Voedingswaardetabel van jam per 100 gram:
| Per 100 g | Normaal | ADH* | Halfzoet | ADH* |
| kcal | 248 | 12,40% | 118 | 5,90% |
| Kj | 1055 | 12,56% | 500 | 5,95% |
| Water (g) | 37,2 | 1,86% | 69,9 | 3,50% |
| Eiwit (g) | 0,3 | 0,54% | 0,5 | 0,89% |
| Koolhydraten (g) | 60,8 | 23,38% | 27,7 | 10,65% |
| Suiker (g) | 51,2 | 27,4 | ||
| Vet (g) | 0,1 | 0,14% | 0,2 | 0,29% |
| Verzadigd (g) | 0 | 0 | ||
| E.O.V. (g) | 0 | 0 | ||
| M.O.V. (g) | 0,1 | 0,1 | ||
| Omega 6 (g) | 0,1 | 0,1 | ||
| Omega 3 (g) | 0 | 0 | ||
| Cholesterol (mg) | 0 | 0 | ||
| Transvet (g) | 0 | 0 | ||
| Vezels (g) | 1,2 | 3,43% | 1,7 | 4,86% |
| A (mg) | 0,007 | 0,78% | 0,007 | 0,78% |
| B1 (mg) | 0,01 | 0,91% | 0,01 | 0,91% |
| B2 (mg) | 0,01 | 0,67% | 0,01 | 0,67% |
| B3 (mg) | 0,2 | 1,25% | 0,2 | 1,25% |
| B5 (mg) | 0,00% | 0,00% | ||
| B6 (mg) | 0,013 | 0,87% | 0,013 | 0,87% |
| B11 / Foliumzuur (ug) | 0 | 0,00% | 0 | 0,00% |
| B12 (ug) | 0 | 0,00% | 0 | 0,00% |
| C (mg) | 3 | 4,00% | 3 | 4,00% |
| D (ug) | 0 | 0,00% | 0 | 0,00% |
| E (mg) | 0,5 | 5,00% | 0,1 | 1,00% |
| Vitamine K (ug) | 0,00% | 0,00% | ||
| Natrium (mg) | 10 | 1,00% | 16 | 1,60% |
| Kalium (mg) | 69 | 1,97% | 120 | 3,43% |
| Calcium (mg) | 8 | 0,80% | 10 | 1,00% |
| Fosfor (mg) | 9 | 1,13% | 20 | 2,50% |
| IJzer (mg) | 0,4 | 5,00% | 0,2 | 2,50% |
| Jodium (ug) | 0,3 | 0,20% | 0,3 | 0,20% |
| Magnesium (mg) | 4 | 1,33% | 10 | 3,33% |
| Koper (mg) | 0,03 | 3,33% | 0,05 | 5,56% |
| Selenium (ug) | 0 | 0,00% | 0 | 0,00% |
| Zink (mg) | 0,04 | 0,27% | 0 | 0,00% |
Bron: Nevo, USDA, Pubmed, CNF
* Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid
Over jam
Jam, ook wel ‘confituur’ genoemd, is een gekookte gelei van fruitpulp met suiker die koud wordt gegeten. Voor het opstijven tot een stevige substantie wordt doorgaans pectine gebruikt. Pectine is een oplosbare vezel met een krachtig gelerend vermogen. Sommige fruitsoorten (zoals appels, pruimen en peren) hebben van nature voldoende pectine om tot een jam te kunnen geleren. Bij andere fruitsoorten is extra pectine nodig om de jam stevigheid te geven. Om de pectine te laten stollen wordt ook een zure vloeistof toegevoegd (meestal citroensap). Pectine stolt namelijk alleen in een zure omgeving.
In Nederland wordt jam vooral gebruikt als broodbeleg. De meest populaire soorten jam zijn aardbeienjam, abrikozenjam en bosvruchtenjam. Rozenbotteljam doet het ook al jaren goed in Nederland. Pruimenjam, bramenjam en kersenjam vinden wat minder gretig aftrek. Een variant op jam is marmelade. Marmelade is een soort jam waar de schillen van citrusvruchten in zijn verwerkt, waardoor er een bitterzoete smaak ontstaat. Een bekend recept is sinaasappelmarmelade.
Gaan we nog een stap verder, dan komen we uit bij de chutney. Een chutney is een zoetzure puree van vruchten of groenten met kruiden en specerijen. Het is een bijgerecht dat oorspronkelijk uit de Indiase keuken komt.
Benaming
De Nederlandse Warenwet schrijft voor dat jam minimaal 350 gram vruchtenpulp per kilo moet bevatten. Voor ‘extra jam’ is dat 450 gram vruchtenpulp. Voor jam van gember geldt een minimum van 150 gram en voor zure bessen 250 gram. In het verleden moest jam voor minimaal 60% uit suiker bestaan, maar dat is in 2021 verlaagd om jam gezonder te maken. In het verleden heten jams met weinig suiker om deze reden ‘vruchtenspread’, een naam die sommige merken hebben behouden na de wetsaanpassing.
Houdbaarheid
De houdbaarheid hangt van een aantal factoren af. Jam met een hoog gehalte aan suiker is ongeopend vaak langer dan twee jaar houdbaar. Eenmaal open, kan het in de koelkast tot een jaar goed blijven. Jam met een laag gehalte aan suiker kan maximaal 6 weken mee, mits in de koelkast bewaard. Zelfgemaakte jam is stukken korter houdbaar, maar ook daar hangt het af van het aandeel suiker. Hoe hoger het aandeel suiker, hoe langer houdbaar. Wij raden aan om bij zelfgemaakte jam het suikergehalte zo laag mogelijk te houden.
Is jam gezond?
Jam bevat bijzonder veel suiker, wat kan leiden tot gewichtstoename, cariës, hartziekten, en diabetes type 2. Kies daarom altijd voor een variant met weinig suiker. Vergelijk de etiketten en laat jam met meer dan 35% suiker in de winkel staan. Kies vooral voor jams van fruit met veel antioxidanten, zoals bosvruchten.
Verder heeft pectine een prebiotische werking, dit betekent dat het de vriendelijke bacteriën in je darmen voedt en de darmgezondheid kan verbeteren. Onderzoek toont daarbij ook aan dat pectine gevaarlijke gifstoffen geproduceerd door E coli, een schadelijke bacterie, kan afremmen. Bij sommige mensen veroorzaakt pectine echter gasvorming of een opgeblazen gevoel.
Wist je dat?
- Men in Nederland het woord ‘jam’ gebruikt en in België ‘confituur’?
- De suiker in jam ook als conserveermiddel werkt? Suiker onttrekt vocht aan de vruchten, zodat er niet genoeg overblijft voor bacteriën om te groeien.
- Jam in Engeland een meisjesnaam is?
Zie voor meer informatie over voedingsmiddelen ook het boek:
