Een warme kop honing-citroenwater is zowel lekker als verzachtend. In de welzijns- en gezondheidswereld wordt het ook aangeprezen als helend drankje. Er wordt ook beweerd dat het kan bijdragen aan vetafbraak en dat het acne kan verbeteren en gifstoffen uit het lichaam kan ‘spoelen’. Zowel honing als citroenen zijn ontzettend gezond, waardoor sommigen zich gingen afvragen of de combinatie ook zo gezond is. Dit artikel onderzoekt wat voor bewijzen er zijn voor de gezondheid van honing-citroenwater.
Twee krachtige en natuurlijke ingrediënten
Zowel honing als citroenen worden door veel mensen graag gebruikt om eten en drinken mee op smaak te brengen. Honing is een dikke, zoete vloeistof die door honingbijen en sommige soortgelijke insecten wordt geproduceerd, maar de honing van honingbijen is het best bekend. Vaak wordt het gebruikt als natuurlijk alternatief voor geraffineerde suiker en het heeft ook wat therapeutische functies, zoals bij het behandelen van wonden en verbrandingen van de huid (1). Citroenen zijn citrusvruchten die vooral voor hun zure sap worden gebruikt. Het pulp en de rasp kunnen ook gebruikt worden. Het grootste voordeel van de citroen voor de gezondheid is het hoge gehalte aan vitamine C en andere plantenstoffen (2). Veel mensen denken dat het combineren van deze twee ingrediënten in een drankje kan helpen bij een lange lijst van veelvoorkomende kwaaltjes, zoals spijsverteringsproblemen, acne en gewichtstoename. Maar hoewel honing en citroenen wel nuttig zijn en goed zijn voor de gezondheid, zijn niet alle claims over honing-citroenwater wetenschappelijk bewezen.
Kortom: Honing en citroen zijn populaire ingrediënten met een paar gezondheidsvoordelen. Niet alle gezondheidsclaims worden echter ondersteund door wetenschappelijk bewijs.
Wetenschappelijk bewezen gezondheidsvoordelen van honing
Honing is een van de oudste voedingsmiddelen ter wereld. Al duizenden jaren lang, zelfs in het stenen tijdperk, wordt het gebruikt als voeding en medicijn. Vaak wordt het gebruikt als natuurlijke vervanger van geraffineerde suiker bij het bakken, koken en in drankjes en daarnaast wordt het geneeskundig ingezet. Er zijn een paar wetenschappelijk bewezen verbanden tussen honing en gezondheid, maar het is van belang op te merken dat de meeste daarvan gaan over de rauwe, ongefilterde soort. Dit komt doordat ongefilterde kwaliteitshoning meer gunstige stoffen bevat dan bewerkte, gefilterde honing (3).
Honing kan helend werken bij (brand)wonden
Honing wordt al heel lang gebruikt op de huid, bij de behandeling van wonden en brandwonden. Er is bewijs dat de oude Egyptenaren, Grieken en Romeinen bij huidaandoeningen honing gebruikten (4). Veel onderzoeken hebben aangetoond dat honing krachtige helende eigenschappen heeft als het op de huid wordt aangebracht. Het heeft inderdaad een helend effect op allerlei soorten wonden, waaronder brandwonden. Uit een overzichtsstudie van 26 studies met meer dan 3000 mensen bleek dat honing effectiever was als brandwondenmiddel bij tweedegraads brandwonden dan conventionele behandelingen (5). Honing zou zelfs een effectieve behandeling kunnen zijn voor diabetische voetzweren. Dit zijn open wonden die een veelvoorkomende complicatie zijn bij een slecht bloedsuikerhuishouding (6). Verscheidene studies hebben uitgewezen dat honing het genezingsproces versnelt bij dit soort wonden (7, 8). Men denkt dat de helende eigenschappen van honing voortkomen uit de antibacteriële en ontstekingsremmende verbindingen die erin zitten. Honing zou volgens verscheidene studies zelfs bescherming bieden tegen meer dan 60 verschillende soorten bacteriën (9).
Honing kan de hoest onderdrukken bij kinderen
Honing is een populaire remedie bij hoest en verkoudheid, vooral voor kinderen. Het is niet alleen lekker om aan thee of andere drankjes toe te voegen, het effect ervan als hoestsiroop voor kinderen is ook wetenschappelijk bewezen. Het is soms moeilijk om een kind te overtuigen om een hap onappetijtelijke hoesdrank te nemen en dan is honing een lekker smakend alternatief. Uit verscheidene studies blijkt dat honing bij zieke kinderen het hoesten kan verminderen en de slaapkwaliteit kan verbeteren (10). Een studie wees uit dat een dosis honing het hoesten effectiever bestreed dan een hoestmedicijn en dat het de slaap bij kinderen en tieners met infecties van de bovenste luchtwegen verbeterde (11). Een andere studie constateerde dat honing zowel de ernst van het hoesten als de frequentie ervan bij jonge kinderen met luchtweginfecties verminderde (12). Hoewel honing dus een effectieve en natuurlijke optie kan zijn voor de behandeling van hoesten bij kinderen, moet je het nooit geven aan kinderen jonger dan een jaar, vanwege het risico op botulisme (13).
Kortom: Uit studies blijkt dat honing goed werkt bij wonden zoals brandwonden en diabetische zweren en daarnaast is het hoestonderdrukkend bij kinderen met bovenste-luchtweginfecties.
Wetenschappelijk onderbouwde gezondheidseffecten van citroenen
Citroenen zijn populair vanwege hun zure sap en de smaakvolle rasp van de schil. Citroensap is een prima bron van vitamine C en bevat kleine hoeveelheden B-vitamines en kalium (14). Ook bevatten citroenen goede plantenstoffen zoals citroenzuur en flavonoïden. Ze worden geassocieerd met de volgende gezondheidsvoordelen
Citroenen kunnen nierstenen helpen voorkomen
Nierstenen zijn harde stukjes die zich in een of beide nieren vormen als zich hoge gehaltes van bepaalde mineralen ophopen in de urine (15). Een plantaardige verbinding in citroenen genaamd citroenzuur kan bijdragen aan de preventie van nierstenen. Citroenzuur doet dit door calciumoxalaatkristallen (waaruit nierstenen grotendeels bestaan) te binden en de kristallen te verhinderen om te groeien (16). Citroenen bevatten van alle soorten citrusvruchten het hoogste gehalte van deze natuurlijke niersteenremmer. Sommige studies wijzen uit dat het drinken van citroensap en -limonade nierstenen kan tegengaan, maar hiernaar is meer onderzoek nodig (17).
Citroenen kunnen verbetering brengen bij hartziektes
Citrusvruchten zitten bomvol met gezonde stoffen voor het hart; dit geldt dus ook voor citroenen. Het hoge gehalte aan vitamine C en de plantenstoffen in citroenen kan zorgen voor afname van bepaalde risicofactoren voor hartziektes. In een studie met meer dan 10.000 mensen werd verband gevonden tussen een hogere inname van citrusvruchten en een lager risico op hartziektes en beroertes (18). Citroensap kan ook hoge cholesterolniveaus verminderen. Een plantenstof genaamd D-limonene, die gevonden wordt in citroenen, blijkt het gehalte aan triglyceriden en ‘slecht’ LDL-cholesterol in dierstudies te verlagen (19).
Citroenen bevatten gezonde verbindingen
Een citroen bevat een hoog gehalte van de antioxidant vitamine C. Daarnaast bevat hij ook andere stoffen die oxidatieve stress, veroorzaakt door vrije radicalen, kan helpen verminderen. Een overmaat aan vrije radicalen in het lichaam kan celschade berokkenen en bijdragen aan ziektes als kanker en hartziektes (20, 21). Een kleine hoeveelheid van 28 gram citroensap bevat al 21% van de dagelijkse aanbevolen hoeveelheid vitamine C (14). Een voedingspatroon met veel vitamine C kan het risico op hartziektes, beroertes en bepaalde soorten kanker zoals slokdarmkanker verlagen (22, 23, 24). Deze zure vrucht bevat ook krachtige plantenstoffen genaamd flavonoïden. Het eten van voeding met flavonoïden kan zorgen voor afname van het risico op hartziektes en diabetes en voor preventie van cognitieve achteruitgang (25, 26, 27).
Kortom: Citroenen bevatten voedingsstoffen en gezonde stoffen die het risico kunnen helpen verlagen op chronische ziektes zoals hartziektes, slokdarmkanker en diabetes. Ook kunnen ze bijdragen aan het voorkomen van nierstenen.
Een mengsel van honing met citroenwater kan de gezondheid op verschillende manieren verbeteren
Citroen en honing zijn allebei goed voor de gezondheid volgens de wetenschap. Het combineren van die twee in een lekker drankje kan dan ook verschillende voordelen hebben. Hieronder vind je een paar gezondheidsclaims over honing-citroenwater die ondersteund worden door de wetenschap.
Het kan helpen bij het afvallen
Meer water drinken, dus ook citroenwater met honing, kan helpen bij gewichtsverlies. Uit verschillende studies is gebleken dat meer water drinken kan zorgen voor een snellere stofwisseling en voor meer verzadiging, allebei factoren die kunnen bijdragen aan gewichtsverlies (28, 29). Bovendien kan het helpen om op gewicht te blijven doordat je zorgt voor voldoende vochtinname. Een studie met 10.000 proefpersonen wees uit dat degenen die niet genoeg vocht binnenkregen ook meer kans hadden om te zwaar of obees te zijn dan degenen die goed gehydrateerd waren (30). En verder kan het drinken van honing-limoenwater ervoor zorgen dat je voor de maaltijd alvast voller zit, waardoor je uiteindelijk minder calorieën inneemt. Daarnaast kan het overgaan van suikerrijke frisdrank en andere zoete drankjes op honing-citroenwater er ook toe leiden dat je minder suiker en calorieën binnenkrijgt. Een blikje frisdrank van 250 gram bevat bijvoorbeeld 110 calorieën en een enorme hoeveelheid suiker, wel 30 gram (31). Dezelfde hoeveelheid honing-citroenwater, met één theelepel honing, bevat maar 25 calorieën en 6 gram suiker (32). Als je honingwater dus minder suiker bevat dan de drankjes die je anders zou drinken kan het ervoor zorgen dat je minder calorieën inneemt en afvalt. Het is natuurlijk wel afhankelijk van hoeveel honing je toevoegt aan je water!
Het kan helpen als je ziek bent
Vanwege het verzachtende effect van honing en de grote hoeveelheid vitamine C in citroenen kan het drinken van honing-citroenwater goed zijn voor je als je je niet lekker voelt. Vitamine C speelt een rol in het gezond houden van je immuunsysteem. Het helpt bijvoorbeeld de productie van witte bloedcellen te stimuleren, cellen die je lichaam helpen om infecties te bestrijden (33). Ook zijn er onderzoeken die suggereren dat het de duur van een verkoudheid kan verkorten (34, 35). Honing blijkt de ernst en frequentie van hoesten bij kinderen met hoge-luchtweginfecties te verminderen, hoewel niet bekend is wat het effect is op volwassenen (36). Een warme mok honing-citroenwater is bovendien een lekkere, troostrijke drank als je ziek bent en het verzacht de keelpijn.
Het kan de vertering verbeteren
Een goede vochthuishouding is cruciaal voor het gezond houden van je spijsvertering. Uitdroging kan leiden tot obstipatie, een veelvoorkomend probleem bij kinderen, zwangere vrouwen en ouderen. Voldoende inname van vocht is essentieel voor het zacht houden van de ontlasting en de preventie van obstipatie. Honing-citroenwater kan obstipatie verminderen doordat het je lichaam van vocht voorziet. Dit kan zeker bij kinderen goed werken omdat die vaak liever geen gewoon water drinken en dan is een lekker drankje zoals honing-citroenwater een goed alternatief. Er is ook onderzoek dat suggereert dat rauwe honing tevens een gunstig effect zou hebben op de goede darmbacteriën, die bijdragen aan een gezonde en evenwichtige spijsvertering (37). Een onderzoek wees bijvoorbeeld uit dat het aantal goede bacteriën zoals Bifidobacteriën en Lactobacillen waren toegenomen bij muizen die rauwe honing hadden gekregen (38). Er is wel meer onderzoek nodig om dit te bevestigen.
Kortom: Honing-citroenwater kan goed zijn voor je spijsvertering en zorgen voor gewichtsverlies. Verder kan het een troostrijke drank zijn als je je niet lekker voelt.
Populaire gezondheidsclaims die niet wetenschappelijk onderbouwd zijn
Het drinken van honing-citroenwater kan dus een aantal voordelen hebben, maar er zijn ook vele beweringen te vinden over het drankje die niet wetenschappelijk bewezen zijn.
- Uitdrijven van gifstoffen: Er is geen bewijs dat het gebruik van honing-citroenwater ondersteunt als het gaat om het kwijtraken van gifstoffen uit het lichaam. Je lichaam ontgift zichtzelf effectief via de huid, ingewanden, nieren, lever en het ademhalings- en immuunsysteem.
- Verbetering bij acne: Honing is gezond bij toepassing op de huid, maar er is geen bewijs dat het drinken van water met citroen en honing kan helpen bij de behandeling of preventie van acne. De suiker uit de honing kan het zelfs erger maken (39, 40).
- Vet wegsmelten: Het populaire geloof dat honing-citroenwater het vet laat wegsmelten klopt niet. De beste manier om vet kwijt te raken is door middel van een gezond, evenwichtig dieet en door het verhogen van het aantal calorieën dat je verbrandt.
- Verbetering van cognitieve prestaties: Sommige mensen beweren dat honing-citroenwater het geheugen of de hersenfunctie kan verbeteren. Voor dit soort beweringen bestaat echter geen bewijs.
Kortom: Er is geen wetenschappelijk bewijs voor de beweringen dat honing-citroenwater de cognitieve prestaties en de hersenfunctie kan verbeteren of dat het vet laat smelten of acne vermindert.
Honing-citroenwater maken en drinken
Honing-citroenwater is heel makkelijk te maken: voeg het sap van een halve of hele citroen en een theelepel rauwe honing van goede kwaliteit toe aan een kop heet of warm water. Meestal wordt het warm gedronken, maar je kunt het ook laten afkoelen en drinken met een paar ijsblokjes. Je kunt de hoeveelheid citroensap of honing naar smaak aanpassen, maar denk erom dat honing zorgt voor meer calorieën en toegevoegde suiker. Je kunt het op elk moment van de dag drinken, ook als ontspannend drankje voor het naar bed gaan. Omdat er citroensap inzit is het belangrijk om wel je mond goed te spoelen met gewoon water na dit drankje, om het zuur te neutraliseren en zo te voorkomen dat je je tandglazuur aantast.
Kortom: Honing-citroenwater is makkelijk te bereiden en kan op elk moment van de dag gedronken worden.
Conclusie
Honing-citroenwater is een lekker en troostrijk drankje dat ook enige gezondheidsvoordelen heeft. Het is een goede optie voor diegenen die een caloriearm alternatief zoeken voor frisdrank en andere gezoete drankjes. Het kan ook goed zijn om het te drinken bij verkoudheid of luchtweginfecties. Er is echter geen wetenschappelijk bewijs voor het idee dat honing-citroenwater zorgt voor ontgifting van het lichaam, dat het vet laat wegsmelten, acne laat verdwijnen of de hersenfunctie verbetert. Hoewel het lekker is om nu en dan van te genieten, kun je het beter niet nemen als vervanging van gewoon water in je eetpatroon (met toestemming vertaald).
