Heb je je ooit afgevraagd waarom sommige uitwerpselen zinken terwijl andere blijven drijven? Dit verschijnsel, dat de wetenschap al sinds de jaren zeventig heeft beziggehouden, lijkt te maken te hebben met onze darmflora, en nieuw onderzoek helpt ons om het te begrijpen.
Ontlasting is dichter dan water en zinkt meestal, maar het kan blijven drijven als het te veel vezels, vet of gas bevat. Wetenschappers van de prestigieuze Mayo Clinic in de Verenigde Staten hebben een ontdekking gedaan tijdens een studie met laboratoriummuizen. Zij hebben uitgelegd dat het verschil in het drijfvermogen van ontlasting vooral te maken heeft met de hoeveelheid gas die het bevat. Vroeger dachten we dat het voornamelijk afhing van de hoeveelheid vet, maar recente experimenten hebben aangetoond dat dit vaak niet het geval is.
Een andere studie, die in 2015 is gepubliceerd in het European Journal of Gastroenterology & Hepatology, onderzocht mensen met PDS (prikkelbaar darm syndroom). Deze onderzoekers concludeerden ook dat drijvende ontlasting een karakteristiek kenmerk was van PDS. Het bleek toen dat 26% van de volwassenen in de studie meldde last te hebben van drijvende ontlasting te hebben.
Maar hoe komt het dat sommige uitwerpselen meer gas bevatten dan andere? Om dat te ontdekken, richtte het onderzoeksteam zich op het microbioom, de darmflora, van de muizen. Ze steriliseerden de darmen van sommige muizen om verschillende bacteriën te kunnen isoleren en te bestuderen hoe deze de spijsvertering en algemene gezondheid beïnvloeden. Ze ontdekten dat de uitwerpselen van de gesteriliseerde muizen niet bleven drijven.
Dit bracht hen tot de conclusie dat de bacteriën in ons darmmicrobioom de drijfkracht van onze ontlasting beïnvloeden. Ter bevestiging verzamelden ze ontlastingsmonsters van gezonde muizen die geen deel uitmaakten van de oorspronkelijke studie en injecteerden deze in de steriele muizen. Opmerkelijk genoeg begonnen deze muizen drijvende uitwerpselen te produceren. Dit bevestigde hun hypothese: de bacteriesamenstelling in onze darmen, en met name de bacteriën die meer gas produceren, bepalen of onze ontlasting drijft.
De onderzoekers hebben uiteindelijk vastgesteld dat de bacterie Bacteroides ovatus, die bekend staat om het veroorzaken van winderigheid bij mensen, een mogelijke bijdrager kan zijn aan het fenomeen van drijvende ontlasting. Hoewel er meer onderzoek nodig is om dit definitief te bevestigen, suggereert hun studie dat Bacteroides ovatus een rol kan spelen in het verhogen van het drijfvermogen van ontlasting.
Andere oorzaken van drijvende ontlasting:
- Drijvende ontlasting kan een teken zijn van verschillende gezondheidsproblemen, waaronder malabsorptie, gastro-intestinale infecties, en pancreatitis. Overmatige vetconsumptie of aandoeningen die de vetopname beïnvloeden, zoals de ziekte van Crohn, kunnen leiden tot vettige, drijvende ontlasting.
- Ook voeding rijk aan vezels kan tot gasvorming en drijvende ontlasting leiden, omdat vezels de bacteriële fermentatie tijdens de spijsvertering verhogen. Bepaalde voedingsmiddelen, zoals bonen, spruitjes, broccoli en bloemkool, kunnen gasvorming bevorderen.
- Daarnaast kunnen maaginfecties en gastro-intestinale stoornissen ook drijvende ontlasting veroorzaken. Malabsorptie, zoals vetmalabsorptie en koolhydraatmalabsorptie, kan resulteren in vettige, drijvende ontlasting.
- Aandoeningen die de alvleesklier beïnvloeden, zoals pancreatitis en pancreaskanker, kunnen ook leiden tot vettige, drijvende ontlasting. In alle gevallen is het raadzaam om medische hulp te zoeken bij aanhoudende of verontrustende symptomen.
Wanneer moet je contact opnemen met een arts?
Drijvende ontlasting is meestal geen reden tot zorg, want het kan het gevolg zijn van gas dat in de ontlasting opgesloten zit en van een vezelrijk dieet. Als het symptoom echter aanhoudt, kan iemand contact opnemen met een arts.
Het is raadzaam om advies in te winnen bij een arts als:
- je drijvende ontlasting er ook erg vet of vettig uitziet, en het symptoom aanhoudt
- je chronische constipatie of diarree ervaart
- de ontlasting erg licht of bleek is
- je ongewild gewicht begint te verliezen
- je een onderliggende medische aandoening hebt en telkens veranderingen in het ontlastingspatroon opmerkt
- je zeer donkere urine hebt
Als iemand vermoedt dat hij pancreatitis heeft, moet hij zo snel mogelijk medische hulp zoeken, vooral als de volgende symptomen zich voordoen:
- pijn die begint in de bovenbuik die:
– langzaam of plotseling begint
– zich uitbreidt naar de rug
– mild of ernstig is
– enkele dagen aanhoudt - koorts heeft
- braken
- misselijkheid
- een gezwollen buik
- een snelle hartslag
Slotwoord
Het vermogen van ontlasting om te drijven heeft meestal te maken met lucht. Een vezelrijk dieet en gas kunnen ervoor zorgen dat ontlasting gaat zweven. Drijvende ontlasting, veranderingen in de kleur van de ontlasting en andere tijdelijke veranderingen in de stoelgang zijn meestal geen teken van een ernstige medische aandoening.
Bronnen:
- Aalam SMM, Crasta DN, Roy P, et al. Genesis of fecal floatation is causally linked to gut microbial colonization in mice. Sci Rep. 2022;12(1):18109.
- Bouchoucha M, Devroede G, Benamouzig R. Are floating stools associated with specific functional bowel disorders? Eur J Gastroenterol Hepatol. 2015;27(8):968-973.
- What It Means When Your Poop Floats. (2021, November 8). Verywell Health.
- Stools – floating Information | Mount Sinai – New York.
- Vetdiarree. Maag Lever Darm Stichting.
- Kras, J. (2022, November 22). Waarom ontlasting soms zinkt en soms blijft drijven? Dat heeft met je darmflora te maken. Scientias.nl.
- Why does poop float? Is it normal? By Zawn Villines and Mathieu Rees, 2023. MedicalNewsToday.com.
