In de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCM) en Ayurveda wordt gember al duizenden jaren ingezet als medicijn, met name om de spijsvertering en het immuunsysteem te ondersteunen. Onderzoekers hadden al in kaart gebracht dat gember een gunstig effect kan hebben op onze gezondheid, maar nu is er ook aanvullend bewijs verschenen dat deze specerij het immuunsysteem kan activeren.
Gember behoort tot een van de gezondste kruiden en specerijen en is verwant aan kurkuma en kardemom, beide ook erg gezond.
De eerdergenoemde studie bracht aan het licht dat de heilzame stoffen van gember binnen 30 tot 60 minuten na het drinken van een kop gemberthee in de bloedbaan worden opgenomen en dat deze stoffen daadwerkelijk het immuunsysteem kunnen activeren (1).
Gember bevat kleine beetjes van de meeste vitamines en mineralen, maar vitamine C en magnesium zijn wat rijker vertegenwoordigd. De ware kracht van gember ligt echter bij de meer dan 400 ontdekte actieve plantenstoffen zoals gingerolen, zingerone en shogaolen (2). Deze stoffen tezamen kunnen de gezondheid ten goede beïnvloeden; in de medische literatuur zijn over gember vele positieve aanwijzingen te vinden:
- Remmen van ontstekingen: Gember kan helpen bij het verminderen van ontstekingen in het lichaam (3, 4, 5, 6). Dit kan weer een positief effect hebben op vele chronische ontstekingsziektes zoals Colitis ulcerosa, de ziekte van Crohn, reumatoïde artritis, psoriasis en lupus (7, 8, 9).
- Verlichting van misselijkheid: Deze specerij kan helpen bij het verminderen van misselijkheid en braken, vooral bij mensen die chemotherapie ondergaan, zwangere vrouwen en mensen die last hebben van reisziekte (10, 11, 12, 13, 14, 15).
- Verbetering van de spijsvertering: Gember kan de spijsvertering bevorderen doordat het de productie van spijsverteringsenzymen stimuleert en ontstekingen in de darmen vermindert (16, 17). Daarnaast bevat het een enzym dat zingibaïne wordt genoemd. Dat kan helpen bij het verteren van de eiwitten (18, 19, 20). Gember helpt bij mensen met spijsverteringsproblemen om voedsel sneller door de maag te leiden naar de dunne darm, doordat het de samentrekkingen van de maagspieren bevordert (21, 22).
- Tegengaan van overgewicht: Onderzoeken bij zowel mensen als dieren tonen aan dat gember mensen kan helpen bij het afvallen (23, 24, 25).
- Verlaging van de bloedsuikerspiegel: Gember kan helpen bij het reguleren van de bloedsuikerspiegel, wat kan bijdragen aan het voorkomen en verminderen van diabetes (26, 27).
- Versterking van het immuunsysteem: Deze wortelknol kan bijdragen aan de bescherming tegen ziekten, doordat hij antioxidanten bevat die het immuunsysteem kunnen versterken (28).
- Verlichting van menstruatiepijn: Gember kan helpen bij het verlichten van menstruatiepijn en krampen (29, 30, 31). Een studie toonde aan dat gember net zo effectief was als ibuprofen bij het verminderen van menstruatiepijn (32).
- Verbetering van de vruchtbaarheid: In een kleinschalige studie lijkt gember de zaadkwaliteit van mannen te kunnen verbeteren (33, 34). Er zijn ook aanwijzingen dat gember de rijping van eicellen kan bevorderen (35).
- Verlaging van het cholesterolgehalte: Gember kan helpen bij het verlagen van het cholesterolgehalte in het bloed, wat gunstig kan zijn voor het cardiovasculaire stelsel (36, 37, 38).
- Verbetering van de hersenfunctie: Gember kan de hersenen beschermen tegen neurodegeneratieve aandoeningen zoals alzheimer (39, 40, 41, 42). Ook gezonde vrouwen van middelbare leeftijd scoorden in een onderzoek aanmerkelijk beter op cognitieve testen na enkele maanden een gemberextract geslikt te hebben (43).
- Versterking van het cardiovasculaire systeem: Dit knolgewas kan helpen bij het versterken van het cardiovasculaire systeem door verbetering van de bloedcirculatie en vermindering van ontstekingen in het hart en de bloedvaten (44, 45).
- Lager risico op kanker: Er zijn aanwijzingen dat gember kan beschermen tegen sommige soorten kanker, zoals dikkedarm-, alvleesklier- en leverkanker (46, 47, 48, 49, 50, 51).
Verder zijn er ook wat aanwijzingen dat gember gunstig kan zijn tegen veroudering en leverziekten (52, 53). Ook kan het de glutathionproductie verbeteren en zo oxidatieve stress in het lichaam verminderen (54).
Hoeveel moet je nemen?
Meestal worden doseringen tussen de 1 en 4g verse gember gebruikt (55, 56). Voor een onderhoudsdosering is 1g meestal voldoende. In geval van misselijkheid is 3 – 4g aan te raden, maar houd het bij zwangerschap uit voorzorg op 1 gram. Gember heeft een uitstekend veiligheidsprofiel en geeft pas bij doseringen boven de 6 gram bijwerkingen zoals brandend maagzuur of diarree (57). De gingerolen lossen slecht op in water, daarom is het aan te raden om gember bij een vetrijke maaltijd te nuttigen (58, 59, 60).
Kies altijd voor jonge en verse gember, want oude gember kan vezelig zijn. Het is ook mogelijk om gember te suppleren. Je kunt dan voor gemberpoeder of -extract kiezen. Beide kunnen erg krachtig werken en zijn vooral aan te raden in geval van klachten. De meeste supermarkten verkopen losse stronken gember, die vaak biologisch zijn. Het aan te raden om gember voor gebruik goed te schillen, omdat – vooral reguliere gember – volgens onderzoek vaak bestrijdingsmiddelen bevat (61).
Oppassen bij bloedverdunners
Gember heeft een uitstekend veiligheidsprofiel. Toch moeten sommige mensen ermee oppassen, want gember heeft een antistollingseffect waardoor je het beter niet kunt combineren met bloedverdunners (62, 63, 64). Een voorbeeld hiervan is Warfarin, maar ook bij hoge doseringen NSAID’s zoals aspirine kun je beter oppassen. Dit is vooral van belang tijdens de zwangerschap.
Hoe kun je meer gember binnenkrijgen?
Gember doet het erg goed in roerbakgerechten, sappen, soepen en stoofschotels. Je kunt gember ook aan een dressing toevoegen of verwerken in gebak en desserts. Een stukje gember kan ook een smoothie een pittige smaak geven. Een van de beste opties om meer gember tot je te nemen is wel het drinken van een gemberthee. Gemberthee is eenvoudig te maken door verse gember in stukjes te snijden en in heet water te laten trekken. Belangrijk is wel om de gember niet in grove stukken te snijden, want dan komen de actieve plantenstoffen nauwelijks in het water. Het beste is om het te raspen; zo wordt de smaak het sterkst en heb je uiteindelijk ook iets minder gember nodig. Als je de pittige smaak van gemberthee doorgaans te sterk vindt, kun je ook een beetje honing en wat citroen toevoegen voor een extra zachte smaak.
Slotwoord
De gezondheidsvoordelen van gember zijn onmiskenbaar. Niet alleen is het een smakelijke toevoeging aan eten en drinken, maar het kan ook gebruikt worden om een verscheidenheid aan kwalen te behandelen. Dankzij zijn ontstekingsremmende en antioxiderende eigenschappen kan gember de symptomen van ziekten verminderen. Het kan ook helpen bij problemen met de spijsvertering en misselijkheid. Daarom kan het toevoegen van gember aan je dieet positieve voordelen hebben voor zowel je lichamelijke als je geestelijke welzijn. Bovendien kan het op verschillende manieren worden geconsumeerd – waaronder vers, droog en in poedervorm – waardoor het in elke vorm gemakkelijk toegankelijk en lekker is.
