Het urineren is een natuurlijk proces en een essentieel onderdeel van ons welzijn, maar wat gebeurt er als we dit proces gedurende langere tijd uitstellen? Is het lang ophouden van je plas gevaarlijk? We zullen dit onderwerp in dit artikel behandelen, met de nadruk op de mogelijke gezondheidsrisico’s die dit gedrag met zich meebrengt.
Het belang van urineren
Urineren speelt een cruciale rol in het handhaven van de homeostase – de stabiele toestand van het lichaam. Het verwijdert afvalstoffen, zoals ureum, uit het lichaam en helpt bij het reguleren van de vochtbalans. Wanneer de blaas vol is, stuurt het signalen naar de hersenen die leiden tot de drang om te plassen.
Gevolgen van het lang ophouden van je plas
Het ophouden van je plas voor een korte periode is meestal geen probleem, maar het consequent negeren van deze natuurlijke drang kan leiden tot meerdere gezondheidsproblemen. Een van de meest voorkomende complicaties is een urineweginfectie. Als urine lang in de blaas blijft staan, kan dit bacteriegroei bevorderen, wat kan leiden tot een infectie. Bovendien kan langdurig ophouden van de plas leiden tot urineretentie, een aandoening waarbij de blaas niet volledig kan legen. Dit kan op zijn beurt leiden tot nierproblemen. Op de lange termijn kan het herhaaldelijk ophouden van de plas zelfs de blaasspieren verzwakken. De blaas is een spier en zoals bij elke spier, kan langdurige overbelasting leiden tot verminderde functionaliteit. Dit kan resulteren in problemen zoals incontinentie en frequent urineren. Het ophouden van plas kan verder ook nierstenen veroorzaken bij mensen met een geschiedenis van deze aandoening of bij mensen die een hoog mineraalgehalte in hun urine hebben. Plas bevat vaak mineralen als urinezuur en calciumoxalaat. Daarnaast kan op de lange termijn het regelmatig ophouden van plas ertoe leiden dat de blaas uitrekt. Hierdoor kan het moeilijk of onmogelijk worden voor de blaas om samen te trekken en normaal plas uit te laten. Als iemand een uitgerekte blaas heeft, kunnen extra maatregelen, zoals een katheter, nodig zijn. Het vaak ophouden van urine kan bovendien ook nog de bekkenbodemspieren beschadigen. Een van deze spieren is de urethrale sluitspier, die de plasbuis gesloten houdt om te voorkomen dat er urine uitlekt. Beschadiging van deze spier kan leiden tot urine-incontinentie. Het doen van bekkenbodemoefeningen, zoals Kegels, kan helpen deze spieren te versterken en spierverlies te herstellen of lekkage te voorkomen.
Bekkenbodem en Kegeloefeningen voor een gezondere blaas
Een belangrijk aspect van een goede blaasgezondheid is de sterkte van de bekkenbodem. De spieren in de bekkenbodem zijn belangrijk om de symptomen van incontinentie te verminderen en om langer naar het toilet te kunnen gaan. Leren hoe je die spieren kunt isoleren en oefenen om ze sterker te maken kan een belangrijk onderdeel zijn van blaastraining. Zowel mannen als vrouwen kunnen baat hebben bij bekkenbodemtherapie. Mannen kunnen na een prostaatoperatie therapie nodig hebben om incontinentie na de operatie te verminderen. Vrouwen kunnen baat hebben bij lichte gevallen van incontinentie of overactieve blaas als gevolg van bevalling, menopauze, gewichtstoename of bekkenoperaties. Blaastraining, bekkenbodemoefeningen, biofeedback en medicijnen kunnen allemaal worden gebruikt om plasproblemen te behandelen. Tot de artsen die betrokken kunnen zijn bij de behandeling van vrouwen met bekkenbodemproblemen behoren urologen en urogynecologen.
Aanbevelingen voor gezond urineren
Om de kans op deze gezondheidsproblemen te verminderen, is het belangrijk om naar de signalen van je lichaam te luisteren. Als je de drang voelt om te plassen, probeer dan zo snel mogelijk naar het toilet te gaan. Zorg ervoor dat je voldoende drinkt en streef naar een heldere of lichtgele urinekleur.
Hoe lang is veilig om je plas in te houden?
Als je urinestelsel gezond is, is het ophouden van je plas over het algemeen niet gevaarlijk. Als je volwassen bent en je blaas houdt meer dan 300 – 400 ml urine vast, kun je je ongemakkelijk gaan voelen. Als je een overactieve blaas hebt, kan het ophouden van je plas een belangrijk onderdeel zijn van blaastraining. Regelmatige blaastraining kan je helpen een handiger plasschema te ontwikkelen. Er is geen vaste richtlijn voor hoe lang je je plas veilig kunt ophouden. Dat verschilt van persoon tot persoon, maar het advies is om de blaas om de 3 uur te legen.
In bepaalde omstandigheden kan het langdurig ophouden van urine gevaarlijk zijn. Als je een van de volgende aandoeningen hebt, kan het ophouden van je urine je risico op een infectie of nierziekte vergroten:
- vergrote prostaat
- neurogene blaas
- nieraandoeningen
- urineretentie
Vrouwen die zwanger zijn lopen al een verhoogd risico op urineweginfecties. Als je zwanger bent, kan het ophouden van je plas dit risico nog verder vergroten.
Wat gebeurt er met je lichaam als je je plas ophoudt?
Als je de aandrang voelt om je blaas te legen, is de reden daarvoor niet zo eenvoudig als dat je blaas zich vult met vloeistof. Het is eigenlijk een behoorlijk complex proces waarbij veel spieren, organen en zenuwen betrokken zijn die samenwerken om je te vertellen dat het tijd is om te gaan. Als je blaas ongeveer halfvol is, worden de zenuwen in je blaas geactiveerd. Deze zenuwen geven je hersenen een signaal dat je aandrang hebt om te plassen. De hersenen geven dan het signaal aan de blaas om het op te houden tot het tijd is. Je plas ophouden houdt in dat je je bewust verzet tegen dit signaal om te plassen. Deze signalen verschillen van persoon tot persoon. Ze verschillen ook afhankelijk van je leeftijd, hoeveel vocht je blaas bevat, en welk tijdstip van de dag het is. Deze signalen nemen bijvoorbeeld ‘s nachts af – dan kun je een volledige nachtrust krijgen in plaats van om de paar uur naar het toilet te rennen! Als deze signalen toenemen, kan dat het gevolg zijn van een onderliggende medische aandoening. Sommige mensen kunnen een overactieve blaas ontwikkelen of een blaas hebben die getriggerd wordt door stress. Voor sommige vrouwen kan de drang om vaker te plassen toenemen na het krijgen van kinderen. Dit is het gevolg van veranderingen die optreden tijdens de bevalling, waaronder verzwakte spieren en zenuwprikkeling.
Hoe vaak op een dag plassen is normaal?
Het aantal keren dat een persoon op een dag plast, kan variëren afhankelijk van verschillende factoren zoals vochtinname, lichaamsgrootte, medicijngebruik en temperatuur. Maar gemiddeld genomen urineren volwassenen tussen de vier en acht keer per dag.
Hoeveel liter plassen we per keer en per dag?
Gemiddeld produceert een gezonde volwassene ongeveer 1 tot 2 liter urine per dag. Het volume urine dat per keer wordt geproduceerd, kan variëren afhankelijk van de vochtinname, maar over het algemeen varieert dit van ongeveer 250 ml tot 400 ml.
Wat als plassen pijn doet?
Pijn bij het plassen, ook bekend als dysurie, is meestal een teken van een urineweginfectie. Andere symptomen kunnen zijn: een sterke, aanhoudende drang om te plassen, troebele of sterk ruikende urine, of een gevoel dat de blaas niet volledig leeg is na het plassen. Als je pijn ervaart bij het plassen, is het belangrijk om zo snel mogelijk medische hulp te zoeken. Pijn bij het plassen kan ook worden veroorzaakt door andere aandoeningen zoals blaasstenen, seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA’s), of in zeldzamere gevallen, blaaskanker. Daarom is het essentieel om een arts te raadplegen als je pijn ervaart bij het plassen om de onderliggende oorzaak te identificeren en passende behandeling te krijgen.
Slotwoord
In de meeste gevallen is af en toe je plas ophouden niet schadelijk voor je gezondheid. Het is belangrijk om naar je lichaam te luisteren en niet te lang te wachten als je moet plassen. Het inhouden van urine wordt echter in verband gebracht met een klein verhoogd risico op urineweginfecties of een naderende blaasdisfunctie (overactieve blaas). Dit komt doordat de urine die in de blaas blijft staan de bacteriegroei daar kan vergroten. Veel drinken en regelmatig goed uitplassen is de beste manier om overmatige bacteriegroei te voorkomen.
Bronnen:
- How Long Is It Safe To Hold Your Urine? | Piedmont Healthcare. (n.d.). How Long Is It Safe to Hold Your Urine? | Piedmont Healthcare.
- Is It Safe to Hold Your Pee? By Chaunie Brusie, 2017. Healthline.com.
- Is it safe to hold your pee? Five possible complications. By Jon Johnson, 2021. MedicalNewsToday.com.
- Is It Dangerous to Hold Your Urine? By Amber J. Tresca, 2022. Verywell Health.
-
Bladder training | Continence Foundation of Australia.
