In onze zoektocht naar unieke geuren die onze huizen en geest vullen, wenden velen van ons zich tot de oude praktijk van het branden van harsrijk hout, beter bekend als “Oud” of agarhout. Deze traditie, geworteld in de culturen van het Midden-Oosten en Zuidoost-Azië, heeft een spirituele en esthetische dimensie die velen fascineert. Maar terwijl we ons onderdompelen in de rijke geur van Oud, is het ook belangrijk om stil te staan bij de mogelijke gezondheidseffecten die kunnen voortvloeien uit het branden van dergelijke materialen.
Is het branden van oud / agarhout schadelijk voor de gezondheid?
“Oud”, ook bekend als agarhout, is een bijzonder soort harsrijk hout dat vaak verbrand wordt met behulp van houtskool voor geurdoeleinden. Net als bij het branden van wierook, is het belangrijk om te weten dat elke vorm van verbranding in een binnenruimte fijne deeltjes en potentieel schadelijke gassen kan produceren. Het verbranden van hout en houtskool produceert rook die deeltjes bevat die PM2.5 worden genoemd (partikels met een diameter van minder dan 2,5 micrometer). Deze fijne deeltjes kunnen diep doordringen in de longen en kunnen bij inademing gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals ademhalingsproblemen en verergering van astma en hartziekten. De rook kan ook vluchtige organische stoffen (VOS) bevatten, die ook schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid. In het geval van “Oud” en andere soortgelijke producten, kan de rook bovendien verergerd worden door de etherische oliën die eraan toegevoegd zijn. Hoewel deze oliën vaak natuurlijk zijn, kunnen ze bij verbranding ook potentieel schadelijke verbindingen uitstoten. Het is dus belangrijk om een goede ventilatie te behouden bij het branden van “Oud”, wierook of soortgelijke producten om de concentratie van fijne deeltjes en gassen in de lucht te minimaliseren.
Elektrische brander heeft de voorkeur
Naast traditionele methoden om agarhout te branden, zijn er tegenwoordig ook moderne alternatieven beschikbaar die minder fijnstof en potentieel schadelijke gassen uitstoten. Een daarvan is de elektrische brander. Deze apparaten werken door het agarhout te verwarmen tot een temperatuur die hoog genoeg is om de geurige bestanddelen te verdampen, maar zonder het hout te verbranden. Hierdoor komt de kenmerkende geur van het agarhout vrij, maar zonder de rook en het fijnstof die gepaard gaan met traditionele verbranding. Dit maakt elektrische branders een potentieel gezonder en milieuvriendelijker alternatief voor het genieten van de rijke geur van agarhout in huis. Het is echter belangrijk op te merken dat de geur die door een elektrische brander wordt geproduceerd, kan variëren van die van traditioneel verbrand agarhout, omdat de chemische processen die bij verhitting optreden, anders zijn dan die bij verbranding.
Agarhout is een traditioneel medicijn
Agarhout, met name het geslacht Aquilaria, heeft een rijke geschiedenis in de traditionele geneeskunde van verschillende culturen, van Ayurveda en de traditionele Chinese geneeskunde tot geneeswijzen in Zuidoost-Azië, Bangladesh en Tibet. Studies hebben aangetoond dat agarhout een scala aan gezondheidsbevorderende eigenschappen kan hebben. Het is gebruikt voor de behandeling van gewrichtspijn, ontstekingsgerelateerde aandoeningen, diarree en heeft ook toepassingen als stimulans, kalmeringsmiddel en hartbeschermend middel. Wetenschappelijke onderzoeken hebben aangetoond dat agarhout onder andere sesquiterpenen, 2(-2-phenylethyl)-4H-chromen-4-one derivaten, genkwaninen, mangiferinen, iriflofenonen, cucurbitacinen, terpenoïden en fenolzuren bevat. Deze stoffen hebben in laboratoriumtesten anti-allergische, anti-inflammatoire, anti-diabetische, anti-kanker, anti-oxidatieve, anti-ischemische, anti-microbiële, lever beschermende en laxerende eigenschappen aangetoond. Er is zelfs bewijs dat ze een effect kunnen hebben op het centrale zenuwstelsel. Het is belangrijk om te benadrukken dat hoewel deze voordelen in onderzoek zijn waargenomen, dit betrekking heeft op het gebruik van agarhout als medicijn of voedingssupplement en niet op het inademen van de rook die ontstaat bij het verbranden van agarhout. Verder onderzoek is nodig om de veiligheid en toxiciteit van agarhout, inclusief de rook van het branden van agarhoutwierook, verder te onderzoeken. Het is ook cruciaal om op te merken dat wilde agarhoutbomen in hun natuurlijke omgeving zeer bedreigd zijn. Duurzame landbouw- en bosbouwpraktijken zijn dus noodzakelijk om de verdere ontwikkeling en het gebruik van agarhout als bron van gezondheidsbevorderende stoffen mogelijk te maken.
Oud of Oudh?
De termen “Oud” en “Oudh” worden beide gebruikt om hetzelfde product te beschrijven, dat ook bekend staat als agarhout. De verschillende namen komen voort uit verschillende transcripties van de oorspronkelijke naam in verschillende talen. “Oud” is de Nederlandse en Arabische term voor dit soort hout, terwijl “Oudh” een Engelse transliteratie is van de Urdu-naam. Beide termen verwijzen naar hetzelfde harsrijke hout dat wordt gebruikt voor zijn geur, vooral in parfums en tijdens culturele of religieuze ceremonies. Dus of je nu “Oud” of “Oudh” zegt, je verwijst naar hetzelfde ding.
Wat is agarhout?
Agarhout is een zeer waardevol type hout dat afkomstig is van bepaalde soorten bomen in de Thymelaeaceae familie, voornamelijk de Aquilaria en Gyrinops soorten. Deze bomen zijn inheems in Zuidoost-Azië. Wat agarhout uniek maakt, is de manier waarop het wordt geproduceerd. Wanneer een Aquilaria boom wordt geïnfecteerd door een bepaald type schimmel, reageert de boom door een donkere, aromatische hars te produceren. Deze hars doordringt het hout en verandert het van licht en geurloos in donker en sterk geurend. Dit donkere, geurige hout is agarhout. Agarhout wordt zeer gewaardeerd voor zijn unieke, complexe geur. Het wordt vaak verbrand als wierook en wordt gebruikt in parfums. Omdat het zo zeldzaam en moeilijk te oogsten is (slechts een klein percentage van Aquilaria bomen produceert het), is agarhout een van de duurste houtsoorten ter wereld. Ondanks de waarde en vraag naar agarhout, zijn de methoden voor de productie ervan niet duurzaam en hebben ze geleid tot ernstige uitputting van wilde agarhoutbossen. Dit heeft ertoe geleid dat veel soorten Aquilaria-bomen nu als bedreigd worden beschouwd en er zijn inspanningen gaande om duurzamere methoden voor agarhoutproductie te ontwikkelen.
Slotwoord
Als consumenten en liefhebbers van geuren is het onze verantwoordelijkheid om ons bewust te zijn van de mogelijke risico’s van de producten die we gebruiken. Hoewel het branden van Oud een diepe culturele traditie is met veel esthetische waarde, is het belangrijk om er zorgvuldig en met respect voor onze gezondheid mee om te gaan. Zorg voor een goede ventilatie bij het branden van Oud en beperk de blootstelling aan rook, vooral voor mensen met reeds bestaande ademhalingsproblemen. Terwijl we genieten van de rijke, complexe geur van Oud, laten we dat doen met respect voor de gezondheid en het welzijn van onszelf en de mensen om ons heen.
Bronnen:
- Kaleri AH, Dai HF, Song XQ, et al. In-depth chemical analysis of particulate matter emitted by agarwood: study of environmental impact. Pol J Environ Stud. 2021;31(1):111-119.
- Hashim YZHY, Kerr PG, Abbas P, Mohd Salleh H. Aquilaria spp. (Agarwood) as source of health beneficial compounds: A review of traditional use, phytochemistry and pharmacology. J Ethnopharmacol. 2016;189:331-360.
- Alamil JMR, Paudel KR, Chan Y, et al. Rediscovering the therapeutic potential of agarwood in the management of chronic inflammatory diseases. Molecules. 2022;27(9):3038.
