Voedingswaardetabel van roomboter per 100 gram:
Voedingswaardetabel van roomboter per 100 gram:| Per 100 g | Ongezouten | ADH* |
| kcal | 737 | 36,5% |
| Kj | 3033 | 36,5% |
| Water (g) | 15,4 | 0,77% |
| Eiwit (g) | 0,7 | 1,25% |
| Koolhydraten (g) | 1,1 | 0,42% |
| Suiker (g) | ||
| Vet (g) | 81,2 | 116,00% |
| Verzadigd (g) | 53,6 | |
| E.O.V. (g) | 18,2 | |
| M.O.V. (g) | 2,4 | |
| Omega 6 (g) | 1,4 | |
| Omega 3 (g) | 0,6 | |
| Cholesterol (mg) | 221 | |
| Transvet (g) | 1,5 | |
| Vezels (g) | 0 | 0,00% |
| A (mg) | 0,874 | 97,11% |
| B1 (mg) | 0,01 | 0,91% |
| B2 (mg) | 0,03 | 2,00% |
| B3 (mg) | 0 | 0,00% |
| B5 (mg) | 0,00% | |
| B6 (mg) | 0 | 0,00% |
| B11 / Foliumzuur (ug) | 0 | 0,00% |
| B12 (ug) | 0,3 | 10,71% |
| C (mg) | 0 | 0,00% |
| D (ug) | 0,3 | 3,00% |
| E (mg) | 2,8 | 28,00% |
| Vitamine K (ug) | 29,9 | 24,92% |
| Natrium (mg) | 5 | 0,50% |
| Kalium (mg) | 27 | 0,77% |
| Calcium (mg) | 17 | 1,70% |
| Fosfor (mg) | 23 | 2,88% |
| IJzer (mg) | 0,1 | 1,25% |
| Jodium (ug) | 1,5 | 1,00% |
| Magnesium (mg) | 2 | 0,67% |
| Koper (mg) | 0,01 | 1,11% |
| Selenium (ug) | 1 | 1,82% |
| Zink (mg) | 0,09 | 0,60% |
Bron: Nevo, USDA, Pubmed, CNF
* Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid
Over roomboter
Roomboter zoals wij die kennen, bestaat nog niet ontzettend lang. De commerciële productie van boter is ontstaan aan het einde van de 19e eeuw. Met de toenemende welvaart steeg de vraag naar zuivelproducten.
In de laatste tientallen jaren van zijn relatief korte bestaan is roomboter in een kwaad daglicht komen te staan vanwege de hoeveelheid verzadigd vet. Dat er steeds meer bewijzen komen dat deze theorie achterhaald is, zorgt ervoor dat roomboter weer langzaam aan populariteit wint. De verkoop stijgt en tegelijkertijd daalt de verkoop van ‘kunstboters’ (zoals margarine).
Om 1 kilo boter te maken is er ongeveer 25 liter melk nodig. Deze melk wordt afgeroomd in een zogeheten ‘afromer’. De afgeroomde melk wordt vervolgens vaak verwerkt tot melkpoeder. De room die overblijft, wordt verder bewerkt tot onder meer boter. Dit gebeurt door de room eerst te pasteuriseren en daarna weer te koelen voor het karnen. Bij het karnen, wordt de room op hoge snelheid rondgeslingerd waardoor de vetdeeltjes samenklonteren en naar boven drijven. Hierna wordt er zuursel toegevoegd, wat de smaak en het aroma van de boter goeddeels bepalen.
Verkrijgbaar
Roomboter is in elke supermarkt verkrijgbaar, zowel gezouten als ongezouten. Daarnaast is er grasboter te koop en in biologische winkels ook de biologische versie hiervan. Grasboter is over het algemeen beter smeerbaar dan gewone roomboter, omdat hier minder verzadigd vet en meer omega 3 in zit.
Bewaren
Bewaar boter in de koelkast en consumeer deze voor de houdbaarheidsdatum verstrijkt. Na aankoop is roomboter vaak zo’n 2 à 3 maanden houdbaar. Gezouten roomboter is langer houdbaar dan de ongezouten variant.
Toepassing
Je kunt in roomboter bakken en braden, maar het verbrandingsproduct ligt niet verschrikkelijk hoog. Let dus goed op dat de boter niet verbrandt. Het beste is om een pan te verwarmen, de boter erin te doen en vrijwel meteen het voedsel toe te voegen. Vooral vlees en vis zijn lekker om te bakken in roomboter, evenals stevige groenten. Daarnaast zorgt roomboter voor een romige en een volle smaak in gebak, cake en koekjes en kan het gebruikt worden als basis voor sauzen. Of maak zelf eens kruidenboter van een goede roomboter.
Wist je dat:
- Het product boter is beschermd en alleen zo mag heten als minstens 80% van de boter uit melkvet bestaat? Vandaar dat pindakaas geen ‘pindaboter’ mag heten en ook margarine het woord ‘boter’ niet op de verpakking mag zetten.
- Ghee, ook wel ‘geklaarde boter’ genoemd, een hoger verbrandingspunt heeft dan gewone roomboter en daardoor geschikt is om op hogere temperaturen te bakken?
- Grasboter een hoge voedingswaarde heeft dankzij het (verse) gras dat de koeien hebben gegeten? Grasboter is te herkennen aan de gele kleur van de luteïne (een caroteen) uit gras.
Wetenschappelijke weetjes over de voedingswaarde van roomboter
Roomboter is rijk aan verzadigd vet, waardoor het goed kan worden verhit (1). Ongeveer 11% van het verzadigde vet in boter bestaat uit korte-ketenvetten zoals boterzuur. Boterzuur kan volgens onderzoekers ontstekingen in de darmen verminderen en de ziekte van Crohn doen afnemen (2).
Boter bevat ook natuurlijke transvetten in de vorm van CLA die in verband worden gebracht met een verlaagde kans op kanker (3).
Boter is een goede bron van vitamine K2, die de kans op hart- en vaatziekte kan verlagen (4). Het beste kan gekozen worden voor boter van grasgevoerde koeien, omdat deze veel meer omega 3-vetzuren bevatten (5).
Zie voor meer informatie over voedingsmiddelen ook het boek:
(1) Vieira SA, McClements DJ, Decker EA. Challenges of Utilizing Healthy Fats in Foods. Advances in Nutrition. 2015;6(3):309S-317S.
(2) Di Sabatino A, Morera R, Ciccocioppo R. Oral butyrate for mildly to moderately active Crohn’s disease. Alimentary pharmacology & therapeutics. 2005; 22(9):789-94.
(3) Wang LS, Huang YW, Sugimoto Y. Conjugated linoleic acid (CLA) up-regulates the estrogen-regulated cancer suppressor gene, protein tyrosine phosphatase gamma (PTPgama), in human breast cells. Anticancer research. 2006; 26(1A):27-34.
(4) Gast GC, de Roos NM, Sluijs I. A high menaquinone intake reduces the incidence of coronary heart disease. Nutrition, metabolism, and cardiovascular diseases : NMCD. 2009; 19(7):504-10.
(5) Hebeisen DF, Hoeflin F, Reusch HP, Junker E, Lauterburg BH. Increased concentrations of omega-3 fatty acids in milk and platelet rich plasma of grass-fed cows. International journal for vitamin and nutrition research. Internationale Zeitschrift fur Vitamin- und Ernahrungsforschung. Journal international de vitaminologie et de nutrition. 1993; 63(3):229-33.
