Voedingswaardetabel van pastinaak per 100 gram:

Per 100 g / ml	Pastinaak	ADH*
kcal	89	4,45%
Kj	373	4,44%
Water (g)	75	3,75%
Eiwit (g)	1,5	2,68%
Koolhydraten (g)	17	6,54%
Suiker (g)	–
Vet (g)	0,5	0,71%
Verzadigd (g)	–
E.O.V. (g)	–
M.O.V. (g)	–
Omega 6 (g)	–
Omega 3 (g)	–
Cholesterol (mg)	–
Vezels (g)	5	14,29%
A (mg)	0,01	1,11%
B1 (mg)	0,05	4,55%
B2 (mg)	0,09	6,00%
B3 (mg)	0,7	4,38%
B5 (mg)	0,6	12,00%
B6 (mg)	0,11	7,33%
B11 / Foliumzuur  (ug)	87	29,00%
B12 (ug)	–
C (mg)	18	24,00%
D (ug)	–
E (mg)	1,49	14,90%
Vitamine K (ug)	0,1	0,08%
Natrium (mg)	10	1,00%
Kalium (mg)	450	12,86%
Calcium (mg)	50	5,00%
Fosfor (mg)	80	10,00%
IJzer (mg)	0,07	0,88%
Jodium (ug)	–
Magnesium (mg)	29	9,67%
Koper (mg)	0,12	13,33%
Selenium (ug)	2	3,64%
Zink (mg)	0,6	4,00%

Bron: Nevo, USDA, Pubmed, CNF
* Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid

Over de pastinaak
De pastinaak is een ‘vergeten groente’ die de laatste jaren een inhaalslag maakt. Dankzij de zoete, anijsachtige smaak komt deze groente steeds vaker op tafel te staan.

Herkomst en groeiwijze
Pastinaken behoren tot de schermbloemenfamilie net als knolselderij en venkel. Hier dankt de pastinaak zijn specifieke en aromatische smaak aan. In tegenstelling tot wat veel mensen denken is de pastinaak botanisch gezien geen familie van de wortel (peen) maar ze behoren wel tot hetzelfde gewas. De pastinaak is een lang, zwaar wortelgewas dat van breed naar smal loopt. De kleur is crème wit. Hoewel de groente in Nederland vroeger zeer veel werd gegeten, komt de pastinaak oorspronkelijk uit landen rondom de Middellandse Zee.

Verkrijgbaar
Pastinaak is een echt Nederlands gewas geworden en de aanvoer in de winkels komt uit eigen land. Tegenwoordig is pastinaak zelfs gewoon in de supermarkt te koop. Pastinaken worden in de nazomer t/m de herfst geoogst en liggen van september t/m maart in de winkel. Een echte wintergroente dus!

Meestal worden pastinaken gewassen aangeboden, maar in biologische winkels wordt de groente vaak met aarde en al verkocht. Hierdoor droogt de wortel minder snel uit en blijft de smaak beter behouden. Als je pastinaak koopt, kies dan stevige exemplaren, dan is de groente vers. Van zachtere exemplaren kan je nog wel prima soep of puree maken.

Bewaren
Bewaar pastinaken op een koele plaats. De groente is dan zo’n 1 à 2 weken houdbaar.

Toepassing
De smaak van een pastinaak zou je kunnen vergelijken met de combinatie van wortel en knolselderij, alhoewel de pastinaak aromatischer is met een anijsachtige ondertoon.

De pastinaak kan, net als wortel, op oneindig veel manieren worden verwerkt. Rauw als salade, gekookt (als soep), gebakken of geroosterd. Combineer pastinaak met stevige (niet zoete) smaken, dan komt deze groente het beste tot zijn recht. Lekker in combinatie met spekjes of maak er eens rösti van. Andere smaken die goed combineren met pastinaak zijn: paddenstoelen, spruiten, witlof en zuurkool. Ook kan je in een stamppotje de aardappels vervangen door pastinaak, eventueel gecombineerd met andere knolgroenten zoals knolselderij of aardappel. Ook pastinaakfriet- en -chips behoren tot de mogelijkheden!

Wist je dat:

• Een pastinaak oorspronkelijk zo groot was als een wortel? Vroeger werd de groente alleen in het Middellandse Zeegebied verbouwd. Pas later bleek dat de pastinaak het veel beter doet in een wat kouder klimaat en daar dus ook groter wordt. Nu weegt één pastinaak 300 gram, te vergelijken met een stevige winterwortel.
• In Nederland de pastinaak de voorloper van de aardappel was? Sinds de aardappel wordt geteeld is de pastinaak in de vergetelheid geraakt.
• Wortelpeterselie zeer sterk lijkt op een pastinaak? Deze is iets kleiner maar verder identiek. Wel is de smaak anders: nog zoeter en minder uitgesproken.

Wetenschappelijke weetjes over de voedingswaarde van pastinaak
In pastinaak zit per 100 gram precies 5 gram vezels, wat bijzonder veel is. De helft van deze vezels is van het oplosbare type. Deze vezels hebben vele gunstige effecten op onze gezondheid. Het kan de darmwerking versterken en hiermee constipatie verminderen. Bij een toegenomen passagesnelheid van voeding kunnen er meer afvalstoffen zoals cholesterol worden afgevoerd (1). Bij een trage vertering kunnen toxines en cholesterol weer opnieuw door het lichaam opgenomen worden, met alle nadelen van dien.

Ook binden oplosbare vezels galzouten, zodat er minder vetten door het lichaam opgenomen kunnen worden (2).

Zie voor meer informatie over voedingsmiddelen ook het boek:

1. Erkkilä AT, Lichtenstein AH. Fiber and cardiovascular disease risk: how strong is the evidence? The Journal of cardiovascular nursing. 2006; 21(1):3-8.

2. Gunness P, Gidley MJ. Mechanisms underlying the cholesterol-lowering properties of soluble dietary fibre polysaccharides. Food & function. 2010; 1(2):149-55.