Voedingswaardetabel van tomaten per 100 gram:
Per 100 g / ml | Tomaten | ADH* |
kcal | 19 | 0,95% |
Kj | 81 | 0,96% |
Water (g) | 93,9 | 4,70% |
Eiwit (g) | 1 | 1,79% |
Koolhydraten (g) | 2,9 | 1,12% |
Suiker (g) | 2,9 | |
Vet (g) | 0,3 | 0,43% |
Verzadigd (g) | 0,1 | |
E.O.V. (g) | – | |
M.O.V. (g) | 0,2 | |
Omega 6 (g) | 0,2 | |
Omega 3 (g) | – | |
Cholesterol (mg) | – | |
Vezels (g) | 1 | 2,86% |
A (mg) | 0,04 | 4,44% |
B1 (mg) | 0,04 | 3,64% |
B2 (mg) | 0,02 | 1,33% |
B3 (mg) | 0,5 | 3,13% |
B5 (mg) | 0,08 | 1,60% |
B6 (mg) | 0,08 | 5,33% |
B11 / Foliumzuur (ug) | 15,7 | 5,23% |
B12 (ug) | – | |
C (mg) | 21 | 28,00% |
D (ug) | – | |
E (mg) | 0,54 | 5,40% |
Vitamine K (ug) | 1,7 | 1,42% |
Natrium (mg) | 8 | 0,80% |
Kalium (mg) | 297 | 8,49% |
Calcium (mg) | 14 | 1,40% |
Fosfor (mg) | 26 | 3,25% |
IJzer (mg) | – | |
Jodium (ug) | 2,5 | 1,67% |
Magnesium (mg) | 10 | 3,33% |
Koper (mg) | 0,5 | 55,56% |
Selenium (ug) | – | |
Zink (mg) | 0,1 | 0,67% |
Bron: Nevo, USDA, Pubmed, CNF
* Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid
Over tomaten
De tomaat is één van de bekendste (vrucht)groente in ons land. De tomaat is een echte zonaanbidder, die met een portie zonneschijn achter de rug beduidend beter smaakt. Daarom zijn tomaten in de zomermaanden, uit de volle grond, het lekkerst. Ook de rode kleur zegt iets over de smaak van een doorsnee tomaat. Hoe roder, hoe zoeter, hoe lekkerder. We eten tomaat vaak als groente, maar botanisch gezien gaat het om een fruitsoort.
Herkomst en groeiwijze
Tomaten komen oorspronkelijk uit Midden-Amerika, waar de Inca’s de vruchtgroente in kleine vorm kweekten. De verovering van Mexico door de Spanjaarden bracht de tomaat naar Europa.
Tomaten zijn vruchten afkomstig van de tomatenplant. Een klimmende plant die valt onder de nachtschadefamilie. Naast rode tomaten, worden er ook gele en groene tomaten geteeld. Daarnaast kent alleen de rode tomaat al talloze rassen: de vleestomaat, romatomaat en cherrytomaat zijn daarvan de meest bekende.
Verkrijgbaar
Tomaten uit Nederland liggen vrijwel het hele jaar in de winkel. De overige aanvoer komt uit Spanje en Marokko. Vaak zijn de zuidelijke tomaten smakelijker, omdat ze in de lente- en zomermaanden buiten in de volle grond groeien. Nederlandse tomaten groeien vrijwel het hele jaar in de (verwarmde) kas, wat zorgt voor een minder volle smaak.
Biologische tuinders kweken tomaten wel in de volle grond, bij de niet-biologische teelt gaat het vaak om steenwol. Daarnaast is het in milieuopzicht (CO2-uitstoot) verstandiger te kiezen voor tomaten uit Spanje of Marokko dan uit Nederland. Naast verse tomaten, kan je tomaten ook uit blik kopen: gepeld of in stukjes. Wanneer de groente niet in het seizoen is, vormt dit een prima alternatief voor soepen en sauzen.
Als je tomaten koopt, kijk dan of de vruchten er stevig uitzien met een strakke schil. Tomaten die oranje of bleekrood van kleur zijn, zijn of te vroeg geoogst of niet goed nagerijpt. Deze zijn hard en hebben weinig smaak. Kies altijd voor rode exemplaren die er sappig uit zien.
Bewaren
Tomaten zijn ongeveer zeven dagen te bewaren op een koele plaats, maar niet in de koelkast.
Toepassing
Tomaten doen het goed in tal van gerechten. Lekker om met de verse zomeroogst zelf (koude) tomatensoep of -saus te maken. Of gebruik tomaten in een spread, chutney of borrelhapje. Plakjes tomaat zijn ook lekker bij de lunch, als onderdeel van een salade of door een omelet. Of verwerk tomaten in een quiche of ovenschotel. In gerechten die om wat meer smeuïgheid vragen, doen tomaten het altijd goed.
Wist je dat:
- De tomatenplant zelf erg giftig is?
- Niet alleen de vruchten, maar ook de plant zelf naar tomaten ruikt?
- De tomatenteelt zeer gevoelig is voor schimmelziekten?
Wetenschappelijke weetjes over de voedingswaarde van tomaten
Een recente grote studie wees uit dat lycopeen tegen prostaatkanker kan beschermen (1). Het was al bekend dat lycopeen kan beschermen tegen zonneschade (2) en cardiovasculaire aandoeningen (3). Lycopeen wordt pas bioactief na verhitting (4).
Zie voor meer informatie over voedingsmiddelen ook het boek:
1. Chen P, Zhang W, Wang X. Lycopene and Risk of Prostate Cancer: A Systematic Review and Meta-Analysis. Medicine. 2015; 94(33):e1260.
2. Stahl W, Sies H. β-Carotene and other carotenoids in protection from sunlight. The American journal of clinical nutrition. 2012; 96(5):1179S-84S.
3. Sesso HD, Liu S, Gaziano JM, Buring JE. Dietary lycopene, tomato-based food products and cardiovascular disease in women. The Journal of nutrition. 2003; 133(7):2336-41.
4. Unlu NZ, Bohn T, Francis DM, Nagaraja HN, Clinton SK, Schwartz SJ. Lycopene from heat-induced cis-isomer-rich tomato sauce is more bioavailable than from all-trans-rich tomato sauce in human subjects. The British journal of nutrition. 2007; 98(1):140-6.