om tequila te maken.

Hoe wordt agavesiroop gemaakt?
De waarheid is….dat agavesiroop zeer weinig gemeen heeft met de traditionele zoetstof die door de Mexicanen werd gemaakt. Het begin is hetzelfde. Je neemt de plant, snijdt hem door en perst hem uit om de suikerachtige circulerende vloeistof eruit te halen. Deze vloeistof heeft een hoog suikergehalte, maar hij bevat ook gezonde samenstellingen zoals fructanen (een fructaan is een polymeer van fructosemoleculen met één saccharosemolecuul), die verband houden met gunstige effecten op de stofwisseling en op insuline (2).

Maar als het wordt bewerkt tot een siroop, worden de fructanen in de fabriek afgebroken tot fructose, door de suikerhoudende vloeistof aan hitte en/of enzymen bloot te stellen (34).

Dit proces vernietigt alle gezondheidsbevorderende eigenschappen van de agaveplant. Het resultaat is die geconcentreerde siroop die in de schappen van de winkels ligt en waarvan ten onrechte wordt beweerd dat hij gezond is.

Het vervaardigingsproces lijkt op de manier waarop andere ongezonde zoetstoffen worden gemaakt, zoals glucose-fructosestroop.

Dus…de zoetstof die wordt verkocht als een gezonde nectar is dat eigenlijk echt NIET – het is een geraffineerde, bewerkte zoetstof die alleen maar gemaakt is van agavenectar.

Kortom: De agavezoetstof die tegenwoordig wordt verkocht, wordt gemaakt door de suikers met hitte en enzymen te behandelen, wat alle gunstige gezondheidseffecten van de plant teniet doet. Het eindproduct is een sterk geraffineerde, ongezonde siroop.

Agavesiroop laat het bloedsuikergehalte niet erg stijgen
De Glycemische Index (GI) is een maatstaf voor hoe snel de suiker uit voedsel je bloedstroom binnenkomt.

In het algemeen geldt dat hoe hoger een voedingsmiddel op de GI lijst staat, hoe hoger de bloedsuikerpiek en hoe slechter het is voor je gezondheid (567).

In tegenstelling tot glucose, wordt fructose niet direct in je bloedstroom opgenomen en daarom laat het de bloedsuiker- en insulinegehaltes ook niet direct stijgen. Om die reden worden zoetstoffen die rijk aan fructose zijn, vaak in de markt gezet als ‘gezond’ of ‘goed voor diabetici’. Agavesiroop heeft een zeer lage GI, vooral omdat bijna alle suiker erin fructose is. Het bevat heel weinig glucose, tenminste als je het vergelijkt met kristalsuiker.

In een recente studie op muizen werden de metabolische effecten van agavesiroop en sucrose (gewone suiker) na 34 dagen vergeleken. De muizen die agavesiroop kregen kwamen minder aan en hadden lagere bloedsuiker- en insulinewaarden (8).

Dit is ook wat je zou verwachten in een korte-termijn onderzoek, want de glucose in gewone suiker laat zowel de bloedsuiker- als de insulineniveaus stijgen, terwijl fructose dat niet doet.

Maar hoewel dat klopt, is de glycemische index maar één van de vele dingen die je in acht moet nemen als je kijkt naar de gezondheidseffecten van zoetstoffen.

De schadelijke effecten van agave (en suiker in zijn algemeenheid) hebben eigenlijk heel weinig te maken met de glycemische index, maar alles met de grote hoeveelheid fructose….en in agavesiroop zit heel veel fructose.

Kortom: Agavesiroop bevat weinig glucose en het laat daarom je bloedsuikerniveau niet erg stijgen. Dit geeft de zoetstof een lage GI.

Agavesiroop bevat gevaarlijk veel fructose
Suiker en HFCS ofwel glucose-fructosestroop bevatten twee simpele suikers….ongeveer half om half glucose en fructose. Hoewel ze erg op elkaar lijken, hebben ze compleet andere effecten in het lichaam.

Glucose is een ontzettend belangrijke molecule, die in veel gezonde voedingsmiddelen (zoals wortelen en aardappelen) gevonden wordt. Ons lichaam produceert het zelf ook, om te zorgen dat we er altijd genoeg van hebben. Het is zelfs zo dat elke levende cel op aarde glucose bevat…..omdat deze molecule absoluut van vitaal belang is voor het leven zelf. Terwijl elke cel in het menselijk lichaam glucose kan verteren, is de lever het enige orgaan dat fructose in behoorlijk grote hoeveelheden kan omzetten (9).

In de context van een koolhydraatrijk, hoogcalorisch Westers dieet, kan het eten van veel toegevoegde fructose enorme schade aanrichten aan de gezondheid van de stofwisseling (10). De lever wordt overbelast en begint fructose om te zetten in vet, wat weggevoerd wordt in de vorm van VLDL deeltjes, waardoor triglyceriden in het bloed toenemen. Veel onderzoekers geloven zelfs dat een deel van het vet in de lever kan worden opgeslagen, waar het de ziekte leververvetting veroorzaakt (111213).

Hoewel fructose dus op de korte termijn de bloedsuikerwaardes niet verhoogt, kan het wel bijdragen aan insulineresistentie als het in grote hoeveelheden wordt geconsumeerd.

Dit kan op de lange-termijn grote verhogingen van bloedsuiker- en insulinewaardes veroorzaken, wat het risico op het metabool syndroom en diabetes 2 sterk vergroot (141516).

Er kunnen ook andere schadelijke effecten optreden als je veel fructose eet….zoals de toename van kleine, compacte LDL-deeltjes en geoxideerd LDL (heel slecht) en het veroorzaken van een ophoping van buikvet, om er eens een paar te noemen (17).

Nu wordt het pas echt interessant…. Agavesiroop bestaat namelijk uit ongeveer 85% fructose, wat veel meer is dan gewone suiker (18). Vergeet niet dat dit allemaal niet van toepassing is op volwaardig fruit, wat vol zit met vezels en ervoor zorgt dat we snel vol zitten. We zijn goed in staat om met de kleine hoeveelheden fructose uit fruit om te gaan.

Deze ‘gezonde’ zoetstof is nog erger dan kristalsuiker

Als je je eten toch echt wat zoeter wilt maken, doe het dan absoluut niet met agavesiroop.

Er zijn verschillende natuurlijke zoetstoffen te krijgen die veel gezonder zijn, waaronder groene stevia, erythritol en xylitol. Agavesiroop zou wel eens de ongezondste zoetstof ter wereld kunnen zijn. Kristalsuiker lijkt in vergelijking hiermee nog gezond…. en dat zegt nogal wat (met toestemming vertaald)

Help anderen gezonder te worden en deel dit artikel:
Download nu tijdelijk gratis ons E-book Afvallen

Download nu tijdelijk gratis ons E-book Afvallen

Word lid van onze nieuwsbrief en ontvang gratis meer dan 100 wetenschappelijke tips om af te vallen!

Gelukt! Ga naar je inbox om het E-book te bekijken.