Vleesvervangers winnen al jaren aan populariteit, maar toch meldt de NOS dat er voor het tweede jaar op rij in Nederland meer vlees wordt gegeten. Vorig jaar werd er in Nederland gemiddeld 39 kg vlees per persoon gegeten, wat een paar honderd gram meer is dan het jaar ervoor. Deze gegevens zijn afkomstig van een jaarlijks onderzoek van de Wageningen Universiteit in opdracht van dierenwelzijnsorganisatie Wakker Dier.
Wageningen schrijft op haar website dat de gemiddelde Nederlander iets meer eet dan 77 kg vlees per jaar. Dit heeft betrekking op de consumptie op basis van het karkasgewicht, d.w.z. vlees inclusief botten, vet en huid. Als vuistregel geldt dat ruwweg de helft hiervan werkelijk als vlees en vleesproducten wordt geconsumeerd.
Volgens recente gegevens van het CBS eet 5% van Nederland helemaal geen vlees meer en is bijna de helft flexitariër. Het komt erop neer dat 95% van Nederland nog wel vlees eet, maar de laatste jaren niet langer op dagelijkse basis. Zeker 45% van de mensen ouder dan 18 jaar eet maximaal vier dagen in de week vlees. Vlees wordt over het algemeen vooral gegeten bij het avondmaal. Zeker 20% van Nederland eet elke dag vlees en 30% eet vijf of zes dagen per week vlees. Ruim 1 op de 3 Nederlanders is in afgelopen jaren minder vlees gaan eten. Enerzijds eten mensen minder vaak in de week vlees, anderzijds zijn de portiegroottes kleiner geworden.
De belangrijkste reden om te kiezen voor minder vlees is het belabberde dierenwelzijn. Een andere reden om minder vlees te eten is het klimaat. Flexitariërs geven aan dat de gezondheidsvoordelen van het eten van minder vlees en meer groente een belangrijk motief is.
Hoeveel vlees per persoon per dag heb je nodig?
Voor veel mensen is vlees een belangrijke bron van eiwitten in hun dieet. De aanbevolen hoeveelheid eiwit voor volwassenen is over het algemeen 0,8 gram per kilogram lichaamsgewicht, dus iemand van 70 kg heeft 56 gram eiwit per dag nodig. Vlees is een goede bron van eiwitten, vitaminen en mineralen in je voeding. Als je veel rood of bewerkt vlees eet, is het aan te bevelen dat je mindert, omdat er waarschijnlijk een verband bestaat tussen rood en bewerkt vlees en darmkanker. Een gezonde evenwichtige voeding kan eiwitten bevatten uit vlees, maar ook uit vis en eieren of niet-dierlijke bronnen zoals bonen en peulvruchten. Vlees zoals kip, varkensvlees, lamsvlees en rundvlees zijn allemaal rijk aan eiwitten. Rood vlees voorziet ons van ijzer, zink en B-vitamines. De belangrijkste voedingsstoffen in vlees zijn vetten, eiwitten, vitamine B1, B6 en B12, vitamine D, ijzer en zink. Vlees is een van de belangrijkste bronnen van vitamine B12 in de voeding.
De gemiddelde dagelijkse eiwitconsumptie in Nederland is 109 gram, waarvan 74 gram dierlijk en 35 gram plantaardig eiwit, dus gemiddeld eten we een flink stuk meer eiwit dan we nodig hebben.
Minder vlees eten
Als je op zoek bent naar minder dierlijke eiwitten, is het volgens Healthline waarschijnlijk dat een betere gezondheid een van je doelen is. Meer planten in je dieet krijgen is bijna nooit een slecht idee! Sommige onderzoeken hebben gesuggereerd dat een plantaardig dieet een rol zou kunnen spelen bij het voorkomen van kanker. Andere studies hebben aangetoond dat plantaardig eten een nuttige strategie kan zijn om af te vallen en diabetes type 2 te beheersen. Intussen bevatten plantaardige voedingsmiddelen meestal vezels, die goede darmbacteriën, een soepelere spijsvertering, en – in het geval van oplosbare vezels – een betere hartgezondheid bevorderen. Een studie uit 2019 vond dat een plantaardig dieet samenhing met een lager risico op hart- en vaatziekten en dood door welke oorzaak dan ook bij volwassenen van middelbare leeftijd. Behalve hun voordelen voor het persoonlijk welzijn, maken eiwitten uit planten ook een verschil voor het milieu. Wat landgebruik, zoetwaterverbruik en uitstoot van broeikasgassen betreft, hebben plantaardige voedingsmiddelen een duidelijke overhand op dierlijke producten, volgens het World Resources Institute. Plus, als je kiest voor eiwitten die in de grond groeiden – niet op een veevoederplaats – kan je geweten gerust zijn over de bezorgdheid over wreedheid tegen dieren.
Plantaardige eiwitsoorten
Er zijn vele eiwitrijke plantaardige alternatieven voor vlees. Denk hierbij bijvoorbeeld aan soja (tempé) en andere peulvruchten zoals linzen, bonen, kikkererwten en zwarte bonen. Deze kun je bijvoorbeeld creatief werken in aan bonenburger. Teff is ook een prachtig eiwitrijk graan. Verder zijn noten en zaden ook een optie, vooral amandelen, cashewnoten, paranoten, pistachenoten, chiazaad, lijnzaad en quinoa ook interessant. Vergeet ook niet dat bepaalde soorten groenten ook relatief rijk zijn aan eiwitten, voorbeelden zijn aardappelen, zoete aardappelen, spinazie, broccoli en asperges. En dan nog de mycoproteïnes (Quorn) of bijvoorbeeld supplementen zoals whey (wei) en spirulina. Plantaardige bronnen van eiwitten zijn meestal arm aan vitamine D, vitamine B12, ijzer en jodium. Als je helemaal geen vlees eet, is het verstandig om deze nutriënten te suppleren.
