Voedingswaardetabel van mais per 100 gram:

Per 100 g	Suikermais	ADH*
kcal	74	3,70%
Kj	312	3,71%
Water (g)	82	4,10%
Eiwit (g)	2,5	4,46%
Koolhydraten (g)	11,6	4,46%
Suiker (g)	8,1
Vet (g)	1,4	2,00%
Verzadigd (g)	0,2
E.O.V. (g)	0,4
M.O.V. (g)	0,7
Omega 6 (g)	0,7
Omega 3 (g)	0
Cholesterol (mg)	0
Transvet (g)	0
Vezels (g)	2,5	7,14%
A (mg)	0	0,00%
B1 (mg)	0,12	10,91%
B2 (mg)	0,07	4,67%
B3 (mg)	1,7	10,63%
B5 (mg)		0,00%
B6 (mg)	0,1	6,67%
B11 / Foliumzuur  (ug)	34	11,33%
B12 (ug)	0	0,00%
C (mg)	7	9,33%
D (ug)	0	0,00%
E (mg)	0,9	9,00%
Vitamine K (ug)	0,4	0,33%
Natrium (mg)	1	0,10%
Kalium (mg)	250	7,14%
Calcium (mg)	11	1,10%
Fosfor (mg)	100	12,50%
IJzer (mg)	0,5	6,25%
Jodium (ug)	3,3	2,20%
Magnesium (mg)	45	15,00%
Koper (mg)	0,04	4,44%
Selenium (ug)	0	0,00%
Zink (mg)	0,4	2,67%

Bron: Nevo, USDA, Pubmed, CNF
* Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid

Over mais
Mais is in Nederland niet heel populair, maar in met name Zuid-Amerika wordt mais (en alle voedingsmiddelen die hiervan zijn afgeleid) veel gegeten. Mais is wereldwijd een van de meest geteelde gewassen, maar de populariteit verschilt per regio. In Zuid-Amerika speelt het een belangrijke rol in de dagelijkse voeding, terwijl het in Nederland minder vaak wordt gegeten. Dit verschil is deels te wijten aan culturele voorkeuren en de beschikbaarheid van andere voedingsmiddelen. Veel mensen eten mais als groente, maar het valt in feite onder de granen.

Herkomst en groeiwijze
Mais komt oorspronkelijk uit Midden-Amerika, waar het nog steeds het meest wordt gegeten en onderdeel is van het hoofdvoedsel. Mais is een graangewas met een typisch zoete smaak. Het groeit aan een plant waar zowel vrouwelijke als mannelijke bloemen aan groeien. De plant wordt bestoven door de wind. Alleen suikermais wordt verbouwd voor menselijke consumptie. De grote velden mais die je buiten wel ziet, zijn velden snijmais, bedoeld als veevoer. Siermais wordt in heel kleine aantallen verbouwd. Deze soort is niet eetbaar en wordt gebruikt voor de bloemsierkunst en ter decoratie. Verschillende bedrijven hebben mais veredeld, waardoor er tal van genetisch gemodificeerde rassen bestaan, die resistent zijn tegen ziektes en insecten. In Amerika is veel mais genetisch gemodificeerd. In Europa wordt genetisch gemodificeerde mais vooral gebruikt als diervoeding. Genetisch gemodificeerde mais wordt vaak ontworpen om resistent te zijn tegen bestrijdingsmiddelen zoals glyfosaat. Dit verhoogt de opbrengst en vermindert het verlies door plagen. De veiligheid van glyfosaat staat helaas al jaren ter discussie omdat er steeds meer studies zijn die wijzen op de schadelijkheid voor mens en milieu.

Voedingswaarde
Maiskorrels bestaan voor het grootste gedeelte (ongeveer 80%) uit koolhydraten in de vorm van zetmeel en suikers, gevolgd door een kleine hoeveelheid eiwit, vet en vezels. Hoewel mais vergeleken met andere granen geen extreem hoge voedingswaarde heeft, bevat het wel enkele nuttige voedingsstoffen. Zo is mais een goede bron van B-vitaminen, waaronder foliumzuur, en bevat het antioxidanten zoals luteïne en zeaxanthine, die belangrijk zijn voor de gezondheid van de ogen. Het is ook glutenvrij, wat het geschikt maakt voor mensen met een glutenintolerantie.

Suikermais
Suikermais is zoals gezegd een variëteit van mais die speciaal wordt geteeld voor menselijke consumptie, en deze is veel zoeter en malser dan de veldmais die vaak als veevoer wordt gebruikt. Dit type mais eten we meestal als hele kolf, die vaak wordt gekookt of gegrild. Het beste moment om suikermais te eten is wanneer de korrels nog zacht en sappig zijn. Een populaire manier om een maiskolf te serveren is simpel: kook de kolf zo’n 10 minuten (tot de korrels zacht zijn) of grill ze voor een rokerige smaak. Daarna kun je de kolf besmeren met een beetje roomboter voor extra smeuïgheid. Sommige mensen voegen ook een vleugje basterdsuiker toe, wat de zoete smaak van de mais nog verder versterkt. Voor een hartige variatie kun je de maiskolf bestrooien met zout en een beetje peper. Zo wordt suikermais een eenvoudige maar heerlijke aanvulling op elke maaltijd of een zomerse snack.

Maismeel
Maismeel is een fijn gemalen product van gedroogde maiskorrels dat wereldwijd veel gebruikt wordt in diverse keukens. Het heeft een lichtzoete smaak en zachte textuur waardoor het ideaal is voor tortilla’s, taco’s, polenta, brood en gebak. Maismeel is glutenvrij en daardoor een populair alternatief voor mensen met een glutenintolerantie. Er zijn verschillende soorten maismeel, van grof tot fijn gemalen. Fijn maismeel is perfect voor zachte gerechten, grover maismeel geeft een stevige structuur aan bijvoorbeeld cornbread. Het is rijk aan koolhydraten en bevat eiwitten, vezels, ijzer en magnesium. Het is belangrijk maismeel eerst te koken of bakken, rauw heeft het een korrelige textuur.

Verkrijgbaarheid
Mais, en afgeleiden daarvan, komen in tal van producten voor. Omdat het een goedkoop gewas is, is het voor veel fabrikanten aantrekkelijk om het te gebruiken. De graankorrels zelf worden los (rauw of in blik of glas) of als geheel (als kolf) verkocht. Maismeel wordt gebruikt als onderdeel voor wraps of taco’s, chips, cornflakes en brood. Maisbrood in de supermarkt heeft zijn gele kleur vaak te danken aan het gebruik van kleurstoffen, zoals curcumine. Daarnaast vinden we maiszetmeel terug in tal van producten als bind- of vulmiddel. Denk bijvoorbeeld aan soep, sauzen en kant-en-klaarmaaltijden. Verder wordt mais ook als biobrandstof gebruikt. Het gebruik van mais voor biobrandstof brengt echter een discussie met zich mee, omdat het verbouwen van mais voor brandstof kan leiden tot hogere voedselprijzen en landbouwgrond die anders voor voedsel zou worden gebruikt, in beslag neemt.

Bewaren
Gedroogde mais is jaren te bewaren. Ook mais in blik of glas kent een lange houdbaarheidsdatum. Gekookte mais en restjes zijn in de koelkast slechts enkele dagen houdbaar. Gekookte maiskolven kunnen ook worden ingevroren, waardoor ze enkele maanden houdbaar blijven zonder verlies van smaak of textuur.

Toepassing
Mais kan op verschillende manieren worden klaargemaakt. De gekookte korrels zijn lekker door salade, soep of een ovenschotel. In een aantal klassieke gerechten zien we mais terugkomen, zoals in chili con carne. Rauwe maiskorrels zijn zeer geschikt om popcorn van te bakken en geroosterde maiskolven zijn een traktatie.

Wist je dat:

• De oorspronkelijke maissoorten niet konden groeien in een koud klimaat? Door veredeling groeit mais nu over de hele wereld.
• In whisky soms wel tot 70% mais wordt gebruikt?
• Popcorn een gezond tussendoortje kan zijn? Vooral als je het zelf maakt.
• Mais vooral wordt geteeld als veevoer en er maar een klein deel bestemd is voor menselijke consumptie?
• Mais vroeger rijker was aan eiwit, maar dit eruit is ‘veredeld’?
• Er naast gele mais ook andere kleuren mais bestaan? Bijvoorbeeld rode, paarse en oranje variëteiten.

Wetenschappelijke weetjes over de voedingswaarde van mais
Mais bevat verschillende belangrijke voedingsstoffen. Het is een goede bron van koolhydraten en vezels (1). Maïs bevat essentiële aminozuren, waaronder tryptofaan (2). Maïs bevat een vele voedingsstoffen en bioactieve verbindingen, waaronder vitaminen A, B, E en K, mineralen zoals magnesium, fosfor en kalium, fenolzuren zoals ferulinezuur, cumarinezuur en syringinezuur, carotenoïden, flavonoïden zoals anthocyanen en voedingsvezels (3, 4). Maïs, met name paarse maïs, is rijk aan bioactieve verbindingen. Paarse mais bevat anthocyanen, krachtige antioxidanten (5). Een recent wetenschappelijk onderzoek uit 2022 wijst op verschillende mogelijke gezondheidsvoordelen van maïs (6): suikermais bevat vele belangrijke voedingsstoffen die gunstig zijn voor de gezondheid. Het is rijk aan vitaminen zoals vitamine A, B1, B2, B5, B6, B11, C, E en K. Deze vitaminen zijn onder andere goed voor de zenuwen, cognitie, bloedarmoedepreventie en cholesterolregulatie. Verder bevat het mineralen als magnesium, mangaan, fosfor, kalium, koper en ijzer. Deze mineralen ondersteunen onder meer botten, spieren, het immuunsysteem en bloedvaten. Daarnaast bevat suikermais fytochemicaliën zoals carotenoiden, anthocyanen en fenolverbindingen. Deze plantaardige verbindingen hebben antioxidatieve en anti-inflammatoire eigenschappen. Ze kunnen helpen bij het voorkomen van chronische ziekten zoals kanker, hart- en vaatziekten, diabetes en neurodegeneratieve aandoeningen. Suikermais is met name een goede bron van de antioxidant ferulinezuur, die de bloedvatfunctie verbetert. Vanwege deze samenstelling aan gezondheidsbevorderende voedingsstoffen, is er interesse om suikermais toe te passen als functioneel ingrediënt in voedingsmiddelen. Zo zou het gebruikt kunnen worden als basis voor room, waarbij de room van suikermais de gezondheid kan bevorderen door het risico op hart- en vaatziekten, kanker, oogziekten, bacteriële infecties, ontstekingen en adhesie te verminderen. Mais kan ook rauw worden gegeten, dit zorgt ervoor dat de suikers langzamer worden opgenomen. Een kolf bevat veel vocht en kan dus dorstlessend zijn. Mais voor menselijke en dierlijke voeding wordt steeds vaker genetisch gemanipuleerd, waardoor biologische mais sterk de voorkeur heeft.

Zie voor meer informatie over voedingsmiddelen ook het boek:

(1) Behall KM, Scholfield DJ, Yuhaniak I, Canary J. Diets containing high amylose vs amylopectin starch: effects on metabolic variables in human subjects. The American journal of clinical nutrition. 1989; 49(2):337-44.