Wie heeft er niet eens een keer naar zijn hand gekeken en kleine, witte vlekjes op zijn nagels opgemerkt? Deze mysterieuze markeringen zijn een veelvoorkomend verschijnsel, maar wat betekenen ze eigenlijk? In dit artikel gaan we dieper in op de oorzaken en betekenis van witte vlekjes op de nagels.
Wat zijn die witte vlekjes precies?
De medische term voor deze witte vlekjes is ‘leukonychia’. Hoewel ze vaak het onderwerp zijn van mythen en misvattingen, zijn ze meestal onschadelijk en niet tekenend voor een ernstige gezondheidsaandoening.
Wat is leukonychia?
Leukonychia is een aandoening waarbij witte lijnen of stippen op de vingernagels of teennagels verschijnen. Dit is een veel voorkomende kwestie, en het is geheel ongevaarlijk.
Leukonychia wordt ingedeeld in twee soorten:
- Echte leukonychia ontstaat in de matrix van de nagel, het deel van de nagel dat verantwoordelijk is voor de nagelproductie.
- Schijnbare leukonychia is een probleem met het nagelbed, het deel van de nagel dat zich onder de nagel bevindt, en niet met de nagel zelf.
Echte leukonychia kan verder verdeeld worden in twee categorieën op basis van hoe de nagels eruit zien.
- Totale leukonychia is een volledig wit worden van de nagelplaat. Het treft meestal alle 20 nagels.
- Gedeeltelijke leukonychia treedt op wanneer een deel van de nagelplaat is aangetast door de bleking. Het kan één nagel, enkele, of alle nagels aantasten.
Gedeeltelijke leukonychia kunnen we ook weer onderverdelen in drie hoofdtypen:
- Punctate leukonychia, die zich presenteert als kleine witte vlekjes. Dit ontstaat meestal na nagelbijten, manicuren, stoten en stoten, en gebruik van strak schoeisel
- Longitudinale leukonychia, die zich presenteert als een witte band over de nagel.
- Gestreepte of transversale leukonychia, waarbij één of meer horizontale lijnen over de nagel verschijnen, parallel aan de lunula. Deze worden soms ook Mees-lijnen genoemd.
Leukonychia zelf verwijst naar witte verkleuringen of vlekken op de nagels. Het kan puntvormig (punctate), langs de lengte van de nagel (longitudinal) of dwars over de nagel (striate of transverse) voorkomen.
De meest voorkomende oorzaak van witte vlekjes
Een veelgehoorde verklaring is dat witte vlekjes op de nagels wijzen op een calcium- of zinktekort. Hoewel het logisch lijkt, is er weinig wetenschappelijk bewijs dat deze claim ondersteunt. In werkelijkheid worden deze witte vlekjes meestal veroorzaakt door kleine verwondingen aan de basis van de nagel. Omdat de nagel langzaam groeit, kan het weken duren voordat de vlek zichtbaar wordt na de verwonding.
Wat zijn mogelijke andere oorzaken?
Witte vlekken of stippen op je nagels komen vaak voor en verschillende factoren kunnen ze veroorzaken. Mogelijkheden zijn onder andere de volgende:
Allergische reactie
Een allergie voor nagellak, gloss, verharder of nagellakremover kan witte vlekken op je nagels veroorzaken. Chemicaliën die gebruikt worden bij het aanbrengen en verwijderen van acryl- of gelnagels kunnen je nagels ook ernstig beschadigen en deze witte vlekken veroorzaken.
Schimmels
Een veel voorkomende nagelschimmel, witte oppervlakkige onychomycose genaamd, kan op de teennagels verschijnen. Het eerste teken van de infectie kunnen een paar kleine witte puntjes op de nagels zijn. De infectie kan groeien en zich uitbreiden naar het nagelbed. Teennagels kunnen er schilferig uitzien en vervolgens dik en broos worden.
Erfelijke oorzaken
Echte leukonychia kan een erfelijke aandoening zijn, maar dat is zeer zeldzaam. Het wordt veroorzaakt door een genmutatie die door één of beide ouders aan een kind kan worden doorgegeven. Gewoonlijk hebben mensen met echte leukonychia, veroorzaakt door een erfelijk probleem, totale leukonychia, en de volledig witte nagels verschijnen bij de geboorte of in de vroege kinderjaren.
In andere gevallen kan leukonychia het gevolg zijn van zeldzame aandoeningen, waaronder:
- Bart-Pumphrey syndroom, dat nagelafwijkingen, knokkelproblemen en gehoorverlies veroorzaakt.
- Bauer syndroomTrusted Source, dat leukonychia en huidcysten veroorzaakt.
- Buschkell-Gorlin syndroom, dat nagelproblemen, nierstenen en huidcysten veroorzaakt.
- De ziekte van Darier, die nagelafwijkingen en wratachtige vlekken veroorzaakt
Verwonding aan de nagel
Een verwonding aan de matrix, of basis van je vingernagel die de nagelplaat produceert, kan tijdens de groei witte vlekken of stippen op je nagel veroorzaken. Maar vanwege de tijd die je vingernagels nodig hebben om te groeien, herinner je je de verwonding misschien niet. Sommige verwondingen worden pas na 4 weken of langer zichtbaar.
Veel voorkomende oorzaken van verwondingen aan nagels zijn:
- het dichtslaan van je vingers in een deur
- met een hamer op je vinger slaan
- je nagels tegen een aanrecht of bureau slaan
- Veelvuldig manicuren kan ook schade veroorzaken die resulteert in deze witte vlekken op je nagels. De druk die de manicure uitoefent kan de nagelbedden of de matrix beschadigen.
Medicijnen en vergiftiging
Sommige medicijnen kunnen witte vlekken in de nagels veroorzaken. Daartoe behoren chemotherapiemedicijnen die gebruikt worden om kanker te behandelen, en sulfonamiden die gebruikt worden om bacteriële infecties te behandelen. Bovendien kan zware metaalvergiftiging door arsenicum en lood lijnen op de nagelplaten veroorzaken. Als je andere symptomen van zware metaalvergiftiging vertoont, ga dan onmiddellijk naar je huisarts. Een bloedonderzoek kan abnormale niveaus van deze elementen opsporen.
Tekort aan mineralen
Je kunt witte vlekken of stippen langs je nagels opmerken als je een tekort hebt aan bepaalde mineralen of vitaminen. De tekorten die hier het meest mee in verband worden gebracht zijn zinktekort en calciumtekort. Je arts kan via bloedonderzoek vaststellen of je risico loopt op een tekort aan mineralen.
Huidaandoeningen
Inflammatoire huidziekten, zoals nagelpsoriasis en handeczeem, kunnen de nagelmatrix aantasten. Dit kan leiden tot abnormale plekken in de nagelplaat. Leukodermie veroorzaakt witte vlekken onder de nagel. Het kan verward worden met witheid in de nagel zelf. Psoriasis en eczeem kunnen zich zowel in de nagels als in je huid manifesteren, waardoor de nagels witter worden. Nagelpsoriasis kan verschillende nagelveranderingen veroorzaken, waaronder nagelputjes, ribbels, verdikking en verkleuring. Eczeem kan Eczemateuze nagelveranderingen veroorzaken, waaronder nagelverkleuring, ribbels, verdikking en putjes. Je kunt het beste een dermatoloog raadplegen die je advies kan geven over behandelingen.
Systemische ziekte
Minder vaak voorkomende oorzaken voor witte vlekken op de nagels zijn:
- hartaandoeningen
- nierfalen
- longontsteking
- ijzertekort (bloedarmoede)
- levercirrose
- diabetes
- hyperthyreoïdie
Hoewel deze oorzaken mogelijk zijn, zijn ze zeer zeldzaam. Je arts zal waarschijnlijk een groot aantal andere aandoeningen onderzoeken als je aanhoudende witte vlekken op je nagels of andere nagelafwijkingen hebt, voordat hij deze ernstigere zaken overweegt.
Behandelingsmogelijkheden
De behandeling zal variëren, afhankelijk van de oorzaak van de witte vlekken. Als je eenmaal een diagnose hebt, kan je arts een van de volgende behandelingen aanbevelen:
Vermijd allergenen en agressieve chemicaliën
Stop met het gebruik van de nagellak, gloss, of een ander product waarvan je denkt dat het verantwoordelijk kan zijn voor je allergische reactie. Als je symptomen van een allergische reactie blijft houden nadat je bent gestopt met het gebruik van de producten, raadpleeg dan je arts.
Schimmelwerende medicatie
Orale antischimmelmedicatie is de meest voorkomende behandeling voor schimmelnagels, en veel artsen zullen ook een topische antischimmelbehandeling voorschrijven. De gemiddelde behandelingsduur is 3 maanden, en het is belangrijk om de behandeling gedurende de voorgeschreven periode te gebruiken. Anders is het mogelijk dat je de infectie niet volledig behandelt.
Tijd en rust
De meeste nagelletsels hebben gewoon tijd nodig om te genezen. Naarmate de nagel groeit, zal de beschadiging zich naar boven in de nagelplaat verplaatsen. Na verloop van tijd zullen de witte plekken helemaal verdwijnen.
Cosmetische behandelingen
Als de verkleuring van je nagels lastig is, of als je een tijdelijke manier zoekt om ze te bedekken, gebruik dan nagellak. Huidskleurige nagellak is een natuurlijke manier om de vlekken te verbergen. En kleurrijke lakken zijn zeker leuk.
Stappen om terugkerende vlekken te voorkomen
Als je herhaaldelijk witte vlekken op je nagels hebt opgemerkt en je afvraagt wat je moet doen, is hier een korte gids:
- Denk na, en bescherm dan je nagels. Heb je onlangs op je nagels geslagen of je vingers op een of andere manier verwond? Zitten de vlekken op de aangetaste vingers? Bescherm je nagels zo goed mogelijk als je iets doet waarbij ze geknepen, geslagen of verbrijzeld kunnen worden. Neem ook maatregelen om je nagels te versterken, zodat ze beter bestand zijn tegen beschadiging.
- Let op de symptomen. Heb je andere symptomen, zoals veranderingen in je nagelkleur of textuur? Worden je nagels geel of broos? Misschien moet je naar je arts voor behandeling.
- Praat met je arts. Als je denkt dat de witte vlekken op je nagels niet veroorzaakt worden door letsel, dan kun je een afspraak maken met je arts. Na een onderzoek kan je arts een diagnose en een recept aanbieden.
- Eet voor een betere nagelgezondheid. Eet een evenwichtige voeding en zorg voor voldoende vitamines om bijwerkingen, zoals witte vlekken op je nagels, te voorkomen.
Vingernagels en teennagels groeien langzaam, dus het kan enige tijd duren voordat de witte vlekken of lijnen helemaal verdwenen zijn. Vingernagels kunnen 6 maanden of langer nodig hebben om volledig uit te groeien. Teennagels doen er langer over, tot 18 maanden voor volledige groei.
Moet ik me zorgen maken?
In de meeste gevallen hoef je je geen zorgen te maken over witte vlekjes op je nagels. Ze zijn vaak het resultaat van kleine, onopgemerkte verwondingen aan de nagel en zullen met de tijd verdwijnen naarmate de nagel groeit. Echter, als je merkt dat de vlekjes niet verdwijnen, of als je hele nagel wit wordt, is het een goed idee om medisch advies in te winnen. In zeldzame gevallen kan dit een teken zijn van een onderliggende aandoening zoals een schimmelinfectie of leverziekte.
Slotwoord
Het is altijd goed om aandacht te besteden aan veranderingen in ons lichaam, en onze nagels zijn daarop geen uitzondering. Hoewel witte vlekjes op de nagels meestal onschuldig zijn, kunnen ze in zeldzame gevallen wijzen op een dieper liggend probleem. Dus, als je je zorgen maakt over witte vlekjes op je nagels, aarzel dan niet om je huisarts te raadplegen.
Bronnen:
- Why Are There White Spots on My Nails? By Kimberly Holland, March 2022. Healthline.com
- Nast, C., & G. (2020, August 14). What white spots on your nails actually mean – and how to avoid them. Glamour UK.
- Reasons and treatments for white spots on the nails. What is leukonychia? By Tom Seymour , 2017. MedicalNewsToday
