Kruiden en specerijen worden al eeuwenlang gewaardeerd, zowel vanwege de helende eigenschappen als de smaak. Modern onderzoek heeft bewijs gevonden voor vele gunstige gezondheidseffecten. Hier zijn de 10 van ‘s werelds gezondste kruiden en specerijen, ondersteund door wetenschappelijk bewijs.
1. Kaneel verlaagt de bloedsuikerspiegel en heeft een krachtig antidiabetisch effect
Kaneel is een populaire specerij, die in allerlei recepten en baksels voorkomt. Het bevat een verbinding genaamd cinnamaldehyde, die verantwoordelijk is voor de geneeskrachtige eigenschappen van kaneel (1). Kaneel heeft een krachtige antioxidantwerking, werkt ontstekingsremmend en verlaagt aantoonbaar het cholesterolgehalte en de triglyceriden in het bloed (2, 3, 4). Maar waar kaneel echt in uitblinkt, is zijn effect op de bloedsuikerspiegel. Kaneel kan de bloedsuikerspiegel op verschillende manieren verlagen, onder meer door vertraging van de afbraak van koolhydraten in het spijsverteringskanaal en verbetering van de insulinegevoeligheid (5, 6, 7, 8). Studies hebben aangetoond dat kaneel de nuchtere bloedsuikerspiegel bij diabetespatiënten met 10-29% kan verlagen, wat een aanzienlijke daling is (9, 10, 11). De effectieve dosis is meestal 0,5-2 theelepels kaneel per dag, of 1-6 gram.
Kortom: Kaneel heeft veel voordelen voor de gezondheid, en is vooral effectief bij het verlagen van de bloedsuikerspiegel.
2. Salie kan de hersenfunctie en het geheugen verbeteren
Salie dankt zijn naam aan het Latijnse woord Salvere, dat “redden” betekent. In de Middeleeuwen had het een sterke reputatie vanwege zijn genezende eigenschappen, en het werd zelfs gebruikt om de pest te helpen voorkomen. Huidig onderzoek wijst uit dat salie mogelijk de hersenfunctie en het geheugen kan verbeteren, vooral bij mensen met de ziekte van Alzheimer. De ziekte van Alzheimer gaat gepaard met een daling van het niveau van acetylcholine, een chemische boodschapper in de hersenen. Salie remt de afbraak van acetylcholine (12). In een onderzoek van 4 maanden bij 42 personen met milde tot matige ziekte van Alzheimer, bleek salie-extract significante verbeteringen in de hersenfunctie te geven (13). Andere studies hebben ook aangetoond dat salie de geheugenfunctie kan verbeteren bij gezonde mensen, zowel jong als oud (14, 15).
Kortom: Er zijn veelbelovende aanwijzingen dat salie-extract de hersen- en geheugenfunctie kan verbeteren, vooral bij mensen met de ziekte van Alzheimer.
3. Pepermunt verlicht PDS-pijn en kan misselijkheid verminderen
Pepermunt kent een lange gebruiksgeschiedenis in de volksgeneeskunde en de aromatherapie. Zoals bij veel kruiden het geval is, is het de olieachtige component die de stoffen bevat die verantwoordelijk zijn voor de gezondheidseffecten. Veel studies hebben aangetoond dat pepermuntolie de pijnbestrijding kan verbeteren bij het prikkelbaredarmsyndroom, of PDS (16, 17, 18). Het lijkt te werken door de gladde spieren in de dikke darm te ontspannen, wat de pijn verlicht die men ervaart tijdens de stoelgang. Het helpt ook om een opgeblazen gevoel in de buik te verminderen, wat een veel voorkomende spijsverteringsklacht is (19, 20). Er zijn ook enkele studies die aantonen dat pepermunt in aromatherapie misselijkheid kan helpen bestrijden. In een onderzoek onder meer dan 1100 vrouwen die moesten bevallen, zorgde aromatherapie met pepermunt voor een aanzienlijke afname van de misselijkheid. Het is ook aangetoond dat het misselijkheid vermindert na een operatie en na bevallingen met een keizersnede (21, 22, 23, 24).
Kortom: De natuurlijke olie in pepermunt verlicht de pijn bij mensen met PDS. Het werkt ook goed tegen misselijkheid bij gebruik in aromatherapie.
4. Kurkuma bevat curcumine, een stof met krachtige ontstekingsremmende effecten
Kurkuma is de specerij die kerrie zijn gele kleur geeft. Het bevat verschillende bestanddelen met geneeskrachtige eigenschappen, waarvan curcumine de belangrijkste is (25). Curcumine is een opmerkelijk krachtige antioxidant, die helpt oxidatieve schade te bestrijden en de lichaamseigen antioxidant-enzymen een boost geeft (26, 27, 28, 29, 30). Dit is belangrijk, omdat wordt aangenomen dat oxidatieve schade een van de belangrijkste mechanismen is achter veroudering en vele ziekten. Curcumine is ook sterk ontstekingsremmend, zozeer zelfs dat het de effectiviteit van sommige ontstekingsremmende medicijnen evenaart (31). Aangezien langdurige, laaggradige ontsteking een belangrijke rol speelt bij bijna elke chronische westerse ziekte, is het niet verrassend om te zien dat curcumine in verband wordt gebracht met een verscheidenheid aan gezondheidsvoordelen. Studies suggereren dat het de hersenfunctie kan verbeteren, de ziekte van Alzheimer kan bestrijden, het risico op hartaandoeningen en kanker kan verminderen en artritis kan verlichten, om er maar een paar te noemen (32, 33, 34, 35, 36).
Kortom: Studies hebben aangetoond dat curcumine, het actieve ingrediënt in de specerij kurkuma, belangrijke voordelen heeft voor vele aspecten van de gezondheid.
5. Heilig basilicum (tulsi) helpt infecties bestrijden en versterkt de immuniteit
Heilige basilicum of tulsi, niet te verwarren met gewone basilicum, wordt in India als een heilig kruid beschouwd. Studies tonen aan dat tulsi de groei van een reeks bacteriën, gisten en schimmels kan remmen (37, 38). Uit een kleine studie bleek ook dat het de werking van het immuunsysteem kan stimuleren door bepaalde immuuncellen in het bloed te verhogen (39). Heilig basilicum wordt ook in verband gebracht met een verlaagde bloedsuikerspiegel voor en na de maaltijd, en met de behandeling van angst en angstgerelateerde depressie (40, 41). Deze studies waren echter vrij klein, en er is meer onderzoek nodig voordat aanbevelingen kunnen worden gedaan.
Kortom: Heilige basilicum lijkt de immuunfunctie te verbeteren en de groei van bacteriën, gisten en schimmels tegen te gaan.
6. Cayennepeper bevat capsaïcine, dat helpt de eetlust te verminderen en mogelijk kankerbestrijdende eigenschappen heeft
Cayennepeper is een soort chilipeper die wordt gebruikt om pikante gerechten te bereiden. Het actieve bestanddeel heet capsaïcine, waarvan in veel studies is aangetoond dat het de eetlust vermindert en de vetverbranding verhoogt (42, 43, 44, 45, 46, 47). Daarom is het een veel voorkomend ingrediënt in veel commerciële supplementen voor gewichtsverlies. Uit een onderzoek bleek dat toevoeging van 1 gram rode peper aan maaltijden de eetlust verminderde en de vetverbranding verhoogde bij mensen die niet regelmatig pepers aten (48). Er was echter geen effect bij mensen die gewend waren pittig te eten, wat erop wijst dat een tolerantie voor de effecten kan worden opgebouwd. Uit sommige dierstudies is ook gebleken dat capsaïcine bepaalde vormen van kanker kan bestrijden, waaronder long-, lever- en prostaatkanker (49, 50, 51, 52). Natuurlijk zijn deze waargenomen kankerwerende effecten nog lang niet bewezen bij mensen, dus neem dit alles met een grote korrel zout.
Kortom: Cayennepeper is zeer rijk aan een stof genaamd capsaïcine, die de eetlust vermindert en de vetverbranding stimuleert. In dierstudies is ook aangetoond dat capsaïcine kanker kan tegengaan.
7. Gember kan misselijkheid behandelen en heeft ontstekingsremmende eigenschappen
Gember is een populaire specerij die in verschillende vormen van alternatieve geneeskunde wordt gebruikt. Studies hebben consequent aangetoond dat 1 gram of meer gember misselijkheid succesvol kan behandelen. Dit omvat misselijkheid veroorzaakt door zwangerschap, chemotherapie en zeeziekte (53, 54, 55, 56, 57, 58). Gember blijkt ook sterke ontstekingsremmende eigenschappen te hebben, en kan helpen bij pijnbestrijding (59). Uit een onderzoek bij personen die risico liepen op darmkanker bleek dat 2 gram gemberextract per dag de markers voor darmontsteking op dezelfde manier verlaagde als aspirine (60). Uit ander onderzoek bleek dat een mengsel van gember, kaneel, mastiek en sesamolie de pijn en stijfheid verminderde bij mensen met artrose. Het had een vergelijkbare effectiviteit als behandeling met aspirine of ibuprofen (61).
Kortom: 1 gram gember lijkt een effectieve behandeling te zijn voor veel soorten misselijkheid. Het is ook ontstekingsremmend, en kan helpen pijn te verminderen.
8. Fenegriek verbetert de bloedsuikercontrole
Fenegriek wordt veel gebruikt in de Ayurveda, vooral om het libido en de mannelijkheid te verhogen. Hoewel de effecten op de testosteronspiegel niet eenduidig zijn, lijkt fenegriek wel een gunstige invloed te hebben op de bloedsuikerspiegel. Het bevat het plantaardige eiwit 4-hydroxyisoleucine, dat de werking van het hormoon insuline kan verbeteren (62). Vele studies bij mensen hebben aangetoond dat ten minste 1 gram fenegriekextract per dag de bloedsuikerspiegel kan verlagen, met name bij diabetici (63, 64, 65, 66, 67).
Kortom: Fenegriek blijkt de werking van insuline te verbeteren, wat leidt tot een aanzienlijke verlaging van de bloedsuikerspiegel.
9. Rozemarijn kan helpen bij het voorkomen van allergieën en verstopping van de neus
De werkzame stof in rozemarijn heet rozemarijnzuur. Van deze stof is aangetoond dat hij allergische reacties en verstopte neus onderdrukt. In een studie met 29 personen werd aangetoond dat zowel een dosis van 50 als een dosis van 200 mg van rozemarijnzuur de allergiesymptomen onderdrukken (68). Het aantal immuuncellen in het neusslijm verminderde ook, met verminderde verstopping.
Kortom: Rozemarijnzuur heeft ontstekingsremmende effecten die allergiesymptomen lijken te onderdrukken en verstopte neus verminderen.
10. Knoflook kan ziekte bestrijden en de gezondheid van het hart verbeteren
In de oudheid werd knoflook vooral gebruikt voor zijn geneeskrachtige eigenschappen (69). We weten nu dat de meeste van deze gezondheidseffecten te danken zijn aan een stof die allicine heet, en die ook verantwoordelijk is voor de aparte geur van knoflook. Knoflooksupplementen staan bekend om de bestrijding van ziekten, waaronder verkoudheid (70, 71). Als je vaak verkouden bent, kan het heel goed helpen om meer knoflook aan je dieet toe te voegen. Er is ook overtuigend bewijs voor gunstige effecten op de gezondheid van het hart. Voor mensen met een hoog cholesterolgehalte lijkt het supplementeren met knoflook het totale en/of LDL-cholesterol met ongeveer 10-15% te verlagen (72, 73, 74). Uit studies bij mensen is ook gebleken dat suppletie met knoflook de bloeddruk bij mensen met hoge bloeddruk aanzienlijk verlaagt (75, 76, 77). In één onderzoek was het net zo effectief als een bloeddrukverlagend medicijn (78). Alle ongelooflijke gezondheidsvoordelen van knoflook behandelen valt buiten het bestek van dit artikel, maar je kunt er hier meer over lezen (met toestemming vertaald).
