Je lichaam veroudert continu, maar de snelheid waarmee dit gebeurt kan verschillen. Een omvangrijk onderzoek in het Verenigd Koninkrijk werpt nieuw licht op de rol die voeding speelt bij dit natuurlijke proces. Wetenschappers bestudeerden gegevens van meer dan 79.000 mensen en kwamen tot een verrassende ontdekking: wie meer plantaardige eiwitten eet, vertoont minder biologische veroudering.
De manier waarop ons lichaam veroudert wordt beïnvloed door verschillende factoren, waaronder onze genen en leefstijl. Voeding blijkt een doorslaggevende rol te spelen in dit complexe proces. De Britse onderzoekers keken specifiek naar het effect van eiwitten uit verschillende bronnen op vier verschillende maatstaven van biologische veroudering, waaronder de lengte van telomeren – specifieke structuren in ons DNA die korter worden naarmate we ouder worden.
Het onderzoek toont aan dat mensen die meer plantaardige eiwitten eten, zoals die in peulvruchten, noten en volkorenproducten, beduidend minder tekenen van versnelde veroudering vertonen. Opvallend genoeg werd dit positieve effect niet gevonden bij dierlijke eiwitten. Dit betekent niet dat alle dierlijke producten nadelig zijn – sommige zuivelproducten, zoals yoghurt, bleken zelfs gunstige effecten te hebben.
Vooral volkorenproducten en noten springen er positief uit in het onderzoek. Deze voedingsmiddelen lijken een beschermend effect te hebben tegen vroegtijdige veroudering. Dit komt mogelijk door hun rijke samenstelling aan vezels, gezonde vetten en antioxidanten, naast hun eiwitgehalte. Het vervangen van rood vlees of gevogelte door deze plantaardige alternatieven liet de sterkste positieve resultaten zien.
Een belangwekkende ontdekking is dat niet alle plantaardige eiwitbronnen dezelfde voordelen bieden. Peulvruchten, bijvoorbeeld, toonden wisselende resultaten. Dit laat zien dat de relatie tussen voeding en veroudering erg complex is. Het gaat niet alleen om de bron van eiwitten, maar ook om de overige voedingsstoffen die je binnenkrijgt.
De wetenschappers ontdekten ook een mogelijk mechanisme achter deze bevindingen. Ze zagen dat bepaalde leverenzymen in het bloed een rol spelen bij het verband tussen plantaardige eiwitten en vertraagde veroudering. Dit suggereert dat de gezondheid van de lever een belangrijke schakel vormt in dit proces.
Een opmerkelijke bevinding was dat bij mensen met diabetes type 2 het positieve effect van plantaardige eiwitten niet werd waargenomen. Dit wijst erop dat de stofwisseling bij deze groep anders reageert op voedingseiwitten. Het betekent ook dat voedingsadviezen mogelijk aangepast moeten worden aan iemands gezondheidstoestand.
Het onderzoek levert waardevolle inzichten op voor wie gezonder wil leven. Door bijvoorbeeld vaker volkorenproducten of noten te kiezen in plaats van rood vlees, kun je mogelijk je biologische verouderingsproces vertragen. Wel is het belangrijk om op te merken dat niet elk plantaardig alternatief automatisch beter is – sommige combinaties werkten zelfs minder goed dan de originele dierlijke eiwitbron.
De studie kent ook beperkingen. Het merendeel van de deelnemers was blank, wat vragen oproept over de toepasbaarheid van de resultaten voor andere bevolkingsgroepen. Daarnaast is het onderzoek op één moment uitgevoerd, waardoor er geen definitieve uitspraken gedaan kunnen worden over oorzaak en gevolg.
Tot slot biedt dit onderzoek praktische handvatten voor wie bewuster wil eten met het oog op gezond ouder worden. Het volledig schrappen van dierlijke eiwitten lijkt niet nodig – bepaalde zuivelproducten zoals yoghurt kunnen zelfs gunstig zijn. De sleutel ligt in het vinden van de juiste balans en het maken van slimme keuzes bij het vervangen van eiwitbronnen. Door vaker te kiezen voor volkorenproducten en noten in plaats van rood vlees, zet je mogelijk een belangrijke stap naar gezonder ouder worden.
Door deze nieuwe inzichten kunnen voedingsdeskundigen hun adviezen verder verfijnen en mensen gerichter begeleiden bij het maken van gezonde voedingskeuzes. Vervolgonderzoek zal moeten uitwijzen of deze resultaten ook gelden voor verschillende bevolkingsgroepen en wat de langetermijneffecten zijn van het aanpassen van je eiwitbronnen.
Bron: Xu X, Hu J, Pang X, et al. Association between plant and animal protein and biological aging: findings from the UK Biobank. Eur J Nutr. 2024;63(8):3119-3132.
