Een recent onderzoek suggereert dat onze hersenen langer door ontwikkelen dan we ooit voor mogelijk hielden, en dat de aftakeling veel later optreedt dan eerder werd gedacht. Deze baanbrekende ontdekking werd gedaan door een internationaal team van wetenschappers, waaronder ook onderzoekers van UMC Utrecht, en is gepubliceerd in het gerenommeerde tijdschrift Nature Neuroscience.
De menselijke hersenen zijn een wonder van biologische complexiteit en hebben wetenschappers altijd gefascineerd. Een van de vele mysteries van dit orgaan is het precieze moment waarop het begint te degenereren. Een heersende opvatting is dat deze achteruitgang begint rond ons 25e levensjaar. Echter, recent onderzoek van een internationaal team van wetenschappers, waaronder onderzoekers van het UMC Utrecht, heeft deze theorie in twijfel getrokken. De bevindingen van dit onderzoek suggereren dat onze hersenen zich veel langer blijven ontwikkelen dan we tot nu toe dachten en dat de achteruitgang pas begint als we tussen de 30 en 40 jaar oud zijn, veel later dan de eerder veronderstelde 25 jaar.
Met dit intrigerende onderzoek hebben wetenschappers van het UMC Utrecht en de Amerikaanse Mayo Clinic onze kennis over de hersenen en hun verouderingsproces aanzienlijk uitgebreid. Deze nieuwe inzichten zijn niet alleen cruciaal voor onze kennis over het verouderingsproces van de hersenen, maar ook voor het verbeteren van computermodellen die ons begrip van de hersenwerking vergroten.
Onderzoeksmethodologie
In dit onderzoek hebben de wetenschappers zich gericht op het onderzoeken van de verwerkingssnelheid van het menselijk brein. Ze analyseerden hoe snel signalen van het ene naar het andere deel van de hersenen reisden. De onderzoekers gebruikten hiervoor elektrodematjes, een techniek die vaak wordt toegepast bij epilepsiepatiënten ter voorbereiding op een operatie. “De elektroden met korte stroompjes laten ons zien welke hersengebieden abnormale reacties geven,” legt neuroloog Frans Leijten uit. Door deze methode te gebruiken, konden de onderzoekers in kaart brengen welke hersengebieden bij een epilepsie-operatie wel of niet verwijderd moeten worden. De data die tijdens dit proces werden verzameld, bleken echter ook nuttig voor het beter begrijpen van de werking van gezonde hersenen.
Verrassende bevindingen
De resultaten van het onderzoek waren zowel duidelijk als verrassend. De onderzoekers ontdekten dat de verwerkingssnelheid van de hersenen in beginsel toeneemt – van twee meter per seconde bij kinderen van vier jaar tot vier meter per seconde bij mensen tussen de 30 en 40 jaar oud. Daarna begint de verwerkingssnelheid pas af te nemen. Bovendien toont het onderzoek aan dat sommige hersengebieden zich langer doorontwikkelen dan andere. De frontale kwab, verantwoordelijk voor het uiten van emoties en het beheersen van impulsief gedrag, ontwikkelt zich bijvoorbeeld langer dan de centrale windingen, het deel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor beweging.
Het belang van grijze stof
De vermindering in de verwerkingssnelheid van de hersenen wordt veroorzaakt door veranderingen in de grijze stof, het deel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor het verwerken van informatie. Met het ouder worden, nemen de cellen in de grijze stof af. Dit proces begint tussen de leeftijd van 30 en 40 jaar en verloopt heel geleidelijk. Daardoor merken we er in eerste instantie wellicht niet veel van. Na verloop van tijd kan het voelbaar worden dat je hersenen langzamer werken dan voorheen. Het is echter nog niet duidelijk of het mogelijk en wenselijk is om deze afname in de verwerkingssnelheid te vertragen. Dat zou nader onderzoek vergen.
Slotwoord
Dit baanbrekende onderzoek herdefinieert ons begrip van de hersenontwikkeling en kan ons helpen beter te begrijpen hoe we onze hersengezondheid kunnen optimaliseren naarmate we ouder worden. De resultaten bieden een waardevolle referentie voor het vaststellen van normale verwerkingssnelheden in verschillende stadia van hersenrijping en veroudering. Deze informatie kan nuttig zijn bij het vroegtijdig opsporen en behandelen van psychische aandoeningen bij jongvolwassenen (Scientas.nl, Consumentenbond.nl).
Originele onderzoek: van Blooijs D, van den Boom MA, van der Aar JF, et al. Developmental trajectory of transmission speed in the human brain. Nat Neurosci. 2023;26(4):537-541.
