Stress is schadelijk voor onze gezondheid en kan onze biologische leeftijd snel doen toenemen. Gelukkig hebben Amerikaanse onderzoekers pas ontdekt dat celveroudering door stress omkeerbaar is. Met behulp van een epigenetische klok, die veroudering meet via DNA-methylatie, zagen ze dat de biologische leeftijd fluctueert en niet per se gelijk verloopt met de chronologische leeftijd. De onderzoekers stelden vast dat na stressvolle periodes, zoals een grote operatie, zwangerschap of ernstige covid-19, de biologische leeftijd tijdelijk toenam, maar weer terugkeerde naar het oude niveau als de stress voorbij was. Dit toont aan dat het heel belangrijk is om voldoende rust in te bouwen in je leven, zodat je lichaam kan herstellen.
Stress kan onze gezondheid op verschillende manieren beïnvloeden, waaronder het versnellen van onze biologische veroudering, volgens recente studies. Echter, dit proces blijkt niet onomkeerbaar te zijn.
Als je gestrest bent, veroudert je lichaam sneller. Dit kan al na een korte periode van stress zichtbaar zijn in de cellen van je lichaam. Wetenschappers hebben dit ontdekt met behulp van een ‘epigenetische klok’, een methode die veroudering meet door veranderingen in ons DNA, de zogenaamde DNA-methylatie.
Wat interessant is, is dat als je stressniveau afneemt, de versnelde celveroudering ook verdwijnt. Dit betekent dat de biologische leeftijd, in tegenstelling tot wat velen geloven, kan fluctueren en geen vast traject volgt gedurende ons leven. Eerdere studies hadden al gesuggereerd dat de biologische leeftijd kan veranderen, maar het was onduidelijk of deze veranderingen omkeerbaar waren en welke factoren ze precies veroorzaken.
Normaal gesproken neemt onze biologische leeftijd geleidelijk toe naarmate we ouder worden. Maar deze studie laat zien dat dit proces niet noodzakelijk gelijk opgaat met onze chronologische leeftijd. Dat betekent dat iemand biologisch gezien ouder of jonger kan zijn dan hun werkelijke leeftijd. De biologische leeftijd wordt ook beïnvloed door factoren zoals ziekten, medicijngebruik, levensstijl en omgevingsfactoren.
Wetenschappers hebben de biologische leeftijd bij mensen en muizen gemeten en gekeken hoe deze verandert na blootstelling aan stress. Ze ontdekten dat de biologische leeftijd snel toeneemt tijdens stressvolle perioden, maar weer terugkeert naar het oorspronkelijke niveau zodra de stress voorbij is. Dit gebeurde ook na stressvolle gebeurtenissen zoals een grote operatie, zwangerschap en ernstige Covid-19.
Hoewel deze veranderingen omkeerbaar zijn, betekent dit niet dat stress onschadelijk is. Stress kan de kans op vroegtijdig overlijden verhogen door de biologische leeftijd te verhogen. Het vermogen om te herstellen van stress kan echter een indicatie zijn van gezond ouder worden en een lang leven.
Het is een bemoedigende ontdekking dat de veroudering veroorzaakt door stress omkeerbaar is. Toch zijn er enkele beperkingen aan deze studie. Bijvoorbeeld, de resultaten zijn gebaseerd op DNA-methyleringsklokken, die weliswaar het beste zijn wat we momenteel hebben, maar niet de enige manier om celveroudering te meten. Verder is het nog onduidelijk hoe kortetermijnfluctuaties in biologische leeftijd gerelateerd zijn aan veroudering gedurende het hele leven.
Deze studie heeft een nieuw aspect van biologische veroudering blootgelegd dat toekomstig onderzoek moet overwegen. Het is van groot belang om te begrijpen hoe tijdelijke verhogingen van de biologische leeftijd, of het herstel ervan, kunnen bijdragen aan een mogelijk versnelde veroudering gedurende het leven. Hoewel er nog veel te leren valt, biedt deze studie hoop en draagt het bij aan ons begrip van de complexe relatie tussen stress en veroudering (bron: Scientas.nl).
Originele studie: Poganik JR, Zhang B, Baht GS, et al. Biological age is increased by stress and restored upon recovery. Cell Metabolism. 2023;35(5):807-820.e5.