Plastic: welke soorten zijn veilig?

plastic_codeLaten we een weddenschap afsluiten: ik durf te wedden dat wanneer je om je heen kijkt, je binnen drie seconden iets ziet waar op zijn minst plastic in verwerkt zit. Grote kans dat ik gelijk heb, gezien het materiaal amper uit onze samenleving is weg te denken. Dit gaat ten koste van onze gezondheid, blijkt uit diverse onderzoeken van een groot aantal toonaangevende universiteiten, waaronder de Yale School of Medicine. Echter, niet alle plastic voorwerpen vallen onder één kam te scheren. Tijd dus voor een overzicht!

De verschillende soorten plastic zijn onder te verdelen in zeven universele categorieën, ook wel recyclecodes genoemd. Aan deze codes, te vinden op plastic waarin etenswaar wordt bewaard, valt af te leiden van welke onder de noemer plastic vallende substantie het voorwerp gemaakt is. Deze codering behoort aangegeven te staan tussen drie pijlen, vaak onderaan het product. De categorieën zien er als volgt uit, inclusief de aan hen klevende gezondheidsrisico’s:

Code 1: PET (betrekkelijk betrouwbaar)
spa_waterPolyethyleen tereftalaat, kortweg PET of PETE, is het dunne, doorzichtige soort plastic dat voornamelijk wordt gebruikt bij de productie van drankflessen. Uit onderzoek blijkt dat bij meermaals gebruik en bij het blootstellen van deze flessen aan warmte, de kans op het afstoten van de toxische stof DEHP drastisch wordt vergroot. Dit heeft bij grote inname negatieve gevolgen voor organen als de lever, nieren en voortplantingsorganen. Onder voorbehoud is het dus redelijk veilig in gebruik, mits je op eerder genoemde punten let. Een pluspuntje: deze vorm van plastic is makkelijk recyclebaar, dus goed voor het milieu.

Code 2: HDPE (betrouwbaar)
HDPE staat voor hoge dichtheid polyethyleen, een plastic dat geproduceerd wordt op basis van aardolie. Dit ondoorzichtige, dikke materiaal wordt veelvuldig verwerkt tot speelgoed, shampooflessen, emmers en flessen die vruchtensap bevatten. Omdat HDPE grotendeels uit koolstof en waterstof bestaat, komen er geen gevaarlijke stoffen vrij bij blootstelling aan hogere temperaturen. Dit maakt deze soort plastic veilig voor zowel de mens als de natuur.

Code 3: PVC (vermijden)
De volledige benaming van PVC luidt polyvinylchloride, een goedkope en makkelijk bewerkbare vorm van plastic. Dit materiaal vind je vaak terug in de huiselijke sfeer, bijvoorbeeld in zeil, regenkledij, douchegordijnen, schoenzolen en opblaasbaar strandspeelgoed. Producten die van PVC zijn gemaakt hebben de eigenschap bepaalde toxische stoffen af te stoten, zoals dioxines en kwik. Deze gevaarlijke goedjes worden door de wetenschap gelinkt aan onder andere kanker, hormonale disbalansen en een verstoring van zowel het immuun- als het voortplantingssysteem. PVC-producten kunnen gerecycled worden.

Code 4: LDPE (betrouwbaar)
Het broertje van de HDPE van code twee heet LDPE, oftewel lage dichtheid polyethyleen. Deze materie wordt vaak toegepast bij de productie van onder andere vershoudfolie, boodschappentassen en bepaalde soorten flessen. Net als HDPE schaadt het gebruik van LDPE de gezondheid niet en is het prima recyclebaar.

Code 5: PP (betrouwbaar)
PP staat voor polypropeen, een sterke en flexibele vorm van plastic die zeer resistent is tegen chemische stoffen en bewerkingen. Polypropeen is onder andere terug te vinden in jerrycans, plastic meubelen, opbergbakjes, rietjes en auto-onderdelen. Hoewel het productieproces van PP als niet geheel veilig wordt beschouwd, wijst niets er op dat het eindproduct gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. Groen licht dus betreffende polypropeen, zowel op het gebied van gezondheidsrisico’s als het vermogen om gerecycled te kunnen worden.

Code 6: PS (vermijden)
De volledige benaming voor PS is polystyreen, een vorm van plastic die iedereen wel eens tegen is gekomen in de vorm van wegwerpbekertjes en koffers. Daarnaast is deze materie de basis voor styrofoam (piepschuim), dat in aanraking komt met vlees doordat het materiaal verwerkt zit in de verpakkingen hiervan in de supermarkt. De reden waarom deze categorie vermeden zou moeten worden zit in het gevaar van het lekken van styreen en butadieen ten gevolge van blootstelling aan hitte (laatstgenoemde wordt toegevoegd bij het stijver maken van polystyreen, dus is mogelijk aanwezig maar niet perse), omdat bij beide stoffen het vermoeden bestaat dat het kankerverwekkende eigenschappen bevat. Daarnaast is het produceren van PS slecht voor het milieu en moeilijk te recyclen.

Code 7: Overige soorten (in sommige gevallen vermijden)
Alle soorten plastic die niet onder één van de zes andere categorieën te plaatsen is, valt onder deze code. Wat dus ook wil zeggen dat deze code zowel goede als schadelijke soorten plastic kan omvatten. Zo kan code 7 op goede, biologisch afbreekbare varianten slaan, alsook op polycarbonaat: een variant van plastic die Bisfenol A (BPA) bevat. Deze stof is een xenonoestrogeen (een stof die het hormoon oestrogeen nabootst), wat na een te hoge inname kan resulteren in een hormonale disbalans. In dit geval kan dit bij mannen leiden tot onvruchtbaarheid en bij vrouwen tot borstkanker. Daarnaast wordt een te hoge inname van BPA door de wetenschap in verband gebracht met onder andere leverschade, hart- en vaatziekten, aantasting aan de zenuwcellen en diabetes. BPA komt onder andere voor in harde plastic flessen, blikken die voeding en drank houden (als coating aan de binnenkant) en babyflesjes. Wat betreft recyclen is het lastig om een algemeen advies uit te spreken, gezien het zoveel verschillende soorten plastic omvat.

De alternatieven
Niet ieder van plastic gemaakt product is voorzien van een recyclecode. Om alle risico’s die plastic met zich meebrengen te voorkomen, zijn producten die gemaakt zijn van rvs of glas goede alternatieven. Tegenwoordig hoef je bij drinkbekers, broodtrommels en thermosflessen niet onvermijdelijk te eindigen met een plastic variant aan de kassa. Van zowel het gebruik van glas als rvs zijn geen negatieve gevolgen voor de gezondheid bekend. Op deze manier ben je goed voor jezelf én goed voor het milieu!

Help anderen gezonder te worden en deel dit artikel:
Download nu tijdelijk gratis ons E-book Afvallen

Download nu tijdelijk gratis ons E-book Afvallen

Word lid van onze nieuwsbrief en ontvang gratis meer dan 100 wetenschappelijke tips om af te vallen!

Gelukt! Ga naar je inbox om het E-book te bekijken.