We denken vaak dat het immuunsysteem met het klimmen der jaren zwakker wordt vanwege ouderdom, maar dat blijkt niet helemaal terecht. Volgens Colombiaanse immunologen is luchtvervuiling een belangrijke factor die kan leiden tot verzwakking van ons immuunsysteem. Zij hebben vastgesteld dat het fijnstof dat via onze longen in nabijgelegen lymfklieren komt, zich kan ophopen in immuuncellen. Hierdoor verzwakken deze cellen, wat iemand bevattelijker kan maken voor griep en verkoudheden. De onderzoekers hebben deze ontdekking bij toeval gedaan, want ze waren eigenlijk naar iets anders op zoek. Het viel hen plots op dat de lymfeklieren rond de longen van ouderen zwart zijn en die van kinderen niet. Ze zagen dat de lymfeklieren rond de leeftijd van 30 van kleur begonnen te veranderen. Nader onderzoek leerde dat de zwarte klieren propvol met fijnstof zitten. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft net nieuwe richtlijnen uitgebracht voor de maximale hoeveelheid fijnstof waaraan we onszelf zouden mogen blootstellen; deze zou gemiddeld niet hoger moeten zijn dan 5 μg/m3.
Meestal krijgt het verouderingsproces de schuld van het feit dat het immuunsysteem van oudere volwassenen niet meer zo sterk is als vroeger. Maar een nieuwe studie van immunologen aan Columbia laat zien dat luchtvervuiling door deeltjes in de loop der jaren ook een nadelig effect heeft.
Uit de studie bleek dat deeltjes die worden ingeademd uit milieuverontreinigende stoffen zich gedurende tientallen jaren ophopen in immuuncellen in lymfeklieren bij de longen. Dit maakt de immuuncellen op de lange termijn minder goed in staat om luchtweginfecties te bestrijden.
De COVID pandemie maakte duidelijk dat luchtweginfecties vooral gevaarlijk zijn voor 65-plussers. Mensen boven de 75 hebben 80 keer meer kans om te sterven aan COVID dan jongere volwassenen. Ouderen hebben ook meer kans om griep en andere longinfecties te krijgen.
De onderzoekers van Columbia begonnen niet te kijken naar de invloed van luchtvervuiling op het immuunsysteem. Ze begonnen weefsels te verzamelen van orgaandonoren die meer dan tien jaar geleden waren overleden, zodat ze de immuuncellen in meerdere slijmvlies- en lymfeweefsels konden bestuderen. Onderzoekers die het immuunsysteem bestuderen hebben het moeilijk gehad om bij deze cellen te komen omdat ze alleen monsters van perifeer bloed kunnen nemen.
“Toen we de lymfeklieren van mensen bekeken, waren we verbaasd over hoeveel er zwart uitzagen, terwijl die in het GI-kanaal en andere delen van het lichaam de gebruikelijke beige kleur hadden,” zegt Donna Farber, Ph.D., die de studie leidde en hoogleraar is aan het Columbia University Vagelos College of Physicians and Surgeons.
Naarmate de onderzoekers meer weefsel kregen van jongere donoren, merkten ze ook een verschil in hoe de lymfeklieren in de longen eruit zagen op basis van leeftijd. De lymfeklieren van kinderen en tieners waren meestal beige, terwijl de lymfeklieren van mensen boven de 30 een zweem van zwart hadden en donkerder werden naarmate ze ouder werden.
“Toen we foto’s namen van de zwart geworden lymfeklieren in de longen en zagen dat ze vol zaten met vervuilingsdeeltjes in de lucht, begonnen we na te denken over hoe dat het vermogen van de longen om infecties te bestrijden kan beïnvloeden naarmate mensen ouder worden,” zegt Farber.
In de nieuwe studie bekeken zij en haar collega’s het weefsel van 84 niet-rokende orgaandonoren die tussen de 11 en 93 jaar stierven.
Ze ontdekten dat de verontreinigende deeltjes in de lymfeklieren van de longen binnenin macrofagen zaten, dat zijn immuuncellen die bacteriën, virussen, celafval en andere dingen die schadelijk kunnen zijn, opeten en vernietigen.
De deeltjes in de macrofagen maakten ze veel minder in staat om andere deeltjes te eten en cytokinen te maken, wat chemische “hulp”-signalen zijn die andere delen van het immuunsysteem inschakelen. Macrofagen in dezelfde lymfeklieren die geen deeltjes hadden raakten niet gewond.
“Deze immuuncellen zitten zo vol met deeltjes dat ze hun belangrijke werk om ons te beschermen tegen ziekteverwekkers niet kunnen doen,” zegt Farber.
Farber zegt: “We weten nog niet het volledige effect van vervuiling op het immuunsysteem in de longen, maar het is duidelijk dat vervuiling bijdraagt aan gevaarlijker luchtweginfecties bij oudere mensen, wat nog een reden is om te blijven werken aan verbetering van de luchtkwaliteit.”
Een onderzoek van eerder dit jaar bracht helaas aan het licht dat ook een lage hoeveelheid fijnstof al nadelig is voor onze gezondheid. Er is dus echt werk aan de winkel om de hoeveelheid fijnstof naar beneden te krijgen, want die is ook in Nederland veel te hoog volgens de studie. In de Consumentengids van deze maand staat dat er steeds meer luchtreinigers op de markt komen sinds het coronavirus. Volgens hun test filteren alle geteste apparaten de lucht prima, maar zitten de verschillen vooral in de hoeveelheid herrie de apparaten maken en ook in het gebruikersgemak. De ene luchtreiniger is dus zeker de andere niet (bron: MedicalXpress)!
