Hoofdpagina » Veelgestelde vragen » Hoeveel mensen roken er in Nederland en de rest van de wereld?

Hoeveel mensen roken er in Nederland en de rest van de wereld?

Roken is een wereldwijd probleem dat de gezondheid van miljoenen mensen beïnvloedt. Het is belangrijk om te begrijpen hoeveel mensen wereldwijd roken, hoe de situatie in Nederland is, welke landen het meeste en het minste roken, en de verschillen tussen mannen en vrouwen. In dit artikel bespreken we deze statistieken en trends om inzicht te krijgen in het rookgedrag en mogelijke oplossingen voor de problemen die het veroorzaakt.

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) rookten in 2021 ongeveer 1,3 miljard mensen wereldwijd. Dit aantal omvat zowel dagelijkse als incidentele rokers. Hoewel het aantal rokers wereldwijd de afgelopen jaren is afgenomen, blijft roken een ernstige bedreiging voor de volksgezondheid.

Roken in Nederland
In Nederland is roken ook een zorgwekkend probleem. Uit gegevens van het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) blijkt dat in 2020 ongeveer 20% van de Nederlandse bevolking ouder dan 18 jaar rookte. Dit percentage is de afgelopen jaren gedaald, maar er is nog steeds veel werk aan de winkel om het aantal rokers verder te verminderen. Ongeveer 34 procent van de mensen heeft wel eens gerookt. Maar gelukkig zijn er steeds minder mensen die roken. In 2015 was het nog 26 procent en nu is het minder. Er zijn ook meer mensen die gestopt zijn met roken, namelijk 31 procent in 2015.

Ongeveer een kwart van de jongvolwassenen (18 tot 30 jaar) rookt soms, terwijl maar 6 procent van de mensen ouder dan 75 rookt. Als mensen ouder worden, stoppen er meer met roken, bijvoorbeeld 12 procent van de 18 tot 30-jarigen is gestopt, maar meer dan de helft van de 65-plussers. Het aantal mensen dat nooit gerookt heeft, wordt juist minder als mensen ouder worden, bijvoorbeeld van 63 procent van de jongvolwassenen tot 31 procent van de mensen tussen de 65 en 75 jaar. Meer dan 42 procent van de mensen ouder dan 75 heeft nooit gerookt, terwijl dit bij de groep tussen de 65 en 75 jaar iets minder is.

Mensen die een wo-master of doctor-niveau onderwijs hebben gevolgd en 25 jaar of ouder zijn, roken het minst van allemaal, namelijk slechts 10 procent. Van deze groep heeft 60 procent nooit gerookt. Bij mensen met een ander onderwijsniveau is het aantal rokers en ex-rokers hoger en is het aantal mensen dat nooit gerookt heeft lager.

Hoe zit het wereldwijd?
Ongeveer één op de vier (23%) volwassenen wereldwijd rookt tabak. In sommige landen rookt minstens 40% van de mensen, vooral in Zuidoost-Azië, Stille Oceaan-eilanden en Europa, zoals de Balkan, Frankrijk, Duitsland en Oostenrijk. In landen als Ethiopië, Ghana en Nigeria rookt maar 5% van de mensen. Er zijn verschillende redenen waarom mensen roken. Een daarvan is welvaart: rijkere landen roken meestal meer. Maar er zijn grote verschillen tussen landen met hetzelfde inkomen. Veel landen hebben nu minder rokers dan vroeger. Bijvoorbeeld, in 2000 rookte 38% van de volwassenen in het Verenigd Koninkrijk, maar nu is dat minder dan 20%. Dit soort veranderingen zien we in veel landen. Ook is er een groot verschil tussen mannen en vrouwen als het gaat om roken. Roken komt het meest voor in Europa en Azië, waar meer dan 20% van de volwassenen dagelijks rookt.

Landen met het hoogste en laagste rookpercentage
De landen met het hoogste percentage rokers zijn voornamelijk te vinden in Europa en Oost-Azië. Volgens de WHO waren in 2021 de landen met de hoogste rookpercentages Griekenland, Bulgarije en Indonesië. Aan de andere kant zijn er landen zoals IJsland, Zweden en Singapore, die een aanzienlijk lager percentage rokers hebben dankzij effectieve preventie- en ontmoedigingsmaatregelen.

Verschillen tussen mannen en vrouwen
Er zijn aanzienlijke verschillen in rookgedrag tussen mannen en vrouwen. Wereldwijd roken mannen over het algemeen meer dan vrouwen. Uit gegevens van de WHO blijkt dat ongeveer 34% van de mannen rookt, vergeleken met slechts 6% van de vrouwen. In Nederland is het verschil kleiner, maar nog steeds significant: in 2020 rookte 22% van de mannen en 17% van de vrouwen.

Welke doelgroep rookt het meeste?
Mensen met een lager opleidingsniveau roken vaker dan mensen met een hoger opleidingsniveau. Dit komt doordat mensen met een lager opleidingsniveau vaak in een omgeving leven waarin roken meer geaccepteerd is. Ook hebben zij vaak meer stress, financiële problemen en gezondheidsproblemen, wat kan bijdragen aan het ontwikkelen en in stand houden van een rookverslaving. Dit betekent echter niet dat er geen mensen met een hogere opleiding zijn die roken. In deze groep zijn er weliswaar minder rokers, maar er zijn nog steeds mensen die roken. Ook onder jongeren en jongvolwassenen is het percentage rokers hoger onder mensen met een lager opleidingsniveau.

Leeftijd waarop mensen beginnen met roken
De leeftijd waarop mensen beginnen met roken varieert, maar de meeste rokers beginnen tijdens hun tienerjaren. Volgens de WHO begint ongeveer 90% van de rokers met roken vóór de leeftijd van 18 jaar. Dit benadrukt het belang van preventie- en ontmoedigingsmaatregelen gericht op jongeren.

De nadelen van het roken
Roken heeft tal van nadelige gevolgen voor zowel de gezondheid van de roker als voor de mensen om hen heen. Hier zijn enkele van de belangrijkste nadelen van het roken:

  1. Verhoogd risico op ziekten: Roken verhoogt het risico op verschillende ernstige gezondheidsproblemen, waaronder longkanker, andere soorten kanker (zoals mond-, keel-, slokdarm-, blaas- en nierkanker), hart- en vaatziekten, beroertes en chronische obstructieve longziekte (COPD).
  2. Verslaving: Nicotine, een belangrijk bestanddeel van tabaksproducten, is een zeer verslavende stof. Rokers kunnen zowel fysiek als psychologisch afhankelijk worden van nicotine, waardoor het moeilijk wordt om te stoppen met roken.
  3. Verminderde levensverwachting: Rokers hebben over het algemeen een kortere levensverwachting dan niet-rokers. Volgens de WHO verkort roken de levensverwachting van rokers met gemiddeld 10 jaar.
  4. Verminderde kwaliteit van leven: Roken kan leiden tot een verminderde kwaliteit van leven door gezondheidsproblemen, ademhalingsproblemen, verminderde fysieke prestaties en een verminderd reuk- en smaakvermogen.
  5. Effecten op de omgeving: Roken is niet alleen schadelijk voor de roker, maar ook voor de mensen om hen heen. Passief roken, het inademen van de rook die door anderen wordt uitgeademd, kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen bij niet-rokers, zoals astma, longinfecties, hartziekten en een verhoogd risico op wiegendood bij baby’s.
  6. Financiële kosten: Roken kan leiden tot aanzienlijke financiële kosten voor zowel de roker als de samenleving. Rokers geven vaak veel geld uit aan sigaretten en andere tabaksproducten, en de gezondheidszorgsystemen dragen de kosten van de behandeling van aan roken gerelateerde ziekten.
  7. Milieu-impact: De productie, distributie en het gebruik van tabaksproducten hebben nadelige gevolgen voor het milieu, waaronder ontbossing, bodemerosie, watervervuiling en de uitstoot van broeikasgassen.
  8. Esthetische gevolgen: Roken kan leiden tot gele tanden, slechte adem, verkleuring van de huid en vingers, en een verhoogd risico op vroegtijdige veroudering en rimpels.

Het is belangrijk om bewust te zijn van de vele nadelen van roken en de risico’s die het met zich meebrengt. Stoppen met roken kan aanzienlijke gezondheidsvoordelen opleveren en de kwaliteit van leven verbeteren voor zowel de roker als de mensen om hen heen.

De voordelen van het stoppen met roken
Stoppen met roken heeft tal van voordelen voor zowel de gezondheid als het algemene welzijn van een persoon. Hier zijn enkele van de belangrijkste voordelen van het stoppen met roken:

  1. Verminderd risico op ziekten: Stoppen met roken verlaagt het risico op aan roken gerelateerde ziekten, zoals hart- en vaatziekten, kanker en chronische obstructieve longziekte (COPD). Hoe eerder iemand stopt, hoe groter de gezondheidsvoordelen zijn.
  2. Verbeterde longfunctie: Stoppen met roken leidt tot een verbeterde longfunctie en vermindert het risico op ademhalingsproblemen en infecties.
  3. Verlengde levensverwachting: Ex-rokers leven over het algemeen langer dan mensen die blijven roken. Het risico op vroegtijdig overlijden neemt aanzienlijk af na het stoppen met roken.
  4. Verbeterde reuk- en smaakvermogen: Stoppen met roken kan leiden tot een verbeterd reuk- en smaakvermogen, wat de kwaliteit van leven en het genot van voedsel kan verhogen.
  5. Verhoogde vruchtbaarheid: Stoppen met roken kan de vruchtbaarheid bij zowel mannen als vrouwen verbeteren en het risico op complicaties tijdens de zwangerschap verminderen.
  6. Financiële besparingen: Sigaretten en andere tabaksproducten zijn duur. Stoppen met roken kan aanzienlijke financiële besparingen opleveren.
  7. Positieve impact op de omgeving: Door te stoppen met roken, vermindert een persoon de luchtvervuiling, afvalproductie en de vraag naar tabaksproducten, wat een positief effect heeft op het milieu.
  8. Gezondere huid en tanden: Stoppen met roken kan de huidtint verbeteren, het risico op vroegtijdige veroudering en rimpels verminderen en het risico op gele tanden en tandvleesaandoeningen verminderen.
  9. Minder blootstelling aan passief roken: Stoppen met roken beschermt niet alleen de roker, maar ook de mensen om hen heen. Passief roken is schadelijk voor de gezondheid van niet-rokers, vooral kinderen, zwangere vrouwen en mensen met ademhalingsproblemen.
  10. Verbeterd zelfbeeld: Stoppen met roken kan het zelfbeeld verbeteren en een gevoel van prestatie geven, wat kan bijdragen aan een beter algemeen welzijn.

Over het algemeen biedt het stoppen met roken aanzienlijke voordelen voor de gezondheid, het welzijn en de levenskwaliteit van zowel de roker als de mensen om hen heen. Het is nooit te laat om te stoppen met roken, en de voordelen beginnen zich al kort na het stoppen te manifesteren.

Waarom roken mensen?
Roken heeft zeer veel nadelen, dus dan is het toch gek dat er relatief veel mensen roken. Hoe komt dat? Mensen beginnen om verschillende redenen met roken, en deze redenen zijn vaak een combinatie van sociale, psychologische en biologische factoren. Sociale factoren spelen een grote rol, zoals de invloed van vrienden en familie, de wens om bij een groep te horen of sociale acceptatie te krijgen, en blootstelling aan tabaksreclame en -marketing. Psychologische factoren, zoals stress, angst en het zoeken naar een manier om te ontspannen of om te gaan met moeilijke emoties, kunnen ook bijdragen aan het beginnen met roken. Bovendien kan nieuwsgierigheid, vooral onder jongeren, hen ertoe brengen om roken te proberen. Eenmaal begonnen, kan de verslavende aard van nicotine, een belangrijk bestanddeel van tabaksproducten, het moeilijk maken om te stoppen. Nicotine zorgt voor een tijdelijk gevoel van beloning en plezier in de hersenen, waardoor mensen verlangen naar meer. Na verloop van tijd ontwikkelen rokers een fysieke en psychologische afhankelijkheid van nicotine, waardoor het roken een moeilijk te doorbreken gewoonte wordt.

Slotwoord
Roken blijft een groot probleem voor de volksgezondheid wereldwijd en ook in Nederland. Om het aantal rokers te verminderen, is het belangrijk om te blijven investeren in preventie, ontmoedigingsmaatregelen en hulp bij het stoppen met roken. Het in kaart brengen van rookstatistieken en trends kan beleidsmakers en gezondheidsprofessionals helpen om gerichte interventies te ontwikkelen en zo de gevolgen van roken voor individuen en samenlevingen te verminderen. Het is essentieel om samen te werken en bewustwording te vergroten om de strijd tegen roken te winnen en een gezondere toekomst voor iedereen te garanderen.

Bronnen:

Download nu tijdelijk gratis ons E-book Afvallen

Download nu tijdelijk gratis ons E-book Afvallen

Word lid van onze nieuwsbrief en ontvang gratis meer dan 100 wetenschappelijke tips om af te vallen!

Gelukt! Ga naar je inbox om het E-book te bekijken.