Recent is er de documentaire What the health verschenen op Netflix. Sinds deze film bekend is geraakt bij het grote publiek zijn veel mensen erg geschrokken en mailen mij wat ik ervan vind. Naar aanleiding hiervan heb ik de film bekeken…
In de documentaire wordt de filmmaker Kip Andersen gevolgd, een activist die we nog kennen van de documentaire Cowspiracy. What the health is tot stand gekomen door een crowfundingsactie op Indiegogo (1). Op hun crowfundingspagina melden ze dan ook dat What the Health eigenlijk Cowspiracy is, maar dan ‘on steroïds’. Dat is te merken ook:
Propaganda voor veganisme
Er komen alleen maar voorstanders van veganisme aan het woord. Een persoon die wel erg vaak aan bod komt is Dr. Michael Greger van de website NutritionFacts.org. De evidence based site Authority Nutrition heeft recent de moeite genomen om zijn boek How not to die te factchecken (2). Het bleek dat zijn boek behoorlijk gekleurd is en dat de beste man af en toe een oogje dichtknijpt als het om de onderzoeksresultaten gaat. Ook in deze documentaire worden vaak alleen onderzoeken aangehaald die hen uitkomen (cherrypicking). Lachwekkend wordt het als Steve-O (ja, de stuntman van Jackass) in deze docu wordt aangehaald als voedingsexpert.
De documentaire staat bol van psychologische trucs
Grijze beelden van zieke mensen, die na een switch naar een vegan lifestyle in de kleurrijke natuur vertoeven. Wat was hun dieet daarvoor? Het Standard American Diet? Bijna elk dieet is beter dan dat. Dat zegt dus niet veel over het laten staan van dierlijke producten.
Het bevat ongefundeerde halve waarheden:
- Het eten van een ei is hetzelfde als het roken van 5 sigaretten: Het klopt inderdaad dat er een wetenschapper is geweest die dit heeft geroepen in 2012 (3). Daarna is deze studie door collega’s met de grond gelijk gemaakt omdat er werkelijk waar niets van blijkt te kloppen (4).
- Zuivel is geconcentreerde pus: dit is echt het equivalent van de dame van The Green Happiness die zei dat een ei het menstruaat is van een kip. Pus bestaat eigenlijk niet, het is een combinatie van dode witte bloedcellen met bacteriën. In melk zitten vele levende witte bloedcellen, zoals ook bij menselijk moedermelk het geval is. Melk wordt gecontroleerd op dode witte bloedcellen, dat we uitdrukken in het celgetal (5). Nog nooit heeft het celgetal zo laag gestaan als nu (6). In Amerika geldt hetzelfde (7). Mochten er al dode witte bloedcellen in melk voorkomen, dan is het minder dan een druppel per liter (8).
- Het eten van vlees staat op dezelfde lijst met kankerverwekkende stoffen als tabak: Ja zo lust ik er wel nog een paar. Gefermenteerde groentes, een kapper zijn, warme dranken en nachtwerk staan in dezelfde categorie (9).
- Je krijgt geen diabetes van suiker, maar van biefstuk: Dit klopt ook niet, want in India zijn koeien heilig waardoor niemand een biefstuk eet. Toch rijst diabetes daar de pan uit (10).
Zwak bewijs
De studies die worden aangehaald door de makers van deze documentaire zijn zeer zwak. Meestal zijn het observationele onderzoeken en geen interventie studies. Kort gezegd: de studies die worden aangehaald zijn zo zwak, dat er totaal geen conclusies over oorzaak en gevolg (causaal verband) mogen worden gelegd. Een wetenschapper heeft alle claims van de film geverifieerd en meer dan 96% bleek lariekoek (11)!
Cast is eenzijdig
Als je de cast van de documentaire bekijkt, dan valt op dat er vrijwel alleen artsen aan het woord zijn (12). Artsen krijgen tijdens hun gehele opleiding gemiddeld 5 uur les over voeding (13, 14). Ik zou daarom de visie van deze mensen met een korreltje zout nemen, het zijn geen wetenschappers.
Manipulatie
Een ander ding is dat de gesprekken met gezondheidsinstanties in deze docu vaak op niks uitlopen. Dat is ook niet zo gek als je gesprekken aangaat met de telefoniste of een beveiligingsmedewerker. Anderson had beter afspraken kunnen maken met de persvoorlichting, maar dan was zijn documentaire waarschijnlijk een stuk minder spectaculair geweest.
Conclusie
Het doel van What the Health is overduidelijk om mensen over te halen tot een veganistische levensstijl. Hoewel ik voor het eten ben van meer groenten, fruit, noten, zaden en peulvruchten, heb ik tijdens het kijken naar deze docu toch vaak met mijn wenkbrauwen gefronst. Soms was ik het eens met Anderson, maar vaak verdraait hij de feiten om mensen te motiveren om vlees te laten staan. Nu sta ik volledig achter zijn missie om minder vlees te eten en dierenleed tegen te gaan, maar de misleiding waarmee dit in de documentaire gepaard gaat, vind ik niet in de haak. Zijn verhaal was sterker geweest als de feiten echt zouden kloppen.