Voedingswaardetabel van kruisbessen per 100 gram:
Voedingswaardetabel van kruisbessen per 100 gram:| Per 100 g / ml | Kruisbessen | ADH* |
| kcal | 36 | 1,80% |
| Kj | 153 | 1,82% |
| Water (g) | 90 | 4,50% |
| Eiwit (g) | 1 | 1,79% |
| Koolhydraten (g) | 8 | 3,08% |
| Suiker (g) | 7,8 | |
| Vet (g) | – | |
| Verzadigd (g) | – | |
| E.O.V. (g) | – | |
| M.O.V. (g) | – | |
| Omega 6 (g) | – | |
| Omega 3 (g) | – | |
| Cholesterol (mg) | – | |
| Vezels (g) | – | |
| A (mg) | 0,01 | 1,11% |
| B1 (mg) | 0,02 | 1,82% |
| B2 (mg) | 0,01 | 0,67% |
| B3 (mg) | 0,3 | 1,88% |
| B5 (mg) | 0,28 | 5,60% |
| B6 (mg) | 0,08 | 5,33% |
| B11 / Foliumzuur (ug) | 6 | 2,00% |
| B12 (ug) | – | |
| C (mg) | 30 | 40,00% |
| D (ug) | – | |
| E (mg) | 0,37 | 3,70% |
| Vitamine K (ug) | – | |
| Natrium (mg) | 5 | 0,50% |
| Kalium (mg) | 200 | 5,71% |
| Calcium (mg) | 30 | 3,00% |
| Fosfor (mg) | 30 | 3,75% |
| IJzer (mg) | 1 | 12,50% |
| Jodium (ug) | – | |
| Magnesium (mg) | 10 | 3,33% |
| Koper (mg) | 0,05 | 5,56% |
| Selenium (ug) | 0,6 | 1,09% |
| Zink (mg) | 0,1 | 0,67% |
Bron: Nevo, USDA, Pubmed, CNF
* Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid
Over kruisbessen
De kruisbes is een fruitsoort die veel verschijningsvormen kent: van groen tot paars, glad of juist harig. Ook de smaak varieert van vrij zuur tot zoet. Eén ding hebben ze gemeen: alle kruisbessen behoren tot het zomerfruit.
Herkomst en groeiwijze
Kruisbessen zijn zacht zomerfruit, maar veel minder bekend dan andere bessensoorten. Kruisbessen behoren tot de ribesfamilie en groeien aan struiken. Deze worden ongeveer een meter hoog en hebben stekelige takken. Ook de aalbes en de zwarte bes horen bij deze familie. De kruisbes wordt commercieel geteeld, maar we vinden de struik ook nog in het wild. In België is de teelt van kruisbessen vrij algemeen, in Nederland veel minder.
Verkrijgbaar
Kruisbessen komen in de zomermaanden (juni, juli en augustus) uit Nederland en België. Soms zitten de steeltjes en de bloemrest nog aan de vrucht. Het is wel even zoeken, want je ziet ze niet vaak meer in de supermarkt. Bij een groentezaak, op de markt of in biologische winkels maak je meer kans, evenals bij Turkse of Marokkaanse winkels. Als je kruisbessen koopt, let er dan op dat de vruchtjes stevig aanvoelen en heel zijn. Een strakgespannen velletje duidt op veel sap.
Bewaren
Bewaar kruisbessen in de koelkast of op een koele plek, het liefst uitgespreid op een bord. Zo blijven de vruchten ongeveer 3 dagen goed. Kruisbessen kunnen ook gemakkelijk worden ingevroren en zijn zo maanden houdbaar. Was kruisbessen pas vlak voordat je ze eet.
Toepassing
Rijpe kruisbessen zijn het lekkerst om zo uit de hand te eten. Zure of onrijpe bessen kan je door gerechten verwerken. Kruisbessen smaken, net als ander zomerfruit, lekker in combinatie met elkaar. Kruisbessen zijn ook prima te verwerken als onderdeel van een crumble, in de yoghurt of bij muesli. Ook vis combineert goed met kruisbessen. Wie over veel kruisbessen beschikt kan er ook jam of compote van maken.
Wist je dat:
- De kruisbes ook wel ‘klapper’ wordt genoemd?
- De Belgen de kruisbes ‘stekelbes’ noemen?
- Er tientallen rassen bestaan, elk met een eigen kleur en smaak?
- Je de kruisbes gemakkelijk in je moestuin kan zetten en dat een kleine struik al een kilo bessen oplevert?
Wetenschappelijke weetjes over de voedingswaarde van kruisbessen
Kruisbessen kunnen een beschermde werking op de lever hebben, onder meer door de ontstekingsverlagende werking van de vele antioxidanten (1). In kruisbessen zitten vele anthocyanines die verantwoordelijk zijn voor de positieve effecten op onze gezondheid (2).
Kruisbessen kunnen bovendien de cardiovasculaire gezondheid verbeteren (3). Onderzoekers hebben ook vastgesteld dat kruisbessen mogelijk kunnen beschermen tegen kanker (4).
Zie voor meer informatie over voedingsmiddelen ook het boek:
(1) Thilakchand KR, Mathai RT, Simon P, Ravi RT, Baliga-Rao MP, Baliga MS. Hepatoprotective properties of the Indian gooseberry (Emblica officinalis Gaertn): a review. Food & function. 2013; 4(10):1431-41.
(2) Jordheim M, Måge F, Andersen ØM. Anthocyanins in berries of ribes including gooseberry cultivars with a high content of acylated pigments. Journal of agricultural and food chemistry. 2007; 55(14):5529-35.
(3) Basu A, Rhone M, Lyons TJ. Berries: emerging impact on cardiovascular health. 2010; 68(3):168-177.
(4) Mahata S, Pandey A, Shukla S. Anticancer activity of Phyllanthus emblica Linn. (Indian gooseberry): inhibition of transcription factor AP-1 and HPV gene expression in cervical cancer cells. Nutrition and cancer. 2013; 65 Suppl 1:88-97.
