De 18 meest verslavende voedingsmiddelen (en de 17 minst verslavende)

Meer dan 20% van de mensen lijdt wellicht aan een voedselverslaving, of heeft bepaalde gewoontes die de kant van verslaving opgaan (1). Dit getal is nog hoger bij zwaarlijvige mensen. Voedselverslaving betekent verslaafd zijn aan voeding, net zoals drugsverslaafden verslaafd zijn aan drugs (23). Mensen met een voedselverslaving hebben geen controle over het eten van bepaalde voedingsmiddelen. Maar je raakt niet verslaafd aan zomaar een voedingsmiddel; bij sommige etenswaren loop je veel meer kans op verslavingssymptomen dan bij andere.

Verslavingsgevoelige voeding
Onderzoekers van de Universiteit van Michigan onderzochten verslavingsgevoeligheid voor voedingsmiddelen bij 518 deelnemers (4). Ze gebruikten de schaal voor voedselverslaving van Yale (Yale Food Addiction Scale; YFAS). Dit is het meest gebruikte instrument om voedselverslaving te bepalen. Alle deelnemers kregen een lijst met 35 voedingsmiddelen, zowel bewerkte als onbewerkte. Zij beoordeelden hoe waarschijnlijk het was dat ze problemen zouden ondervinden bij elk van de 35 voedingsmiddelen, op een schaal van 1 (helemaal niet verslavend) tot 7 (zeer verslavend). In dit onderzoek werd bij 7-10% van de deelnemers een regelrechte voedselverslaving vastgesteld. En bovendien bleken sommige soorten voeding bij 92% van de deelnemers verslavingsachtige eetgewoontes op te roepen. Zij wilden steeds graag stoppen met het eten ervan, maar konden dat niet (4). Hieronder zie je de resultaten, dus welke soorten voedsel het meest en welke het minst verslavend zijn.

De 18 meest verslavende voedingsmiddelen

Het zal geen verbazing wekken dat de meeste etenswaren die als verslavend werden beoordeeld bewerkte voedingsmiddelen betrof. Deze voeding bevat vaak veel suiker, vet, of beide. Het getal dat steeds na elk voedingsmiddel vermeld wordt is de gemiddelde score die in het hiervoor genoemde onderzoek werd gegeven, op een schaal van 1 (helemaal niet verslavend) tot 7 (extreem verslavend).

  1. Pizza (4.01)
  2. Chocolade (3.73)
  3. Chips (3.73)
  4. Koek (3.71)
  5. Roomijs (3.68)
  6. Patat (3.60)
  7. Cheeseburgers (3.51)
  8. Frisdrank (niet light) (3.29)
  9. Taart (3.26)
  10. Kaas (3.22)
  11. Bacon (3.03)
  12. Gebraden kip (2.97)
  13. Broodjes (onbelegd) (2.73)
  14. Popcorn (met boter) (2.64)
  15. Ontbijtgranen (2.59)
  16. Snoep van gelei (gummybeertjes, tumtum etc.) (2.57)
  17. Biefstuk (2.54)
  18. Muffins (2.50)

Kortom: De 18 meest verslavende dingen waren ook meteen de meest bewerkte, met de hoogste gehaltes aan vet en toegevoegde suiker.

De 17 minst verslavende voedingsmiddelen

De minst verslavende voeding bestond voornamelijk uit volwaardig, onbewerkt voedsel.

  1. Komkommers (1.53)
  2. Wortelen (1.60)
  3. Bonen (zonder saus) (1.63)
  4. Appels (1.66)
  5. Bruine rijst (1.74)
  6. Broccoli (1.74)
  7. Bananen (1.77)
  8. Zalm (1.84)
  9. Mais (zonder boter of zout) (1. 87)
  10. Aardbeien (1.88)
  11. Mueslireep (1.93)
  12. Water (1.94)
  13. Crackers (puur) (2.07)
  14. Pretzels (2.13)
  15. Kipfilet (2.16)
  16. Eieren (2.18)
  17. Noten (2.47)

Kortom: De minst verslavende voeding bestond bijna geheel uit gewone, onbewerkte voeding.

Wat maakt junkfood zo verslavend?
Bij verslavende eetgewoontes komt veel meer kijken dan alleen een gebrek aan wilskracht. Er zijn biochemische redenen waarom sommige mensen de controle over hun eetgedrag verliezen. Keer op keer wordt er een verband gelegd met bewerkte voeding, vooral als er veel toegevoegde suiker en/of vet in zit (4567). Bewerkt voedsel is vaak zo ontworpen dat het ontzettend smakelijk en eetlustopwekkend is – het is dus gewoon superlekker.

Ook bevat het grote hoeveelheden calorieën en veroorzaakt het grote bloedsuikerschommelingen. Dit zijn bekende factoren die de hunkering naar voedsel, zogenaamde ‘cravings’, kunnen veroorzaken. De grootste bijdrage aan verslavende eetgewoontes wordt echter geleverd door je hersenen. De hersenen hebben een beloningscentrum, dat oplicht zodra we gaan eten en dat dan dopamine en andere ‘feel good’-stoffen begint af te geven. Dit beloningscentrum verklaart waarom wij bijna allemaal zo genieten van eten. Het zorgt ervoor dat we genoeg eten om alle energie en voedingsstoffen binnen te krijgen die we nodig hebben. Het eten van bewerkte rommel, van junkfood, zorgt voor afgifte van enorme hoeveelheden ‘feel-good’-stoffen, vergeleken met onbewerkt voedsel. Het zorgt voor een veel sterkere ‘beloning’ in de hersenen (8910). Je hersenen gaan dan op zoek naar nog meer beloning, door een enorm verlangen (de cravings) naar dit soort superbelonende voeding te veroorzaken. Dit kan dan leiden tot een vicieuze cirkel, die zich uit in verslavende eetgewoontes ofwel voedselverslaving (1112).

Kortom: Bewerkt voedsel kan bloedsuikerschommelingen veroorzaken en cravings. Als je junkfood eet, zorgt dat er ook nog eens voor dat je hersenen stoffen aanmaken die je een goed gevoel geven, wat kan leiden tot nog meer cravings.

Om over na te denken
Voedselverslaving is een serieus probleem, wat vaak door bepaalde soorten voeding wordt veroorzaakt. Dit is nog een reden om je voedingspatroon vooral te baseren op volwaardig, onbewerkt eten. Dat voedsel zorgt voor het vrijkomen van voldoende stofjes waardoor je je goed gaat voelen, terwijl ook voorkomen wordt dat je gaat overeten. Uiteindelijk zou jij moeten bepalen welk voedsel je eet – en niet andersom (met toestemming vertaald).

Help anderen gezonder te worden en deel dit artikel:

Download nu tijdelijk gratis ons E-book Afvallen

Gelukt! Ga naar je inbox om het E-book te bekijken.