Zijn probiotica goed bij obstipatie?

Obstipatie, ofwel verstopping, is een veelvoorkomend probleem dat wereldwijd ongeveer 16% van de volwassenen treft (1). Het is soms moeilijk te behandelen, wat ertoe leidt dat mensen zich tot natuurlijke remedies wenden en tot het kopen van supplementen zoals probiotica. Probiotica zijn levende, gunstige bacteriën die van nature in gefermenteerde voeding zitten, zoals in kombucha, kefir, zuurkool en tempé. Ook worden ze in supplementen verkocht. Probiotica kunnen zorgen voor versterking van het darmmicrobioom – de verzameling gunstige bacteriën in het spijsverteringskanaal, die bijdragen aan de regulering van ontstekingen, immuunfunctie, spijsvertering en hartgezondheid (2). Volgens studies kan inname van probiotica de bloedsuikerspiegel verlagen en tevens gewichtsverlies, de leverfunctie en de huidgezondheid bevorderen. Probiotica kunnen er ook voor zorgen dat schadelijke bacteriën minder kans krijgen om zich te vermenigvuldigen in je darmen (3). In dit artikel wordt uitgelegd of probiotica kunnen helpen bij obstipatie.

Effecten op verschillende soorten obstipatie

Er is onderzoek verricht naar het effect van probiotica op obstipatie bij een grote reeks aandoeningen.

PDS – prikkelbaredarmsyndroom
PDS is een spijsverteringsaandoening die tot talrijke klachten kan leiden, zoals buikpijn, opgeblazenheid en obstipatie (4). Bij PDS worden vaak probiotica gebruikt tegen de klachten, waaronder verstopping. Een overzicht van 24 studies wees uit dat probiotica de ernst van de symptomen verminderde en verbetering bracht in de toestand van de darmen, mate van opgeblazenheid en levenskwaliteit bij mensen met PDS (5). Een ander onderzoek onder 150 mensen met PDS wees uit dat 60 dagen lang dagelijkse inname van een probioticasupplement zorgde voor een betere regelmaat en vorm (consistentie) van de ontlasting (6). Een 6 weken durend onderzoek onder 274 mensen die dagelijks een probioticarijke gefermenteerde melkdrank dronken wees tevens uit dat de frequentie van de stoelgang was toegenomen en de PDS-klachten waren afgenomen (7).

Obstipatie bij kinderen
Bij kinderen komt verstopping veel voor. Dat kan verschillende oorzaken hebben, waaronder eetgewoonten, familiegeschiedenis, voedselallergieën en psychische problemen (8). Meerdere studies wijzen uit dat inname van probiotica obstipatie bij kinderen kan verminderen. Een overzicht van 6 studies wees uit dat 3 tot 12 weken lang probiotica innemen de frequentie van de stoelgang verhoogde bij kinderen met verstopping, terwijl in een 4 weken durende studie onder 48 kinderen samenhang werd gevonden tussen het supplement en de frequentie en consistentie van de ontlasting (910). Andere studies geven echter gemengde resultaten; er is dus meer onderzoek nodig (11).

Zwangerschap
Tot 38% van de zwangere vrouwen heeft last van verstopping, wat kan worden veroorzaakt door prenatale supplementen, hormonale schommelingen of veranderingen in fysieke activiteit (12). Volgens sommige onderzoeken zou inname van probiotica tijdens de zwangerschap obstipatie kunnen voorkomen. Een studie onder 60 zwangere vrouwen met obstipatie, die 4 weken lang dagelijks 300 gram probiotische yoghurt verrijkt met Bifidobacterium en Lactobacillus aten, wees uit dat de frequentie van de stoelgang toenam en dat verscheidene obstipatieklachten afnamen (13). Een ander onderzoek onder 20 vrouwen wees uit dat een probiotisch supplement met een mengsel van bacteriestammen de stoelgangfrequentie verhoogde en symptomen verminderde, waaronder persen bij de stoelgang, buikpijn en het gevoel de darmen niet volledig geleegd te hebben (14).

Medicijnen
Verschillende medicijnen kunnen verstoppend werken, waaronder opioïden, ijzertabletten, antidepressiva en bepaalde kankerbehandelingen (1516). Vooral chemotherapie is een belangrijke oorzaak van verstopping. Van de mensen die deze kankerbehandeling ondergaan heeft ongeveer 16% hier last van (17). Bij een onderzoek onder 500 mensen met kanker meldde 25% dat de verstopping of diarree was afgenomen na inname van probiotica. In een andere 4 weken durende studie onder 100 mensen zorgde inname van probiotica voor afname van door chemotherapie veroorzaakte verstopping bij 96% van de deelnemers (1819). Probiotica kunnen ook helpen bij mensen die last hebben van verstopping door ijzersupplementen. Een kleine studie onder 32 vrouwen wees bijvoorbeeld uit dat 2 weken lang probiotica slikken naast een ijzersupplement zorgde voor een regelmatigere stoelgang en darmfunctie, vergeleken met een placebo (20). Toch is er nog wel meer onderzoek vereist om te bepalen of probiotica ook verlichting kunnen brengen bij verstopping veroorzaakt door andere medicijnen, zoals narcotica en antidepressiva.

Kortom: Uit onderzoek blijkt dat probiotica kunnen helpen bij verstopping bij kinderen en verstopping veroorzaakt door zwangerschap, PDS en bepaalde medicijnen.

Mogelijke nadelen
Hoewel probiotica meestal als veilig worden beschouwd zijn er wel een paar bijwerkingen waar je rekening mee dient te houden. Als je net begint met probiotica kunnen ze ook spijsverteringsklachten geven, zoals buikkampen, misselijkheid, gasvorming en diarree (21). Meestal verdwijnen deze symptomen na een tijdje bij voortzetting van het gebruik. Volgens sommige onderzoeken kunnen probiotica ernstige bijwerkingen hebben, zoals een verhoogd risico op infectie bij mensen met een verzwakt immuunsysteem (22). Als je dus een onderliggende aandoening hebt, kun je beter eerst een gezondheidsprofessional raadplegen voordat je probiotica inneemt.

Kortom: Probiotica kunnen spijsverteringsklachten geven, die meestal na een tijdje verdwijnen. Toch kunnen ze ook ernstigere bijwerkingen hebben bij mensen met een verzwakt immuunsysteem.

Hoe kies en gebruik je probiotica?
De juiste probiotica kiezen is de hoofdzaak als je verstopping wilt behandelen, want niet alle stammen zullen even effectief werken. Zoek supplementen die de volgende stammen bevatten; deze blijken allemaal de consistentie van de stoelgang te verbeteren (232425):

  • Bifidobacterium lactis
  • Lactobacillus plantarum
  • Streptococcus thermophilus
  • Lactobacillus reuteri
  • Bifidobacterium longum

Hoewel er geen specifieke aanbevolen dosering geldt voor probiotica zitten in de meeste supplementen per portie 1- 10 miljard CFU (colony forming units; het aantal levende bacteriën die een kolonie kunnen vormen) (26).  Neem ze voor het de beste resultaat in volgens aanwijzing op het etiket en overweeg je dosis aan te passen als je aanhoudend bijwerkingen ervaart. Aangezien het soms een paar weken duurt voordat supplementen gaan werken kun je het best 3 tot 4 weken lang een bepaald type uitproberen om de effectiviteit te kunnen beoordelen, voordat je overstapt op iets anders. Wat je ook kunt doen is verschillende probiotische voedingsmiddelen toevoegen aan je dieet. Gefermenteerde voeding zoals kimchi, kombucha, kefir, natto, tempé en zuurkool zijn rijk aan goede bacteriën en daarnaast ook aan heel veel andere belangrijke nutriënten.

Kortom: Bepaalde probioticastammen kunnen effectiever zijn dan andere voor de behandeling van verstopping. Naast supplementen innemen kun je ook gefermenteerde voeding eten om de hoeveelheid probiotica te verhogen.

Conclusie
Probiotica kunnen de gezondheid bevorderen, onder andere bij de behandeling van verstopping (2). Volgens onderzoek zouden probiotica obstipatie kunnen verlichten bij zwangerschap, verschillende medicijnen of spijsverteringsproblemen zoals PDS. Probiotica zijn grotendeels veilig en effectief, wat ze een uitstekende aanvulling maakt op een gezond dieet, als het gaat om het verbeteren van de stoelgang (met toestemming vertaald).

Help anderen gezonder te worden en deel dit artikel:
Download nu tijdelijk gratis ons E-book Afvallen

Download nu tijdelijk gratis ons E-book Afvallen

Word lid van onze nieuwsbrief en ontvang gratis meer dan 100 wetenschappelijke tips om af te vallen!

Gelukt! Ga naar je inbox om het E-book te bekijken.