Nigellazaad zijn kleine zwarte zaadjes en worden al eeuwenlang gebruikt om smaak en aroma toe te voegen aan gerechten. Ook zouden ze geneeskrachtige eigenschappen bezitten. Dit artikel legt uit wat nigellazaad is, wat de culinaire toepassingen ervan zijn, en hoe het gunstig kan zijn voor de gezondheid.
Hoewel nigellazaad ook wel zwarte komijn genoemd wordt, heeft het botanisch gezien niks met komijnzaad te maken. Nigellazaad staat ook wel bekend als nootmuskaatbloem, nigella, zwart uienzaad en kalonji. Het is een eenjarige kruidachtige plant behorende tot de ranonkelfamilie. Nigellazaad is afkomstig van de Nigella sativa plant.
De bakermat van het nigellazaad ligt in West-Azië, maar het wordt nu geteeld in vele subtropische landen over de hele wereld. India, Egypte en Turkije zijn de voornaamste exporteurs van dit specerij, maar ook China, Australië, Marokko, Iran en enkele landen in Europa voeren de specerij uit.
Al sinds de oudheid wordt zwarte komijn gebruikt als een geneesmiddel. De zaden zijn het meest gebruikte deel van de plant, vooral vanwege de olie die eruit gewonnen kan worden. In het oude Egypte zijn zwarte komijnzaden zelfs ontdekt in de graven van edelen. Alleen de meest waardevolle voorwerpen die nodig waren voor het hiernamaals werden in deze graven geplaatst, wat aangeeft hoe belangrijk zwarte komijn was.
Culinaire mogelijkheden
De zaden van deze plant worden gebruikt als smaakmaker in veel verschillende keukens. De smaak van gedroogd nigellazaad is mild kruidig en zou je kunnen omschrijven als een mengsel van ui, tijm en oregano. Verder heeft het een enigszins bittere en scherpe smaak, vergelijkbaar met jeneverbessen. Sommige mensen melden ook dat ze een nootmuskaatachtige smaak menen te herkennen. Vele van deze smaken komen voor in Turkse en Perzische gerechten. Nigellazaad wordt in deze keukens vooral gebruikt om brood en deeg te kruiden of te garneren. De specerij is ook te vinden in Turkse witte kaas. In de Indiase keuken is het een populair beleg voor naanbrood. Nigellazaad is een van de vijf specerijen in Bengaals vijfkruidenpoeder, een mengsel dat ook wel panch phoron wordt genoemd.
De gezondeidsvoordelen
De zaden van de kalonji-plant worden geroemd om hun therapeutische effecten. Nigellazaad wordt in verband gebracht met een groot aantal gezondheidsvoordelen en wordt traditioneel gebruikt om een aantal ziekten te genezen. Enkele daarvan zijn onderzocht in reageerbuis- of dierproeven:
- Volgens enkele onderzoeken in reageerbuizen kan het sterke antioxidantgehalte van nigellazaad helpen bij ziektepreventie (1, 2).
- Onderzoek naar nigellazaad in reageerbuizen en mensen heeft uitgewezen dat het mogelijk kan werken tegen een verscheidenheid aan bacteriële ziekten (3, 4, 5, 6).
- Volgens verschillende onderzoeken kan het innemen van nigellazaad supplementen helpen het totale en “slechte” LDL-cholesterol te verlagen (7, 8, 9).
- Onderzoek in reageerbuizen suggereert dat nigellazaad en de samenstellende delen ervan anti-kanker eigenschappen kunnen hebben (10, 11, 12).
- Volgens bepaald onderzoek kunnen nigellazaad en zijn actieve bestanddelen helpen om ontstekingsgerelateerde indicatoren te verlagen (13, 14, 15).
- Nigellazaad kan mogelijk de lever beschermen tegen schade en letsel, volgens proeven op dieren (16, 17, 18).
- Kalonji kan volgens dieronderzoek helpen bij de bescherming van het maagslijmvlies tegen het ontstaan van maagzweren (19, 20).
- Volgens onderzoeken kan het innemen van nigellazaad supplementen helpen de bloedsuikerspiegel te verlagen (21, 22).
Toepassingen van nigellazaad
Er zijn verschillende manieren om deze zaden aan je dieet toe te voegen. Nigellazaad heeft een uitgesproken smaak, vergelijkbaar met een combinatie van oregano en uien. Het wordt meestal kort geroosterd, dan gemalen of heel gelaten om brood en curry’s op smaak te brengen. Sommige mensen eten de zaden rauw, mengen ze met honing of water, door havermout, smoothies of yoghurt. Bovendien kan de olie worden verdund en op de huid worden aangebracht als een natuurlijk middel om de haargroei te bevorderen, zwellingen te verminderen en bepaalde huidproblemen aan te pakken. Een andere optie is altijd nog supplementen.
Is nigellazaad veilig?
De Food and Drug Administration in de VS heeft bepaald dat Nigella sativa “Generally Recognized as Safe” (GRAS) is voor gebruik als specerij, smaakmaker of natuurlijke smaakmaker. Over het algemeen wordt nigellazaad als veilig beschouwd wanneer het in normale hoeveelheden wordt gegeten als voedingsmiddel. Het wordt al eeuwenlang gebruikt als een specerij in de keuken van verschillende culturen. Bij overmatige inname via supplementen kan nigellazaad mogelijk een aantal bijwerkingen hebben, zoals misselijkheid, braken, diarree en buikpijn. Daarom is het belangrijk om het in matige hoeveelheden te gebruiken. Als je zwanger bent, borstvoeding geeft of bepaalde gezondheidsproblemen hebt, is het belangrijk om eerst medisch advies te vragen voordat je nigellazaad of supplementen met nigellazaad gaat gebruiken.
Slotwoord
Nigellazaad heeft een lange geschiedenis in de culinaire wereld en het gebruik ervan reikt veel verder dan de keuken. Dit zaad geeft een unieke smaak aan gerechten, terwijl de gezondheidsvoordelen het tot een waardevolle toevoeging aan ieders dieet maken. De populariteit van nigellazaad neemt toe naarmate meer mensen leren over het veelzijdige gebruik en de mogelijke voordelen voor de gezondheid. Om deze vruchten te plukken, kun je overwegen om waar mogelijk nigellazaden aan je maaltijden of snacks toe te voegen.
Bronnen:
- Nigella seed | BBC Good Food, at Nigella seed
- Nigellazaad – Verstegen Spices & Sauces, 2021, Verstegen.
- 9 Impressive Health Benefits of Kalonji (Nigella Seeds), Healthline.com.
- Zwarte komijn – Wikipedia.nl, 2015.
- Nigella sativa – Wikipedia.com, 2020.
