Waarom je jezelf elke dag zou willen wegen

Op ieder moment is ongeveer 24% van de mannen en 38% van de vrouwen in het westen bezig met een poging tot afvallen (1). Ondertussen schiet het aantal mensen met obesitas de lucht in en komen volwassenen in de werkzame leeftijd gemiddeld ongeveer 1 kg per jaar aan (23). Recente studies tonen aan dat jezelf dagelijks wegen een krachtig middel kan zijn om zowel af te vallen als om op gewicht te blijven. Veel mensen geloven echter dat dagelijks wegen kan zorgen voor een slechtere mentale gezondheid en tot eetstoornissen. Wat moet je nu geloven? Dit artikel gaat in op hoe het nu echt zit met dagelijks op de weegschaal staan.

Dagelijks wegen helpt bij gewichtsverlies
De simpele handeling van jezelf wegen staat al jaren in de belangstelling en heeft tot heel wat controverse geleid. Sommige mensen hebben de weegschaal zelfs weggegooid, zij beweren dat het een misleidende manier is om gewicht te verliezen, die leidt tot een laag zelfbeeld en verstoorde eetgewoontes (45). Recente studies zijn het er echter over eens dat dagelijks wegen samenhangt met meer gewichtsverlies en minder terugval, dan minder vaak op de weegschaal staan (6789). Eén studie wijst uit dat deelnemers die zichzelf zes maanden lang dagelijks wogen, 6 kg meer gewicht kwijtraakten dan degenen die zich minder vaak wogen  (10). Bovendien bleek dat degenen die zichzelf dagelijks hadden gewogen vaker gedrag waren gaan vertonen dat gewichtsverlies bevorderde, dat zij zichzelf beter in de hand hadden wat eten betreft en dat ze minder vaak impulsief aten (1011). Interessant genoeg blijkt het zo te zijn dat het aanleren van gezond gewicht-gerelateerd gedrag vooral van belang is tijdens de periode dat mensen overgaan van de adolescentie naar de volwassenheid (12). Een studie met deelnemers van 18-25 jaar toonde aan dat dagelijks wegen resulteerde in meer gewichtsverlies dan minder vaak wegen (13). De onderzoekers concludeerden dat jezelf dagelijks wegen een zeer waardevolle zelfregulerende werking heeft in deze leeftijdsgroep. Uit een ander onderzoek bleek verder dat mensen die zichzelf dagelijks wogen 347 minder calorieën innamen dan anderen. Na zes maanden bleek dat de dagelijks gewogen groep wel 10 keer meer gewicht had verloren dan de controlegroep (14).

Kortom: Dagelijks wegen kan ervoor zorgen dat mensen meer gewicht verliezen en dat ze daarna beter op gewicht blijven dan mensen die zich minder vaak wegen.

Dagelijks wegen kan je motiveren en je zelfcontrole verbeteren
Een belangrijke factor in succesvol afvallen is je bewust zijn van je gewicht. Ook is het belangrijk je bewust te zijn van de richting die het opgaat – of je afvalt of juist aankomt. Jezelf vaker wegen hangt samen met gewichtsbeheersing, terwijl minder vaak op de weegschaal staan verband houdt met gewichtstoename. Uit een studie bleek dat deelnemers die zichzelf minder vaak wogen vaker aangaven dat hun calorie-inname was verhoogd en dat ze zich minder makkelijk konden inhouden wat eten betreft  (15). Jezelf wegen bevordert de zelfregulering en het bewustzijn van je eetgedrag en van de richting waarin het gaat. Daarom resulteert dit vaker in meer gewichtsverlies (14). Hoewel het precieze gewicht misschien onbelangrijk is, is het bijhouden van gewichtsverlies motiverend; het zorgt ervoor dat je doorgaat en het verbetert je algehele gedrag en je zelfcontrole wat je gewicht betreft. Ook kun je snel reageren op een terugval in je vooruitgang en kun je de nodige maatregelen treffen om je doel te bereiken als je je beter bewust bent van je gewicht. Omdat de meeste mensen wel in staat zijn om een gewoonte te maken van dagelijks wegen, is dit meestal goed vol te houden en is de acceptatie om dit te doen groot (1617181920). Het is een kleine aanvulling op je dagelijkse routine die je kan helpen om grote voordelen te behalen wat je gewicht betreft.

Kortom: Dagelijks wegen helpt je om je bewust te zijn van je gewicht. Het bijhouden van je gewichtsverlies werkt motiverend, waardoor je het kunt volhouden, en het verbetert je zelfbeheersing.

Dagelijks wegen helpt voor blijvend gewichtsverlies
Jezelf vaak wegen blijkt een zeer goede manier te zijn om te voorkomen dat je op de langere duur weer aankomt (15212223). Een onderzoek onder werkende volwassenen keek in hoeverre de frequentie van het wegen een verandering in gewicht voorspelde, over twee jaar gerekend. Bij mensen met een normaal gewicht nam het gewicht een beetje af bij dagelijks wegen, terwijl degenen die zich maandelijks wogen er gemiddeld 2 kg bijkregen. Bij zwaarlijvige mensen was het verschil echter het grootst: als die zich dagelijks wogen verloren ze 4,4 kg, terwijl degenen uit deze groep die maandelijks op de weegschaal gingen er gemiddeld 1 kg bijkregen (24). Een gelijksoortige conclusie kwam uit een ander  onderzoek, dat aantoonde dat wegen een significante voorspeller was van gewicht in de loop der tijd. Deelnemers die zichzelf dagelijks wogen verloren een halve kilo meer per 11 dagen (25). De hoofdreden waarom dit zo effectief blijkt te zijn is dat consequent wegen je in staat stelt te zien dat je aan het groeien bent voordat het uit de hand loopt, zodat je de nodige maatregelen kunt treffen om verdere gewichtstoename te voorkomen (15).

Kortom: Dagelijks wegen kan op de lange duur helpen voorkomen dat je weer aankomt, vooral bij mensen met overgewicht.

Dagelijks jezelf wegen is niet zo slecht als velen denken
Nog niet zo lang geleden, en soms nog steeds, wordt dagelijks wegen gezien als schadelijk voor je mentale gezondheid. Jezelf wegen zou negatieve effecten hebben op je humeur, omdat steeds wordt bekrachtigd dat je lichaam niet de ideale verhoudingen heeft of niet goed genoeg is, waardoor je een verhoogd risico loopt op het ontwikkelen van een eetstoornis (45). Hoewel het voor sommigen inderdaad kan kloppen, komen de meeste onderzoeken keer op keer tot andere conclusies (92627). De beschikbare onderzoeksresultaten geven aan dat er erg weinig bewijs is dat jezelf vaak wegen een oorzaak van een negatieve stemming of van ontevredenheid met je lichaam is, vooral als het wegen onderdeel is van een gewichtsverliesprogramma (81214262829). De studies wijzen zelfs uit dat vaak wegen de tevredenheid met het lichaam kan verhogen in plaats van verlagen (9). Maar aan de andere kant is er ook een groep die wel een negatief zelfbeeld ontwikkelt, weinig zelfvertrouwen heeft of ongewenste eetgewoontes ontwikkelt als gevolg van dagelijks wegen (30). Als je denkt dat dagelijks op de weegschaal staan jou een slecht gevoel geeft over jezelf of over je eetgewoontes, kun je beter andere methoden zoeken om je vooruitgang te meten.

Kortom: De meeste studies zien geen verband tussen elke dag jezelf wegen met een negatieve stemming of ontevredenheid met het lichaam. Sommigen zien zelfs samenhang met een hogere tevredenheid met het eigen lichaam.

Hoe pak je het aan voor het beste resultaat
De beste tijd om jezelf te wegen is direct na het opstaan, nadat je naar de wc bent geweest en voordat je eet of drinkt. Je gewicht schommelt in de ochtend minder dan later op de dag, als je al van alles hebt gegeten en gedronken. Daarom wegen mensen ’s ochtends ook het minst. Het is ook het best als je je altijd in ongeveer dezelfde kleren weegt. Je moet er echter ook rekening mee houden dat je gewicht van dag tot dag ook kan schommelen; het kan door allerlei factoren worden beïnvloed, zoals:

  • Wat je de vorige dag hebt gegeten en gedronken
  • Opgeblazenheid of vocht vasthouden
  • Menstruatiecyclus
  • Of je kort geleden wel of geen ontlasting hebt gehad

Daarom is het belangrijk om de trend die je over een langere periode ziet in de gaten te houden, in plaats van conclusies te trekken uit elk weegmoment op zichzelf. Een gewone weegschaal is prima. Veel weegschalen hebben echter ook de mogelijkheid om je BMI, je vetpercentage en spiermassa te meten. Dit kan je helpen om een beter beeld te krijgen van je vooruitgang. Er zijn ook verschillende apps te krijgen voor je telefoon of computer waarmee je makkelijk je gewicht kunt bijhouden en die laten zien welke kant het opgaat met je gewicht.

Kortom: Het best kun je jezelf direct na het ontwaken wegen, nadat je naar het toilet bent geweest en voordat je iets eet of drinkt.

Andere manieren om je vooruitgang bij te houden
Hoewel het wegen een waardevolle manier kan zijn, heeft het ook zijn beperkingen. Als je traint en daar spieren bij kweekt, laat de weegschaal wellicht niet goed de vooruitgang zien en krijg je alleen te zien dat je bent aangekomen. Maar hoewel gewichtsverlies een aanwijzing van vooruitgang kan zijn, ziet een weegschaal geen verschil tussen gezond gewicht (spieren) en ongezond gewicht (vet). Daarom kan het goed zijn om ook op andere manieren bij te houden hoe het gaat. Hier een paar voorbeelden:

  • Omvang meten: Spieren nemen veel minder plaats in dan vet, dus je omvang zou kunnen slinken hoewel je gewicht toch toeneemt.
  • Je vetpercentage meten: door je vetpercentage te meten kun je zien of er veranderingen in vetmassa zijn, onafhankelijk van je gewicht.
  • Jezelf regelmatig op de foto zetten: Je kunt veranderingen in je lichaamsbouw zien door foto’s van jezelf in gelijksoortige kleding te nemen.
  • Voel hoe je kleren zitten: Een verandering in gewicht heeft waarschijnlijk uitwerking op hoe je kleren zitten. Een van de beste aanwijzingen voor veranderingen in je lichaam is voelen dat je kleding losser of strakker gaat zitten.

Kortom: Andere manieren om de vooruitgang bij te houden zijn onder andere je omvang meten, je lichaamsvetpercentage meten en foto’s nemen van jezelf.

Tot slot
Jezelf elke dag wegen kan je bewustzijn vergroten van je gewicht en het gedrag dat met je gewicht te maken heeft. Het kan je ook helpen meer af te vallen en het kan voorkomen dat je het verloren gewicht er op de lange duur weer bij krijgt. Dagelijks jezelf wegen kan net dat stukje extra motivatie geven dat je nodig hebt om je streefdoel te bereiken (met toestemming vertaald).

Help anderen gezonder te worden en deel dit artikel:
Download nu tijdelijk gratis ons E-book Afvallen

Download nu tijdelijk gratis ons E-book Afvallen

Word lid van onze nieuwsbrief en ontvang gratis meer dan 100 wetenschappelijke tips om af te vallen!

Gelukt! Ga naar je inbox om het E-book te bekijken.