Steeds meer mensen kiezen voor biologische voeding. Vorig jaar is dan ook de biologische landbouw in ons land met 12% gestegen. Zelfs de reguliere supermarkten hebben een ruime keuze als het om biologisch gaat. Wat is nu het voordeel van deze biologische producten? Zijn deze producten wel echt biologisch? In dit artikel praten we je bij!
Biologisch is duurder
De consumentenbond meldde deze maand dat biologische producten in de reguliere supermarkt zo’n 63% duurder zijn dan de huismerken. In de biologische winkels zijn de producten 75% duurder. Dit lijkt volgens hen duur, maar 5 jaar geleden waren de producten 100% duurder, biologische producten worden dus verhoudingsgewijs steeds goedkoper en betaalbaarder. Het hangt ook af van welke producten er vergeleken worden. Een biologische tros bananen scheelt vaak één of twee dubbeltjes, terwijl biologische kipfilet zeker drie keer duurder is. Als we biologische producten vergelijken met A-merken, dan blijken deze vaak goedkoper te zijn (1). Al met al worden biologische producten steeds goedkoper en gangbaarder (2).
Waarom is biologisch duurder?
Biologische producten zijn veel arbeidsintensiever en de opbrengst per hectare is een stuk lager. Er mogen ook geen kunstmest en synthetische bestrijdingsmiddelen gebruikt worden. Omdat de opbrengst lager is, zijn de kosten voor logistiek en de marketing per product hoger. De vraag naar biologische producten is lager dan die naar de reguliere varianten en dat maakt het duurder. Biologische dieren krijgen veel meer ruimte en leven langer. Deze eten hierdoor meer voedsel in hun leven en dat maakt het kostbaarder.
Biologische eieren
Veel mensen kiezen graag voor scharreleieren. Het woord scharrelei doet vermoeden dat de kippen de hele dag bezig zijn met lekker scharrelen. Deze naam is eigenlijk misleidend, want scharrelkippen hebben geen vrije uitloop en zien geen daglicht. Ook hebben ze geen afleidingsmateriaal en worden er geen eisen aan het voer gesteld. Vrije-uitloopkippen zien uiteraard wel daglicht. Toch heeft biologisch de voorkeur, omdat de kippen dan veel meer bewegingsruimte hebben, beschikken over afleidingsmateriaal en biologisch voer krijgen. Dit laatste is erg belangrijk. Aan het voedsel voor mensen worden namelijk hoge eisen gesteld, maar voor dieren liggen die een stuk lager. Zo is de kans groot dat het voer voor dieren meer residuen van bestrijdingsmiddelen bevat. Als de dieren matig voer eten, krijgen wij de toxines via de dieren weer binnen.
Is biologisch wel echt biologisch?
Hoe kan het toch dat de biologische winkels duurder zijn dan de reguliere supermarkten? Onafhankelijk toezichthouder Skal controleert in Nederland of de biologische producten wel echt biologisch zijn (3). Dit lukt vrij goed, ondanks dat de biologische sector hard groeit en het daardoor lastig is om alle controles jaarlijks uit te voeren (4). De biologische supermarkten gaan nog een stap verder dan de reguliere en houden rekening met mens, dier en milieu. Zij investeren in biodiversiteit, vrije keuze in groenterassen en nog betere leefomstandigheden voor de dieren. De grote supermarkten zoals Albert Heijn en Jumbo hebben nu een ruime keuze uit 1000 biologische producten. Bij de Aldi en Lidl zijn het er slechts 100. Deze producten voldoen op papier aan de richtlijnen voor biologische producten, maar vaak is er nog ruimte voor verbetering als het gaat om het milieu, de werkomstandigheden en leefomstandigheden van dieren.
Waarom is biologisch gezonder?
Meerdere studies hebben vastgesteld dat biologisch voedsel vaak meer nutriënten bevat zoals vitamine C, ijzer en zink (5, 6, 7). Vooral het aandeel antioxidanten is hoger, terwijl tegelijkertijd de hoeveelheid toxische zware metalen lager ligt (8). Mensen die overschakelen op een biologisch voedingspatroon hebben volgens wetenschappers na 14 dagen duidelijk meer antioxidanten in hun bloed (9). Biologische voeding bevat doorgaans lagere hoeveelheden nitraat (10). Te veel nitraat in de voeding is ongunstig voor de gezondheid (11). Biologische zuivel bevat meer omega 3-vetzuren en minder verzadigde vetten (12). Een ander voordeel is dat biologische producten minder bestrijdingsmiddelen en antibioticaresistente bacteriën bevatten (13, 14).
Biologisch kan ook bestrijdingsmiddel bevatten
Sommige mensen denken dat biologische gewassen vrij zijn van bestrijdingsmiddelen. Dat is vaak wel zo, maar niet altijd. In de biologische landbouw zijn wel een aantal bestrijdingsmiddelen toegestaan, maar geen chemische (15). Dat is een hele vooruitgang, want de reguliere bestrijdingsmiddelen worden door onderzoekers in verband gebracht met hormonale verstoringen, kanker en neurale schade (16, 17, 18, 19). Gelukkig blijken in Europa 99,3% van de biologische producten vrij te zijn van bestrijdingsmiddelen of binnen de veilige marge te vallen (20). Een product mag biologisch heten wanneer 95% van de ingrediënten biologisch zijn (21). Dat betekent dus dat een biologisch product voor 5% uit niet-biologische ingrediënten kan bestaan, waarvan niet duidelijk is of deze bestrijdingsmiddelen bevatten. Let er daarom op dat het gaat om een 100% biologisch product.
De biologische berenkuil
Biologisch wil niet meteen zeggen dat het ook gezond is. Ik zie veel biologische junkfood zoals chips, koek en snoep, die allesbehalve gezond zijn voor je. Ook van biologische suiker kun je diabetes krijgen. Ook na een bezoek aan de biologische winkel kun je thuiskomen met ongezonde en bewerkte producten.
Het kan nog beter
Het groene logo op biologische producten is het Europese biologische keurmerk, maar het zwarte EKO-keurmerk gaat nog een stap verder. Naast dat een product biologisch moet zijn, stelt het logo ook eisen aan de omgang met het milieu en de dieren (22). Het allerbeste logo is dat van Demeter. Dit logo staat voor biologisch dynamisch (BD) en gaat weer verder dan het EKO-keurmerk (23). Het stelt nog hogere eisen aan de boer. Demeterproducten zijn over het algemeen alleen in de biologische winkels te vinden.
