Mensen met een laag energieniveau geven soms aan niet te willen of kunnen sporten vanwege vermoeidheid. Toch kan in beweging komen de sleutel zijn naar meer energie. Onderzoekers hebben 81 gerandomiseerde studies op een rijtje gezet en gekeken naar wat de invloed is van sporten en trainen op het energieniveau, vermoeidheid en de vitaliteit. Voor vrijwel iedereen is meer beweging gunstig. Ook mensen met kanker kunnen baat hebben bij meer beweging, maar wel in mindere mate dan bij de andere onderzochte groepen (waaronder mensen met MS en fibromyalgie). Vooral de combinatie van weerstandstraining en duursport lijkt krachtig te werken. Het effect lijkt ook sterker te worden naarmate je dit langer doet. Dus vooral niet opgeven in het begin, maar even doorzetten; grote kans dat je naderhand je energieniveau ziet toenemen.
Deze meta-analyse bekeek de resultaten van 81 gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken met in totaal 7.050 deelnemers. De gemiddelde leeftijd van de deelnemers was 49 jaar, en 69% was vrouw en 31% man. De studies keken naar zelfgerapporteerde maten van energie, vermoeidheid of vitaliteit, wat een combinatie is van hoe energiek en moe iemand zich voelt. Dit gebeurde zowel voor als nadat de persoon begon te sporten. Er werd minstens twee keer per week gesport gedurende meer dan drie weken. In de controlecondities werden actieve (balanstraining, stretching) of inactieve (geen behandeling, gebruikelijke zorg) interventies gebruikt.
De onderzoekers voerde een brede analyse uit, waarbij gekeken werd naar de mogelijke effecten van verschillende variabelen, zoals het type, de frequentie en de duur van de oefening en de kenmerken van de deelnemers (bijv. leeftijd, therapietrouw, fitnessniveau, gezondheidsstatus). Regelmatige lichaamsbeweging leidde tot een kleine afname van vermoeidheid, een kleine tot middelgrote toename van energie, en een matige toename van vitaliteit.
Uit de analyse van de bleek dat grotere verbeteringen voortkwamen uit hogere inspanningsniveaus (voor alle uitkomsten), een mix van krachttraining en aerobe oefeningen (voor energie en vitaliteit) en totale oefentijd en interventietijd die langer is (voor vermoeidheid).
Uit de studie kwam ook naar voren dat bepaalde aandoeningen het effect van lichaamsbeweging op vitaliteit kan beperken. Mensen met kanker kunnen er bijvoorbeeld minder baat bij hebben dan andere groepen. De onderzoekers zagen dat mensen met multiple sclerose en fibromyalgie het meest zouden profiteren van een beweeginterventie.
Enkele kritische opmerkingen over de studie
Er werden zelfgerapporteerde vragenlijsten gebruikt om vermoeidheid, energieniveau en vitaliteit te meten. Dit is doorgaans een wat minder betrouwbare manier van onderzoek doen. Daarbij zijn sommige zaken die de uitkomsten kunnen beïnvloeden niet meegenomen, zoals hoe goed mensen sliepen en aten, hoe goed ze zich aan de interventie hielden, en hoe hun conditie veranderde. Voor mensen met kanker geldt dat de uitkomst misschien niet op hun van toepassing is, omdat er veel verschillende soorten kanker zijn, stadia van behandeling, en er individuele verschillen bestaan in het verloop. Ook gelden de resultaten misschien niet voor mensen die erg actief en sportief zijn (met dank aan Examine.com).
