Onderzoekers hebben vastgesteld dat sterk bewerkte voedingsmiddelen verslaving in de hand kunnen werken, vergelijkbaar met een verslaving aan tabak. Het blijkt namelijk dat de criteria voor tabaksverslaving ook gelden voor sterk bewerkte levensmiddelen. Zo kunnen mensen meestal niet stoppen met het eten ervan, zelfs als ze weten dat dit de oorzaak is van hun diabetes of hart- en vaatziekte. Ook kan junkfood – net als tabak – psychoactieve eigenschappen hebben, want het kan je beleving en gevoel veranderen. Een andere overeenkomsten is dat junkfood kan zorgen voor intense verlangens en hunkeringen, die aanzetten tot ongezond gedrag dat ook nog eens telkens wordt versterkt. Tel hierbij op dat junkfood meestal zeer goedkoop is, waardoor veel mensen voor de bijl gaan en in een negatieve spiraal terechtkomen. Een andere studie bracht aan het licht dat sterk bewerkt voedsel op grote schaal verantwoordelijk is voor vroegtijdige sterfgevallen en dat we het wegblijven bij junkfood de hoogste prioriteit moeten geven.
Net als tabak kan sterk bewerkt voedsel verslavend zijn. Het wordt tijd dat we ophouden sterk bewerkt voedsel alleen als voedsel te zien, maar in plaats daarvan als sterk geraffineerde stoffen die verslavend kunnen zijn. De verslavende werking van voedsel als chips, koekjes, ijs en frietjes kan volgens de onderzoekers een belangrijke factor zijn die bijdraagt aan de hoge kosten voor de volksgezondheid in verband met een voedselomgeving die gedomineerd wordt door goedkoop en gemakkelijk verkrijgbare geraffineerde voedsel. Marketeers spelen hier handig op in, waardoor de verslaving nog verder wordt aangewakkerd.
Onderzoekers buigen zich al jaren over de vraag of je verslaafd kunt raken aan sterk bewerkt voedsel, omdat ongezonde diëten vaak bestaan uit voedingsmiddelen met veel geraffineerde koolhydraten en toegevoegde vetten. Om een oplossing te vinden gebruikte een nieuwe studie van de Universiteit van Michigan en Virginia Tech dezelfde criteria die in een rapport van de Amerikaanse Surgeon General uit 1988 werden gebruikt om aan te tonen dat tabak verslavend was, en paste ze toe op voedsel. Op basis van de criteria voor tabak laten de resultaten zien dat sterk bewerkt voedsel verslavend kan zijn, zeiden Ashley Gearhardt, universitair hoofddocent psychologie aan de Universiteit van Michigan, en Alexandra DiFeliceantonio, assistent-professor aan het Fralin Biomedical Research Institute van Virginia Tech.
De onderzoekers zeggen zelfs dat de verslavende werking voedingsmiddelen als chips, koekjes, ijs en friet een belangrijke factor kan zijn in de hoge kosten voor de volksgezondheid.
Het onderzoek, dat staat in het huidige nummer van het tijdschrift Addiction, laat zien dat sterk bewerkte voedingsmiddelen voldoen aan dezelfde criteria die worden gebruikt om te zeggen dat sigaretten verslavend zijn:
- Ze maken dat mensen ze zo graag willen gebruiken dat ze niet kunnen stoppen of minderen (zelfs niet bij levensbedreigende ziekten als diabetes en hartziekten).
- Ze kunnen ons gevoel veranderen en veranderingen in de hersenen veroorzaken die vergelijkbaar zijn met de nicotine in tabaksproducten.
- Ze versterken negatief en destructief gedrag
- Ze wekken intense drang en verlangen op.
Gearhardt zei: “Het is belangrijk op te merken dat er geen biomarker in de hersenen is die ons vertelt of iets verslavend is of niet.” “Er waren eigenlijk maar vier manieren om te vertellen dat tabaksproducten verslavend waren, en die hebben tientallen jaren van wetenschappelijke tests doorstaan. Ze gelden allemaal voor voedingsmiddelen die zwaar bewerkt zijn.
DiFeliceantonio zei dat het feit dat sterk bewerkte voedingsmiddelen je snel onnatuurlijk veel geraffineerde koolhydraten en vet kunnen geven, een belangrijke reden lijkt te zijn waarom ze verslavend kunnen zijn.
De ingrediënten in sterk bewerkte voedingsmiddelen zijn ingewikkeld en kunnen niet worden teruggebracht tot een enkele chemische stof die via één centraal mechanisme werkt. Gearhardt zei hetzelfde over industriële tabaksproducten, waar veel chemicaliën in zitten, waaronder nicotine.
Toen het rapport van de Surgeon General meer dan 30 jaar geleden uitkwam, was tabak de belangrijkste oorzaak van sterfgevallen die voorkomen hadden kunnen worden. Maar veel mensen en tabaksbedrijven wilden niet toegeven dat ze schadelijk en verslavend waren.
“Dit vertraagde de uitvoering van effectieve strategieën om deze volksgezondheidscrisis aan te pakken, die miljoenen levens kostte,” zei Gearhardt, die de leiding heeft over het U-Food M’s en Addiction Science and Treatment lab.
“Toen we ontdekten dat tabaksproducten verslavend waren, realiseerden we ons dat roken niet alleen een keuze was voor volwassenen, maar dat mensen verslaafd raakten en niet konden stoppen, zelfs als ze dat wilden. Dit lijkt ook te gebeuren met sterk bewerkt voedsel, wat eng is omdat kinderen een van de belangrijkste groepen zijn aan wie deze producten worden verkocht.
Slechte diëten die voornamelijk bestaan uit sterk bewerkte voedingsmiddelen veroorzaken nu evenveel te voorkomen sterfgevallen als roken. Onderzoekers zeiden dat, net als tabaksproducten, sterk bewerkte voedingsmiddelen door de voedingsindustrie worden gemaakt om zeer bevredigend en moeilijk te weerstaan te zijn (bron: Neuroscience News).
