Psoriasis is een chronische huidaandoening waar wereldwijd meer dan 60 miljoen mensen mee te maken hebben. De ziekte kenmerkt zich door rode, schilferige plekken op de huid en kan gepaard gaan met hardnekkige jeuk. Voor veel mensen is het een dagelijkse worsteling die niet alleen fysiek ongemak veroorzaakt, maar ook het zelfvertrouwen en de levenskwaliteit aantast. Nieuw onderzoek biedt nu hoopvolle inzichten: een mediterraan eetpatroon blijkt de klachten aanzienlijk te kunnen verminderen.
Onderzoekers volgden gedurende 16 weken 38 volwassenen met milde tot matige psoriasis. Bijna de helft van de deelnemers die het mediterrane dieet volgden, zag hun symptomen met minstens 75 procent afnemen. In de controlegroep, die standaard advies kreeg over vetarm eten zonder begeleiding van een diëtist, werden geen verbeteringen gezien. De resultaten zijn gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift JAMA Dermatology en laten zien dat voeding een belangrijke rol kan spelen naast de gebruikelijke behandelingen.
Wat maakt dit onderzoek bijzonder?
Eerdere studies die een verband legden tussen voeding en psoriasis richtten zich vaak op gewichtsverlies als verklaring voor verbetering van de klachten. Dit onderzoek wijst een andere kant op. De onderzoekers zagen dat de verbetering van de huidklachten optrad zonder dat er sprake was van significant gewichtsverlies. Dat suggereert dat het mediterrane eetpatroon zelf een direct effect heeft op de biologische processen die psoriasis veroorzaken.
Het dieet lijkt vooral te werken doordat het ontstekingen remt en gunstig is voor de stofwisseling. Psoriasis is een aandoening die ontstaat doordat het immuunsysteem overactief is. Normaal gesproken beschermen witte bloedcellen je tegen schadelijke indringers zoals virussen en bacteriën. Bij psoriasis gebeurt er iets mis: de T-cellen van het immuunsysteem zien gezonde huidcellen ten onrechte aan voor vijanden en vallen ze aan. Dat zorgt ervoor dat het lichaam nieuwe huidcellen veel te snel aanmaakt. Deze ophoping van cellen leidt tot de zichtbare schilferige plekken op de huid.
Het mediterrane eetpatroon bevat voedingsmiddelen die deze ontstekingsreacties kunnen dempen. Door veel plantaardig voedsel te eten, extra vergine olijfolie te gebruiken en matig vis en gevogelte te eten, krijg je een grote hoeveelheid antioxidanten binnen. Denk aan vitamine C, vitamine E en betacaroteen. Ook zitten er in dit dieet veel polyfenolen, stoffen uit planten die ontstekingen helpen verminderen en oxidatieve stress tegengaan. Deze combinatie lijkt precies aan te sluiten bij wat mensen met psoriasis nodig hebben.
Van observatie naar bewijs
Tot nu toe was het verband tussen het mediterrane dieet en psoriasis vooral onderzocht in observatiestudies. Die lieten zien dat mensen die dit eetpatroon slecht volgden, vaak ernstiger klachten hadden. Maar dat type onderzoek kan geen oorzaak en gevolg aantonen. Je weet dan niet of de voeding de klachten vermindert, of dat mensen met ernstigere psoriasis simpelweg minder gezond eten door hun aandoening.
Om dat onderscheid te kunnen maken, voerden de onderzoekers een gerandomiseerde klinische trial uit: de MEDIPSO-studie. Dit onderzoek vond plaats tussen februari 2024 en maart 2025 in een dermatologiekliniek in Madrid. Er deden 38 volwassenen aan mee met milde tot matige psoriasis. De ernst van hun klachten werd gemeten met de Psoriasis Area and Severity Index, oftewel de PASI-score. Hoe hoger die score, hoe ernstiger de aandoening. Alle deelnemers hadden een score tussen de 2 en 10.
De deelnemers werden willekeurig verdeeld over twee groepen. De interventiegroep volgde een mediterraan eetpatroon onder begeleiding van een diëtist. De controlegroep kreeg alleen algemene informatie over een vetarm dieet, zonder persoonlijke begeleiding. Na 16 weken werden de resultaten vergeleken.
Verbetering op meerdere vlakken
De uitkomsten waren opvallend. Van de mensen die het mediterrane dieet volgden, bereikte 47,4 procent een verbetering van minstens 75 procent in hun PASI-score. Dat wordt ook wel een PASI 75 genoemd en geldt als een belangrijke maatstaf voor succes bij de behandeling van psoriasis. In de controlegroep bereikte niemand deze verbetering.
Nog opvallender was dat deelnemers die zich het beste hielden aan het eetpatroon de meeste baat hadden. Hoe trouwer ze de richtlijnen volgden, hoe meer hun huid verbeterde. Maar de voordelen bleven niet beperkt tot de huid alleen. De deelnemers rapporteerden ook dat ze beter sliepen, zich minder angstig voelden en hun algehele levenskwaliteit vooruitging. Dat laat zien dat voeding niet alleen invloed heeft op fysieke klachten, maar ook op je mentale welzijn.
Hoe ziet een mediterraan eetpatroon eruit?
Het mediterrane dieet draait om voedingsmiddelen die je voornamelijk aantreft in landen rond de Middellandse Zee, zoals Griekenland, Italië en Spanje. De basis bestaat uit veel groenten, fruit, peulvruchten, noten en volkoren granen. Extra vergine olijfolie is de belangrijkste bron van vet. Vis en gevogelte worden met mate gegeten, terwijl rood vlees en bewerkte producten juist beperkt blijven. Ook zuivel, vooral in de vorm van yoghurt en kaas, wordt matig gebruikt.
Wat dit eetpatroon zo gunstig maakt, is de combinatie van voedingsstoffen. Je krijgt niet alleen veel vezels en gezonde vetten binnen, maar ook een breed scala aan vitamines, mineralen en plantaardige stoffen die samen werken tegen ontstekingen. Dat is precies wat je nodig hebt als je immuunsysteem te actief is, zoals bij psoriasis.
Meer dan alleen medicatie
De resultaten van dit onderzoek laten zien dat voeding een waardevolle aanvulling kan zijn op de gangbare behandelingen van psoriasis. Dat betekent niet dat je medicatie moet stoppen of vervangen door een dieet, maar wel dat je door bewuste voedingskeuzes mogelijk extra verbetering kunt boeken. En dat zonder bijwerkingen of hoge kosten.
Voor veel mensen met psoriasis voelt het prettig om zelf iets te kunnen doen. Het geeft grip op de situatie en laat zien dat je niet volledig afhankelijk bent van crèmes, pillen of lichttherapie. Door te kiezen voor voedingsmiddelen die ontstekingen remmen, ondersteun je je lichaam van binnenuit. Bovendien heeft het mediterrane eetpatroon nog meer gezondheidsvoordelen. Het vermindert bijvoorbeeld het risico op hart, en vaatziekten, diabetes type 2 en overgewicht.
Wat ook meespeelt bij psoriasis is dat de aandoening vaak gepaard gaat met andere gezondheidsproblemen, zoals overgewicht en een verhoogd risico op hart, en vaatziekten. Het mediterrane dieet pakt meerdere van deze risicofactoren aan. Dat maakt het een logische keuze voor mensen die niet alleen hun huid willen verbeteren, maar ook hun algehele gezondheid willen versterken.
Toegankelijk en haalbaar
Een groot voordeel van dit eetpatroon is dat het relatief makkelijk vol te houden is. Het vraagt niet om dure supplementen of ingewikkelde maaltijdplannen. De meeste ingrediënten zijn gewoon verkrijgbaar in de supermarkt. Bovendien is het een gevarieerd en smaakvol eetpatroon, wat het makkelijker maakt om op lange termijn vol te houden dan strikte diëten die je veel verbieden.
In het onderzoek kregen de deelnemers begeleiding van een diëtist, wat waarschijnlijk heeft bijgedragen aan het succes. Persoonlijk advies helpt om de omschakeling naar een ander eetpatroon vol te houden. Toch kun je ook zonder professionele begeleiding stappen zetten. Begin bijvoorbeeld met het vervangen van boter door olijfolie, eet vaker vis in plaats van vlees, en zorg dat je bord voor de helft uit groenten bestaat. Kleine veranderingen kunnen al verschil maken.
Conclusie
Het MEDIPSO-onderzoek laat zien dat een mediterraan eetpatroon een krachtig middel kan zijn in de strijd tegen psoriasis. Bijna de helft van de deelnemers zag hun klachten met driekwart afnemen, en dat zonder dat gewichtsverlies daar de verklaring voor was. De ontstekingsremmende werking van het dieet zelf lijkt de drijvende kracht achter deze verbetering.
Voor mensen met psoriasis biedt dit onderzoek concrete aanknopingspunten. Voeding kan een rol spelen die verder gaat dan wat we eerder dachten. Naast de behandelingen die je arts voorschrijft, kun je door bewuste keuzes in je dagelijkse eetpatroon zelf invloed uitoefenen op je klachten. En je profiteert niet alleen van een betere huid, maar ook van meer energie, beter slapen en een algemeen prettiger gevoel. Dat maakt het mediterrane dieet een toegankelijke en veelbelovende aanpak die het overwegen waard is.
