Vanaf 1 juli ging er een nieuwe wet in werking, die voorschrijft dat er een toeslag moet worden geheven op plastic wegwerpverpakkingen. Dit komt neer op € 0,25 voor een beker, € 0,50 voor een maaltijd (met eventueel meerdere bakjes) en € 0,05 voor verpakte groente, fruit, noten, beleg en saus.
De maatregelen komen voort uit de Europese richtlijn Single Use Plastics, die als doel heeft de impact van producten met plastic in het milieu te verminderen. Het idee is dat bedrijven zoals supermarkten en snackbars een herbruikbaar alternatief aanbieden, waarvan zij zelf de prijs mogen betalen. Dit betekent dat ons voedsel in de praktijk hierdoor nog duurder wordt, want vrijwel iedereen zal kiezen voor de wegwerpverpakkingen, die uiteindelijk alsnog in de afvalbak zullen belanden.
Vanaf 1 juli worden consumenten die eten of drinken laten bezorgen of afhalen financieel aangemoedigd om te kiezen voor duurzame alternatieven. Wegwerpbekers en -bakjes die plastic bevatten, worden dan niet meer gratis aangeboden door ondernemers. Ook komt er een verplichting om een herbruikbare optie te bieden. Deze maatregelen maken deel uit van een grotere inspanning om het milieu te ontzien en minder afval te produceren.
De impact van wegwerpplastic
Dagelijks worden er in Nederland maar liefst 19 miljoen plastic bekers en voedselverpakkingen eenmalig gebruikt en daarna weggegooid. Dit afval belandt vaak op straat of in de natuur, wat een ernstig milieuprobleem veroorzaakt. De overheid hoopt met de nieuwe regelgeving de afvalberg te verkleinen en het zwerfafval tegen te gaan.
Wat verandert er voor de consument en ondernemer?
Concreet betekent dit dat er extra kosten in rekening worden gebracht voor plastic wegwerpbekers en -bakjes, die apart op de kassabon worden vermeld. Ondernemers moeten ook een herbruikbare optie aanbieden: dit kan door het vullen van een door de klant meegebrachte beker of bakje, of door herbruikbare bekers en bakjes tegen borg aan te bieden. Verder wordt vanaf 1 januari 2024 herbruikbaar servies de norm voor consumptie ter plaatse, zoals op kantoren en evenementen.
De nieuwe regels zijn een gevolg van de Europese richtlijn Single Use Plastics (SUP) die tot doel heeft de negatieve impact van plastic afval op het milieu te verminderen. Staatssecretaris Vivianne Heijnen benadrukte het belang van de maatregelen: “We willen een schonere wereld nalaten voor de volgende generaties. Laten we er samen voor zorgen dat hergebruik de norm wordt.” Ondernemers kunnen zelf de prijs bepalen voor wegwerpverpakkingen, maar de overheid stelt als richtlijn € 0,25 voor een beker en € 0,50 voor een maaltijd voor. Omdat bedrijven deze winst zelf mogen houden, is het voor hen bijzonder aantrekkelijk om het herbruikbare alternatief zeer onaantrekkelijk te prijzen. Het streven van deze wet is mooi, maar in de praktijk hebben bedrijven hun zaken niet op orde.
Dit werkt alleen als er landelijk een systeem wordt uitgerold, waarbij herbruikbaar servies en bestek middels statiegeld rouleert. Met alleen een simpele plastic-taks zal het verschil minimaal zijn en profiteren vooral de grootgrutter en fastfoodketens (Bron: BNN Vara).
