Hoe haal je het meeste uit je doktersbezoek?

Een bezoek met je zorgverlener is een goed moment om gezondheidsproblemen te delen en vragen te stellen. Je afspraak van tevoren voorbereiden kan je helpen het meeste uit je tijd samen te halen. Wanneer je je zorgverlener ziet, wees dan eerlijk over je symptomen en levensgewoonten. Stel vragen om er zeker van te zijn dat je het begrijpt. Door een actieve rol te spelen in je gezondheid kun je de best mogelijke zorg krijgen.

Hoe je voor te bereiden
Noteer voor je bezoek je vragen en zorgen. Je kunt dingen vragen als:

• Ben ik toe aan een screeningstest?
• Moet ik deze medicijnen blijven nemen?
• Wat zou de oorzaak van mijn symptomen kunnen zijn?
• Heb ik andere behandelingsmogelijkheden?
• Moet ik me zorgen maken over mijn medische familiegeschiedenis?

Noteer ook zeker alle medicijnen, vitaminen en supplementen die je neemt. Neem ook medicijnen zonder recept en kruidensupplementen op. Neem deze lijst mee naar je afspraak.

Als je symptomen hebt, schrijf dan vóór het bezoek bijzonderheden op.

• Beschrijf je symptomen
• Beschrijf wanneer en waar ze verschijnen
• Leg uit hoe lang je de symptomen al hebt en of ze veranderd zijn

Stop de briefjes in je handtas of portemonnee, zodat je ze niet vergeet mee te nemen. Je kunt de notities ook in je telefoon zetten of in een e-mail naar je arts sturen. Dingen opschrijven maakt het gemakkelijker om details te onthouden op het moment van je bezoek. Als je steun nodig hebt, nodig dan een vriend of familielid uit om met je mee te gaan. Ze kunnen je helpen begrijpen en onthouden wat je moet doen. Zorg ervoor dat je je verzekeringskaart bij je hebt bij je bezoek. Vertel het kantoor als je verzekering veranderd is.

Wat te delen en te vragen
Wat je doet en hoe je je voelt kan je gezondheid beïnvloeden. Hier zijn enkele dingen die je wilt delen.

Levensveranderingen. Deze kunnen zijn:

• Veranderingen in je werk
• Veranderingen in het gezin, zoals overlijden, scheiding, of adoptie
• Dreiging met of daden van geweld
• Geplande reizen naar het buitenland (voor het geval je opnamen nodig hebt)
• Nieuwe activiteiten of sporten

Medische geschiedenis. Neem alle vroegere of huidige gezondheidstoestanden of operaties door. Vertel je arts over eventuele familiegeschiedenis van ziekten.

Allergieën. Vertel je arts over eventuele vroegere of huidige allergieën of over nieuwe allergiesymptomen.

Medicijnen en supplementen. Deel je lijst mee tijdens je afspraak. Vertel je arts of je bijwerkingen van je medicijnen hebt. Vraag naar speciale instructies voor de medicijnen die je gebruikt:

• Zijn er mogelijke wisselwerkingen of bijwerkingen?
• Wat moet elk medicijn doen?

Leefstijlgewoonten. Wees eerlijk over je gewoonten, je arts zal je niet veroordelen. Alcohol en drugs kunnen medicijnen verstoren of bepaalde symptomen veroorzaken. Tabakgebruik brengt je in gevaar voor een aantal gezondheidsproblemen. Je arts moet van al je gewoonten op de hoogte zijn om je het beste te kunnen behandelen.

Symptomen. Deel je aantekeningen over je symptomen. Vraag je arts:

• Welke tests kunnen helpen om het probleem te vinden?
• Wat zijn de voordelen en risico’s van tests en behandelingsmogelijkheden?
• Wanneer moet je je arts bellen als je symptomen niet verbeteren?

Preventie. Vraag of er screeningstests of vaccins zijn die je zou moeten ondergaan. Zijn er veranderingen in je levensstijl die je zou moeten doorvoeren? Wat kun je voor resultaten verwachten?

Follow-up. Vraag je arts wanneer je meer afspraken moet maken.

Na je bezoek
Je arts kan je vragen om:

• Een specialist bezoeken
• Een test laten doen
• Een nieuw medicijn nemen
• Meer bezoeken plannen

Voor de beste resultaten volg je de instructies van je arts op. Neem medicijnen zoals voorgeschreven, en ga naar eventuele vervolgafspraken. Noteer alle nieuwe vragen over je gezondheid, medicijnen of behandeling. Blijf eventuele symptomen en al je medicijnen bijhouden.

Wanneer de dokter bellen?
Je moet je arts bellen wanneer:

• Je bijwerkingen hebt van medicijnen of behandelingen
• Je nieuwe, onverklaarbare symptomen hebt
• Je symptomen verergeren
• Je nieuwe recepten krijgt van een andere aanbieder
• Je de resultaten van een test wilt weten
• Je hebt vragen of zorgen

De natuurlijke weg
Sommige artsen richten zich vooral op het bestrijden van symptomen en schrijven snel medicijnen voor. Probeer na te gaan wat de werkelijke oorzaak is van je klacht, door samen met de arts je hoofdklacht te vinden. Wanneer de wortel aangepakt wordt, kan dit meestal symptomen wegnemen. Geef bij je arts aan dat je graag wilt weten wat de natuurlijke behandelmogelijkheden zijn via leefstijl, voeding en supplementen. Vraag eventueel om een verwijzing als je arts weinig kennis heeft over natuurlijke behandelmethodes voor jouw klacht. Soms kan het dan alsnog vergoed worden door de zorgverzekeraar.

Hoe vaak moet je naar de dokter voor een controle?
Het is beter een ziekte te voorkomen dan te moeten behandelen. Daarom zijn regelmatige check-ups essentieel. Het regelmatig evalueren van je risicofactoren voor verschillende medische aandoeningen, het screenen op kanker en andere ziekten, en het beoordelen van je leefgewoonten helpt je gezond te blijven en tegelijk je risico op chronische of levensbedreigende ziekten te verminderen.

Hoe vaak moeten volwassenen zich laten controleren?
De aanbevelingen over de frequentie van routine-controles zijn gebaseerd op je leeftijd, risicofactoren, en huidige gezondheidstoestand. Hoewel de meningen uiteenlopen, worden routinecontroles bij je arts over het algemeen als volgt aanbevolen:

• eens in de 3 jaar als je jonger bent dan 50 en in goede gezondheid
• eenmaal per jaar als je 50 wordt

Als je een chronische ziekte hebt, zoals bijvoorbeeld diabetes of COPD, moet je vaker naar je dokter, ongeacht hoe oud je bent. Je arts kan meer of minder tijd tussen je controles voorstellen, op basis van je risicofactoren, resultaten van screeningstests, en je huidige gezondheidstoestand.

Wat zijn de voordelen van regelmatige check-ups?
Regelmatige check-ups bij je zorgverlener kunnen je gezondheid op vele manieren ten goede komen. Enkele van de belangrijkste voordelen zijn:

• het vroegtijdig opsporen van mogelijk levensbedreigende gezondheidsproblemen voordat ze een probleem veroorzaken
• vroegtijdige behandeling van gezondheidsklachten, wat de kans op een goede afloop vergroot
• regelmatige controle van bestaande gezondheidsproblemen, wat het risico op verergering van de symptomen of ernstige complicaties verlaagt
• up-to-date blijven met vaccinaties en screeningstests
• het beperken van extra zorgkosten in verband met de behandeling van ingewikkelde of ernstige aandoeningen die niet vroeg worden opgemerkt
• een open, eerlijke relatie met je huisarts (PCP) ontwikkelen en onderhouden
• nieuwe manieren te leren om een gezond, langer leven te leiden en je gezondheid te verbeteren

Wat hoort er bij een check-up?
Tijdens je jaarlijkse controle zal je arts je vroegere gezondheidsgeschiedenis doornemen, je huidige gezondheid evalueren, en geschikte screeningstests plannen. Voor mannen en vrouwen moet een jaarlijkse check-up voor volwassenen een overzicht en update bevatten van:

• je medische geschiedenis
• je familiegeschiedenis, indien nodig
• je medicatielijst en allergieën
• je geschiedenis van vaccinaties en screeningstests

Mannen en vrouwen worden meestal gescreend op:

• hoge bloeddruk
• zwaarlijvigheid, gebaseerd op je body mass index
• tabaksgebruik
• alcohol- en drugsmisbruik
• depressie
• HIV-screening voor volwassenen van 15 tot 65 jaar en iedereen die een hoog risico loopt
• hepatitis C voor iedereen die tussen 1945 en 1965 geboren is
• diabetes type 2 voor iedereen met risicofactoren of een familiegeschiedenis
• colorectale kanker vanaf de leeftijd van 50 jaar
• longkanker met een jaarlijkse low-dose CT-scan voor volwassenen van 55 tot 80 jaar die momenteel roken of de laatste 15 jaar gerookt hebben

Vrouwen
Aanvullende screeningstests voor vrouwen omvatten:

• screening op intiem partnergeweld voor vrouwen in de vruchtbare leeftijd
• een mammogram voor borstkankerscreening, tussen de leeftijd van 50 en 74 jaar
• een uitstrijkje voor het opsporen van baarmoederhalskanker, tussen de 21 en 65 jaar
• een screening op een hoog cholesterolgehalte, vanaf de leeftijd van 45
• osteoporose screening, vanaf 65 jaar

Mannen
Aanvullende screeningstests voor mannen omvatten:

• screening op abdominale aorta-aneurysma’s, vanaf de leeftijd 65 tot 75 met een rookgeschiedenis
• een prostaatonderzoek wordt over het algemeen niet aanbevolen, maar je arts en jij kunnen besluiten dat je het vanaf je 50e moet laten doen
• een screening op een hoog cholesterolgehalte, te beginnen op 35-jarige leeftijd

Wat kun je verwachten als je een lichamelijk onderzoek laat doen
Als je je dokter bezoekt voor een routinecontrole, brengt de verpleegster je naar de onderzoeksruimte en zal ze typisch:

• je bloeddruk en andere vitale functies controleren
• je gezondheidsgeschiedenis, medicatie, allergieën en levensstijlkeuzes in je elektronisch medisch dossier nakijken
• vragen naar veranderingen in je medische of chirurgische geschiedenis sinds je laatste bezoek
• vragen of je medicijnen bijgevuld moeten worden
• doe screening assessments voor depressie of alcoholgebruik

Als de verpleegster vertrekt, kleed je je uit, trek je een japon aan en ga je op de onderzoekstafel zitten. Er kan een laken op de tafel liggen, zodat je je onderlichaam kunt bedekken als je dat wilt. Je dokter zal op de deur kloppen om te zien of je klaar bent voor je de kamer binnengaat.

Je arts zal dan de informatie in je medisch dossier doornemen en eventuele vragen stellen die hij op basis van de informatie in je dossier heeft. Ze kunnen advies geven over levensstijlkeuzes en de bevindingen van de screening-evaluatie. Dit is een goed moment om je arts al je vragen te stellen.

Je arts zal dan een grondig en volledig lichamelijk onderzoek doen. Dit omvat meestal:

• het inspecteren van je lichaam op ongewone gezwellen of vlekken
• voelen aan je buik en andere delen van je lichaam, waardoor je arts de plaats, grootte, consistentie en gevoeligheid van je inwendige organen kan controleren
• luisteren naar je hart, longen en darmen met een stethoscoop
• met een techniek die percussie heet, waarbij op je lichaam wordt getikt als op een trommel om te ontdekken of er vocht zit op plekken waar het niet hoort te zitten
• als je een vrouw bent tussen de 21 en 65 jaar kan je arts tijdens je lichamelijk onderzoek ook een PAP-uitstrijkje maken
• afhankelijk van je leeftijd, gezondheidsrisico’s en huidige gezondheidstoestand kan je arts tijdens je lichamelijk onderzoek andere soorten onderzoeken of tests doen

Na het onderzoek zal je arts meestal met je praten over wat hij gevonden heeft en je vertellen of je nog aanvullende onderzoeken, screenings of behandelingen nodig hebt. Ze zullen ook met je praten over eventuele medicijnen die je nodig hebt. Je kleedt je aan als je dokter vertrekt, en de verpleegster geeft je de nodige recepten en instructies voor je gaat.

Hoe je voor te bereiden op je controle
Hier zijn wat tips over wat je kunt doen om je voor te bereiden op je lichamelijk onderzoek:

• Als je naar een nieuwe dokter gaat, verzamel dan je medische gegevens, waaronder je verzekeringskaart, oude dossiers, en vaccinatiegeschiedenis. Neem deze mee naar de afspraak. Als je je vaccinatiegeschiedenis niet hebt, kan je arts bloedwerk bestellen om op antilichamen in je bloed te testen. Dit heet een antilichaam titertest.
• Als je al eerder bij de dokter geweest bent, maak dan een lijst van wat er sinds je laatste bezoek aan de dokter veranderd is in je medische en chirurgische voorgeschiedenis.
• Zorg ervoor dat je medicatielijst up-to-date is en alle vitaminen, supplementen, vrij verkrijgbare medicijnen en kruidenmiddelen bevat die je gebruikt. Je kunt gevraagd worden de eigenlijke voorgeschreven flesjes mee te brengen.
• Maak een lijst van nieuwe symptomen, allergieën, of medicijnreacties die je sinds je laatste bezoek hebt gehad.
• Zorg ervoor dat je levenstestament up-to-date is, en breng een kopie mee als er veranderingen zijn.
  Laat je dokterspraktijk weten of je speciale behoeften hebt, zoals een tolk of een rolstoel, zodat deze diensten klaar staan als je daar aankomt.

Praten met je dokter
Open en eerlijke communicatie tussen jou en je dokter is heel belangrijk als het over je gezondheid gaat. Het stelt je in staat een actieve rol te spelen in je gezondheidszorg en helpt je arts de best mogelijke zorg te verlenen.

Hier zijn wat tips over hoe je goed met je arts kunt communiceren:

• Maak een lijst van je vragen en van onderwerpen die je met je arts wilt bespreken. Geef voorrang aan je vragen met de belangrijkste eerst.
• Als je iets niet begrijpt dat je dokter je vertelt, laat het hem dan weten en vraag hem eenvoudige termen te gebruiken.
• Als je dokter je vraag niet helemaal beantwoordt, vraag dan om meer informatie.
• Het helpt om te herhalen wat je dokter je verteld heeft. Zo weten jullie allebei dat je begrijpt wat je dokter je vertelt.
• Maak aantekeningen terwijl je arts praat.
• Vraag je arts wat zijn voorkeursmethode van communicatie is voor eventuele vervolgvragen na je bezoek, zoals via e-mail of een patiëntenportaal.
• Als je moeite hebt je arts te horen, laat het hem dan weten.
• Als je het niet eens bent met iets dat je arts heeft aanbevolen, zeg dat dan.
• Bedenk dat je arts je informatie niet kan delen zonder jouw toestemming. Dit kan het gemakkelijker maken om over ongemakkelijke of gênante onderwerpen te praten.

Het belangrijkste is dat je open en eerlijk bent, ook over onderwerpen die je in verlegenheid brengen of je ongemakkelijk maken. Dit omvat onderwerpen als seksuele kwesties, depressie, en drugmisbruik.

Het hebben van nauwkeurige en volledige informatie is de enige manier waarop je arts het meest geschikte behandelplan voor je kan bepalen, en je zo goed mogelijk kan helpen.

Worden check-ups door verzekeringen gedekt?
Sommige check-ups worden vergoed door je zorgverzekeraar. Inentingen, geboortebeperking, en de meeste screeningstesten worden als preventief beschouwd en zijn meestal gedekt. Laboratoriumtesten, beeldvormende onderzoeken, en onderzoeken die niet voor screening gebruikt worden, worden niet als preventief beschouwd, dus je kunt er out-of-pocket kosten voor hebben.

Waar het bij preventie check-ups op neerkomt
Het is belangrijk om de leiding te nemen en je mondig te voelen over je gezondheid. Het krijgen van routinecontroles is een prima manier om dat te doen. Regelmatige check-ups kunnen je helpen je gezondheid te verbeteren en je risico om ziek te worden te verkleinen. De aanbevelingen over hoe vaak je je dokter moet bezoeken voor een controle zijn gebaseerd op je leeftijd, risicofactoren, en huidige gezondheidstoestand. Hoewel de meningen uiteenlopen, wordt over het algemeen een routine lichamelijk onderzoek eens per jaar aanbevolen als je ouder bent dan 50, en eens in de 3 jaar als je jonger bent dan 50 en in goede gezondheid verkeert. Als je een chronische ziekte hebt of andere voortdurende gezondheidsproblemen, moet je vaker naar de dokter, hoe oud je ook bent.

Als laatste: veel mensen zijn op dit moment bang om de dokter te bezoeken omdat zij denken dat ze het zorgsysteem misschien onnodig belasting in tijdens van COVID-19. Dit is een misvatting, het is belangrijk om:

• medische hulp te zoeken als je denkt dat je die nodig hebt
• afspraken of procedures die je hebt geboekt na te komen – tenzij je te horen krijgt niet te gaan
• naar het ziekenhuis te gaan als je dat wordt aangeraden

Het probleem kan ontstaan dat als je niet tijdig hulp inschakelt, je op een later moment de zorg alleen maar meer belast vanwege een verergering van de klachten.

Bronnen:

• Make the most of your doctor visit, MedlinePlus, National Library of Medicine.
• Using health services during coronavirus (COVID-19), NHS National Health Service (U.K.).
• How Often Should You See Your Doctor for a Checkup? Medically reviewed by Debra Sullivan, Ph.D., MSN, R.N., CNE, COI — Written by the Healthline Editorial Team.