Een grootschalig Italiaans onderzoek, uitgevoerd onder 22.495 deelnemers, heeft een significant verband blootgelegd tussen het eten van ultra-bewerkt voedsel (UPF) en versnelde biologische veroudering. Tot nu toe werd vooral gekeken naar de relatie tussen gezonde voeding en veroudering, maar deze studie laat zien dat er meer speelt dan alleen voedingswaarde.
Het onderzoek, uitgevoerd binnen de Moli-sani Studie, gebruikte geavanceerde technologie om de biologische leeftijd van deelnemers te bepalen. Met behulp van een diep neuraal netwerk werden 36 verschillende biomarkers in het bloed geanalyseerd. Deze markers geven een veel preciezer beeld van iemands werkelijke biologische staat dan alleen kalenderjaren.
De resultaten waren overtuigend: mensen die meer ultra-bewerkt voedsel tot zich namen, vertoonden een versnelde biologische veroudering. Opvallend genoeg bleek de slechte voedingswaarde van UPF maar een klein deel (ongeveer 9%) van dit effect te verklaren. Dit suggereert dat andere factoren een grotere rol spelen.
De onderzoekers wijzen vooral naar de industriële bewerkingsprocessen en de toevoeging van chemische stoffen. Ultra-bewerkt voedsel wordt doelbewust samengesteld om zeer smakelijk te zijn en tot meer consumptie aan te zetten. Deze producten bevatten vaak:
- Hoge concentraties zout, suiker en verzadigde vetten
- Weinig vezels, mineralen en vitamines
- Diverse chemische toevoegingen voor smaak, textuur en houdbaarheid
Het onderzoek past in een groter geheel van wetenschappelijke bevindingen. Eerder onderzoek toonde al aan dat een hoge consumptie van UPF verband houdt met:
- Kortere telomeren (een andere marker voor biologische veroudering)
- Verminderde cognitieve prestaties
- Verhoogd risico op kwetsbaarheid bij ouderen
- Verhoogde sterftekans en meer niet-overdraagbare ziekten
De studie onderstreept dat biologische veroudering niet alleen door genetische factoren wordt bepaald. Leefstijl en voeding spelen een veel grotere rol. Met name de manier waarop ons voedsel wordt bewerkt lijkt fundamentele lichaamsprocessen te beïnvloeden, zoals ontstekingsmechanismen en de stofwisseling van vetten en suikers.
Deze bevindingen zijn des te relevanter in het licht van de wereldwijd vergrijzende bevolking. Ze suggereren dat het verminderen van ultra-bewerkt voedsel in ons dieet kan bijdragen aan gezonder ouder worden. Vervolgonderzoek is nodig om precies te begrijpen hoe industriële voedselbewerking het verouderingsproces beïnvloedt.
Bron: Esposito S, Gialluisi A, Di Castelnuovo A, et al. Ultra-processed food consumption is associated with the acceleration of biological aging in the Moli-sani Study. The American Journal of Clinical Nutrition. 2024;120(6):1432-1440.
