Veel studies beweren dat een dagelijks glas wijn of bier het risico op hartziekten en vroegtijdig overlijden kan verlagen, maar een nieuwe overzichtsstudie toont aan dat veel van deze onderzoeken gebreken en vooroordelen bevatten. Na correctie hiervoor lijken de voordelen van matig alcoholgebruik sterk af te nemen of zelfs te verdwijnen. Een of twee drankjes per dag hebben geen duidelijk effect op iemands gezondheid, terwijl drie of meer drankjes per dag het risico op vroegtijdig overlijden aanzienlijk verhogen. Alcohol verhoogt het risico op leverziekten, sommige vormen van kanker, beroertes en hartziekten aanzienlijk. Voor vrouwen blijkt alcohol nog slechter te zijn dan voor mannen. Als je toch af en toe wat wilt drinken, dan zou je dit volgens de onderzoekers maar beter kunnen beperken tot maximaal 2 glazen in de week, omdat je anders direct in de gevarenzone komt.
Talrijke studies hebben gesuggereerd dat matig drinken, gedefinieerd als ongeveer één tot twee drankjes per dag, de gezondheid zou kunnen bevorderen en zelfs het risico op vroegtijdig overlijden zou kunnen verlagen. Maar nieuw onderzoek, geleid door Tim Stockwell, voormalig directeur van het Canadian Institute for Substance Use Research, stelt dat deze voordelen mogelijk overtrokken zijn door gebreken en vooroordelen in de eerdere studies.
De onderzoekers analyseerden 107 studies met bijna 5 miljoen deelnemers uit verschillende landen. Ze merkten op dat veel van deze studies methodologische problemen hadden, zoals het classificeren van voormalige drinkers (mensen die gestopt zijn met drinken, vaak vanwege gezondheidsproblemen) als “niet-drinkers”. Dit kan de resultaten vertekenen en de voordelen van licht drinken overdrijven.
Na correctie voor deze problemen ontdekten de onderzoekers dat de vermeende voordelen van matig drinken sterk verminderden en in sommige gevallen zelfs helemaal verdwenen. Ze vonden ook dat zware drinkers (drie of meer drankjes per dag) een aanzienlijk hoger risico op vroegtijdig overlijden hadden.
De onderzoekers maakten ook een onderscheid tussen mannen en vrouwen. Ze ontdekten dat vrouwen die dezelfde hoeveelheid alcohol drinken als mannen, een hoger overlijdensrisico hebben, mogelijk omdat vrouwen alcohol anders verwerken dan mannen.
Voormalige drinkers zijn geen levenslange onthouders
Veel studies hebben bijvoorbeeld de neiging om voormalige drinkers in dezelfde groep te plaatsen als levenslange onthouders, door ze allemaal “niet-drinkers” te noemen, maar voormalige drinkers zijn meestal gestopt of minder gaan drinken vanwege gezondheidsproblemen. Uit de nieuwe analyse bleek dat voormalige drinkers in feite een 22% hoger overlijdensrisico hebben dan onthouders. Hun aanwezigheid in de groep “niet-drinkers” vertekent de resultaten, en wekt de illusie dat licht dagelijks drinken gezond is. Voor de nieuwe studie hebben de onderzoekers de gegevens samengevoegd en vervolgens aanpassingen gemaakt die rekening hielden met problemen zoals de “vroegere drinker bias.”. “We hebben pleisters gelegd op al deze slechte studies om te proberen te onderzoeken hoe deze verschillende kenmerken resulteren in de schijn van gezondheidsvoordelen,” zei Stockwell.
Uit de gecombineerde aangepaste gegevens van de studies bleek dat noch gelegenheidsdrinkers (minder dan 1,3 gram alcohol, of één drankje per twee weken), noch volumineuze drinkers (tot 24 gram per dag, of bijna twee drankjes) een significant verminderd risico op overlijden hadden.
De onderzoekers vonden een licht, maar niet significant verhoogd risico op overlijden bij degenen die dagelijks 25 gram tot 44 gram dronken, ongeveer drie drankjes. En er was een significant verhoogd risico op overlijden voor mensen die 45 of meer gram alcohol per dag dronken, zo bleek uit de resultaten. Het hoogste risico bestond bij mensen die 65 gram alcohol of meer per dag dronken, of meer dan vier drankjes. Hun risico op overlijden was ongeveer 35% hoger dan dat van gelegenheidsdrinkers.
Verder ontdekten ze dat alcoholgebruik is gekoppeld aan minstens 22 specifieke doodsoorzaken, waaronder leverziekten, sommige kankers, beroertes, hartziekten en verwondingen door ongelukken en geweld.
Dit onderzoek heeft vastgesteld dat wekelijks alcoholgebruik gezondheidsschade kan opleveren:
- 2 standaardconsumpties of minder per week – Bij dit niveau is het waarschijnlijk dat je alcoholgerelateerde gevolgen voor jezelf of anderen kunt vermijden.
- 3 tot 6 standaardconsumpties per week – Op dit niveau neemt je risico op verschillende soorten kanker toe, waaronder borst- en darmkanker.
- 7 standaardconsumpties of meer per week – Op dit niveau neemt je risico op hartziekten of beroertes aanzienlijk toe.
Elke extra standaardconsumptie verhoogt het risico op alcoholgerelateerde gevolgen radicaal. Deze risico’s nemen toe met de consumptie, omdat het moeilijker is de schade aan celweefsel in het lichaam en de hersenen te herstellen. Simpel gezegd: minder is beter. Alle stappen om te minderen kunnen nuttig zijn om de risico’s van alcoholgerelateerde kankers en hart- en vaatziekten te verminderen.
Hoewel dit onderzoek enkele beperkingen heeft, zoals onvolmaakte metingen van alcoholgebruik in veel van de geanalyseerde studies, biedt het een belangrijk inzicht in de mogelijke gevolgen van alcoholgebruik. Het onderstreept het belang van gematigdheid en bewustzijn van de risico’s. Om een nauwkeuriger beeld te krijgen van de risico’s, zouden toekomstige studies zich moeten richten op specifieke drankgerelateerde ziekten en specifieke bevolkingsgroepen. Tot die tijd is het verstandig om met mate te drinken en te onthouden dat minder vaak beter is als het om alcohol gaat (Bron: MedicalXpress).
Originele studie: Zhao J, Stockwell T, Naimi T, Churchill S, Clay J, Sherk A. Association between daily alcohol intake and risk of all-cause mortality: a systematic review and meta-analyses. JAMA Netw Open. 2023;6(3):e236185.
