De nieuwe schijf van vijf: oude wijn in nieuwe zakken

Vandaag is eindelijk de dag gekomen dat het Voedingscentrum ons kennis laat maken met de nieuwe schijf van vijf. De nieuwste wetenschappelijke inzichten zijn hierin verwerkt. De vorige schijf van vijf stamt nog uit 2004, alweer 12 jaar geleden! In deze blog deel ik mijn eerste indruk.

De schijf van vijf is vooral een visueel plaatje, dus laten we om te beginnen deze vergelijken. Zo ziet de nieuwe schijf van vijf eruit:

Schijf-van-Vijf-nieuw

 

Zo zag de oude schijf van vijf uit 2004 eruit:

Schijf_van_Vijf

 

Zie je de verschillen? Ik wel, want dit is wat ze hebben veranderd:

oude-wijn-in-nieuwe-kruiken

Zoals je ziet is er vrij weinig veranderd, eigenlijk helemaal niks. De vakken zijn omgewisseld. Maar goed, dat is op het oog. Als je op de site van het Voedingscentrum komt, dan kun je een persoonlijke schijf van vijf maken. Het Voedingscentrum zegt namelijk dat er in ons land 17 miljoen verschillende diëten op maat zijn samen te stellen. Dat juich ik toe, maar hoe brengen ze dit in de praktijk:

Eetmeter-voedingscentrum

Zoals je ziet delen ze onder de invulbox even gauw mede dat we per dag minstens 6 – 8 boterhammen nodig hebben. Daarover later meer, want het is tijd om mijn geslacht en leeftijd in te vullen en te kijken welk dieet-advies er voor mij uitrolt:

Ontbijt

  • 2 (geroosterde) volkoren boterhammen besmeerd met halvarine of margarine uit een kuipje, 1 met notenpasta en 1 met jam
  • 2 sneetjes volkoren knäckebröd besmeerd met halvarine of margarine uit een kuipje, 1 belegd met Leidse (20+) komijnekaas en 1 met aardbeien
  • Glas karnemelk (1½ dl)
  • Thee zonder suiker

Tussendoor

  • Koffie met geklopte halfvolle melk
  • Volkoren beschuit besmeerd met halvarine of margarine uit een kuipje en belegd met aardbeien
  • Schijf meloen

Lunch

  • Kop wortelsoep met een volkoren boterham
  • 3 volkoren boterhammen besmeerd met halvarine of margarine uit een kuipje, 1 met 1 plakje 30+ kaas, 1 belegd met linten gegrilde courgette en basilicum, 1 met kiprollade
  • Glas halfvolle melk (1½ dl)

Tussendoor

  • Thee zonder suiker
  • Glas water met munt
  • Rauwkost met paprikadip

Warme maaltijd

Penne met knoflookkip en broccoli

  • 100 gram kipfilet
  • 5 opscheplepels broccoli (250 gram)
  • 4 – 5 opscheplepels volkoren penne (200 – 250 gram)
  • IJskoffie
  • Glas water

In de avond

  • Thee zonder suiker
  • Glas water met munt
  • Geroosterde tomatenspiesjes met balsamico
  • Handje ongezouten noten (25 gram)

 

Wat valt op?

Tarwe
Bij elke maaltijd wordt tarwe in de vorm van brood, beschuit of pasta geadviseerd. De koolhydraten in tarwe bestaat voornamelijk uit zetmeel (1). Zetmeel bestaat uit aan elkaar geschakelde glucose-moleculen en leveren erg veel energie. De suikers komen pijlsnel in het bloed. De glycemische index voor deze tarwe-producten ligt gemiddeld op 71 (2). Als je bedenkt dat de glycemische index voor tafelsuiker 65 is (3), dan snap je dat deze producten diabetes aanjagen. In Nederland is niet alleen meer dan de helft te dik (4), de groep diabeten stijgt ook nog eens in rap tempo (5). Het lijkt mij dan ook zeer onverstandig wat hier wordt geadviseerd.

Zout
Bovendien mogen we van het Voedingscentrum geen zout eten, maar dat zit wel veel in brood. Hoezo meten met 2 maten? Ze adviseren minimaal 6 tot 8 sneetjes brood per dag te eten, dus op deze manier krijgen we belachelijk veel zout binnen. Jammer dat er geen verschil wordt gemaakt in verschillende soorten zout, want bewerkt industrie zout is arm aan mineralen die we wel in (keltisch) zeezout vinden. Het derde mineraal in Keltisch zeezout is magnesium, wat juist de bloeddruk weer verlaagt. Bovendien is recent bewezen dat vooral de enorme hoeveelheid suiker de bloeddruk verhoogt en niet zout (6). Waarom doet het Voedingscentrum niets aan kindermarketing waarbij suikerrijke frisdrank prominent wordt gepromoot? Zou het komen doordat de directrice een oud-medewerker is van Unilever (7)?

Margarine
Het Voedingscentrum durft het woord roomboter nog steeds niet in de mond te nemen, terwijl allang bewezen is dat verzadigde vetten niet schadelijk zijn voor de gezondheid (8). In tegendeel, het bevat gezonde in-vet-oplosbare vitamines. In plaats van roomboter zouden we dus margarine of halvarine moeten eten. Margarine is een zwaar bewerkt product op basis van plantaardige omega 6 vetzuren, waarvan bekend is dat ze ontstekingen aanjagen in het lichaam (9, 10). Bij margarine is een gedeelte van dit vet gehydrogeneerd, wat betekent dat deze op chemische wijze van onverzadigd naar verzadigd zijn gemanipuleerd. Het voedingscentrum zegt dat verzadigd vet slecht is, maar raad wel margarine aan?!

Vetten
Het vak vetten in de nieuwe schijf van vijf is zeer klein. Dat vind ik een geluk voor mensen die de schijf van vijf serieus nemen. Ze promoten namelijk de vloeibare gedeeltelijke gehydrogeneerde plantaardige oliën, die bewezen hart-en-vaatziektes in de hand werken (11). Omega 6 vetzuren zijn zeer gevoelig voor oxidatie door warmte, zuurstof en licht (12). Het is beter om nooit hierin te bakken! Ik vraag me af of er bij het voedingscentrum mensen zijn die werkelijk snappen hoe vetzuren in elkaar zitten. Dat verzadigde vetten slecht zijn is achterhaald (13). De industrie haalt vaak onderzoek uit de jaren 60 aan, zodat plantaardige vetten gepromoot kunnen worden (14). Plantaardige vetten zijn goedkoop en daar valt meer winst mee te behalen dan de duurdere, maar kwalitatief betere verzadigde vetzuren. Door oude onderzoeken aan te halen is het opeens legitiem om deze plantaardige vetten in producten te stoppen.

Wat nog meer?

Als ik op de site van het Voedingscentrum verder lees over de nieuwe schijf van vijf, dan gaat het op nog meer punten de verkeerde kant op:

Noten
Volgens het Voedingscentrum zijn alle noten goed, zolang ze maar zonder zout zijn. We zien hier weer die angst voor zout terug. Maar ongebrand, gebrand of geroosterd: allemaal prima zegt het Voedingscentrum! Dat vind ik echt een heel slecht advies, want wist je dat gebrande noten eigenlijk gefrituurd zijn? Je eet dus eigenlijk uit de frituur, wat de noten degradeert tot snackbarvoeding. De geoxideerde vetten van de notenkraam wil je liever niet in je lichaam hebben.

Soja
Het voedingscentrum raadt in de nieuwe schijf van vijf soja rijkelijk aan. Dat sojaproducten vrijwel altijd veel toevoegingen bevatten zoals smaakversterkers, synthetische vitamines, aroma’s, fosfaat en stabilisatoren, daar horen we niemand over. Bovendien is soja niet geschikt voor mannen vanwege de grote hoeveelheid fyto-oestrogenen (15).

De kwaliteit
Ik vind het ontzettend jammer dat het Voedingscentrum nog steeds geen verschil maakt in kwaliteit. Biologisch vlees van gras-gevoerde dieren is anders dan industrievlees dat stijf staat van de antibiotica. Steeds meer mensen nemen het heft in eigen hand en kijken verder dan het Voedingscentrum, hun geloofwaardigheid is al jaren dalende.

Voedingscentrum onafhankelijk?
Het Voedingscentrum neemt geen geld aan van de industrie, maar laat zich voorlichten door De Gezondheidsraad. In deze raad zitten veel professoren van Universiteiten die zich wel laten sponsoren door de industrie (16). Wiens brood men eet, diens woord men spreekt?

Is er dan niks goed aan de nieuwe schijf van vijf?
Zeker wel. Er wordt dagelijks iets meer groente geadviseerd. Top! Koffie kun je beter filteren omdat er dan minder cholesterol-verhogende stoffen in zitten. Daar heb ik ook niks op tegen. Meer thee drinken zou ook goed zijn voor de gezondheid, maar dan wel zonder suiker. Niets nieuws onder de zon. Voor de gewone man verandert er weinig, want die at toch al te weinig groente en fruit. Oude wijn in nieuwe zakken.

Help anderen gezonder te worden en deel dit artikel:
Download nu tijdelijk gratis ons E-book Afvallen

Download nu tijdelijk gratis ons E-book Afvallen

Word lid van onze nieuwsbrief en ontvang gratis meer dan 100 wetenschappelijke tips om af te vallen!

Gelukt! Ga naar je inbox om het E-book te bekijken.