Voedingswaardetabel van ketchup per 100 gram:
| Per 100 g | Ketchup | ADH* |
| kcal | 77 | 3,85% |
| Kj | 327 | 3,89% |
| Water (g) | 79 | 3,95% |
| Eiwit (g) | 1 | 1,79% |
| Koolhydraten (g) | 17,7 | 6,81% |
| Suiker (g) | 14,3 | |
| Vet (g) | 0 | 0,00% |
| Verzadigd (g) | ||
| E.O.V. (g) | ||
| M.O.V. (g) | ||
| Omega 6 (g) | ||
| Omega 3 (g) | ||
| Cholesterol (mg) | ||
| Transvet (g) | ||
| Vezels (g) | 0,8 | 2,29% |
| A (mg) | 0,049 | 5,44% |
| B1 (mg) | 0,07 | 6,36% |
| B2 (mg) | 0,09 | 6,00% |
| B3 (mg) | 2,1 | 13,13% |
| B5 (mg) | 0,00% | |
| B6 (mg) | 0,03 | 2,00% |
| B11 / Foliumzuur (ug) | 1 | 0,33% |
| B12 (ug) | 0 | 0,00% |
| C (mg) | 2 | 2,67% |
| D (ug) | 0 | 0,00% |
| E (mg) | 0,6 | 6,00% |
| Vitamine K (ug) | 3 | 2,50% |
| Natrium (mg) | 608 | 60,80% |
| Kalium (mg) | 334 | 9,54% |
| Calcium (mg) | 13 | 1,30% |
| Fosfor (mg) | 31 | 3,88% |
| IJzer (mg) | 0 | 0,00% |
| Jodium (ug) | 0,00% | |
| Magnesium (mg) | 19 | 6,33% |
| Koper (mg) | 0,05 | 5,56% |
| Selenium (ug) | 0 | 0,00% |
| Zink (mg) | 0,1 | 0,67% |
Bron: Nevo, USDA, Pubmed, CNF
* Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid
Over ketchup
Ketchup, of voluit tomatenketchup, is een zoete en pittige saus op basis van tomaten, suiker en azijn met kruiden en specerijen. Behalve tomaat, bevat ketchup meestal: uien, piment, koriander, kruidnagel, komijn, knoflook en mosterd en soms ook selderij, kaneel of gember.
De vroege versies van ketchup bevatten ook andere ingrediënten zoals paddenstoelen, oesters of noten. Het is mogelijk zelf ketchup te maken met verse tomaten, een zoetmiddel (bijvoorbeeld honing, suiker of agave), azijn, water, zout en kruiden zoals uien- en knoflookpoeder.
Wereldwijd is het bekendste merk ketchup Heinz. Heinz Tomato Ketchup wordt geproduceerd door H.J. Heinz Company en is onderdeel van Kraft Heinz. Heinz Ketchup heeft 80% van het marktaandeel in Europa en 60% in de Verenigde Staten. Het woord ‘ketchup’ is waarschijnlijk een verbastering van het Indonesische woord ketjap.
Suiker in ketchup
Ketchup kan meer toegevoegde suikers bevatten dan je denkt. Veel populaire ketchupmerken kunnen tot 4 gram suiker per eetlepel bevatten, wat gelijk is aan 1 theelepel suiker. De Keuringsdienst van Waarde ontdekte in 2006 al dat in een fles tomatenketchup maar liefst 24 (!) klontjes suiker kunnen zitten. Er zijn merken die ketchup maken met minder of zelfs zonder toegevoegde suikers. Een goed alternatief is ketchup op basis van stevia.
Lycopeen in ketchup
De rode kleur van ketchup wordt veroorzaakt door de plantaardige kleurstof lycopeen. Deze kleurstof zit niet alleen in tomaten, maar ook in watermeloen, guave, papaja, paprika en roze grapefruit. Lycopeen is een antioxidant uit de familie van de carotenoïden. Het is een sterke antioxidant die je lichaam kan beschermen tegen oxidatieve stress en daarnaast kan beschermen tegen bepaalde toxines en chronische ziekten (1, 2, 3, 4, 5, 6). Diëten die rijk zijn aan het antioxidant lycopeen kunnen prostaatkanker helpen voorkomen (7, 8, 9, 10). Lycopeen kan volgens sommige studies mogelijk ook beschermen tegen long-, borst- en nierkanker. Mannen die minstens twee porties lycopeenrijke tomatensaus per week aten, hadden 30% minder kans op prostaatkanker dan mannen die minder dan één portie tomatensaus per maand aten (11).
De sterke antioxidantwerking van lycopeen kan helpen het cholesterolgehalte te verlagen en de kans op het ontwikkelen van hartaandoeningen te verkleinen (12, 13). Lycopeen lijkt ook enige bescherming te bieden tegen de schadelijke effecten van de zon (14, 15). Lycopeen kan helpen de huid te beschermen tegen zonnebrand en schade veroorzaakt door UV-stralen. Het is echter geen vervanging voor zonnebrandcrème (16). Interessant is ook dat lycopeen antioxiderende eigenschappen heeft, die kunnen helpen bij het voorkomen van epileptische aanvallen en geheugenverlies (Alzheimer) bij ouderdomsziekten (17, 18, 19). Lycopeen kan de vorming van cataract voorkomen of vertragen en het risico op macula degeneratie verminderen, de belangrijkste oorzaak van blindheid bij ouderen (20, 21).
Daarbij kan lycopeen neuropathische pijn helpen verminderen, een type pijn dat wordt veroorzaakt door zenuw- en weefselschade (22, 23). Tot slot zijn er aanwijzingen dat lycopeen het afsterven van botcellen kan vertragen, de botarchitectuur kan versterken en in het algemeen kan helpen botten gezond en sterk te houden (24). De biologische beschikbaarheid van lycopeen wordt bevorderd door verhitting (25). Hierdoor wordt het beter opgenomen. Volgens onderzoek zouden temperaturen tussen de 60 en 80 graden Celcius al voldoende zijn. (26).
In biologische Ketchup meer lycopeen
Biologische tomatenketchup bevat drie keer zoveel lycopeen als reguliere ketchup. In de VS is tomatenketchup behalve in de traditionele rode kleur ook verkrijgbaar in paarse en groene tinten. Onderzoekers hebben het lycopeengehalte en de antioxidantwerking in 13 ketchupmerken getest: zes populaire, drie biologische, twee huismerken en twee van fast-food ketens. Paarse en groene ketchups hadden een lycopeengehalte dat gelijk was aan hun gewone, rode tegenhangers. De biologische ketchups blonken uit qua lycopeengehalte. Eén merk bevatte zelfs 183 microgram lycopeen per gram ketchup: ongeveer vijf keer zo veel per gewicht van een gemiddelde tomaat. Niet-biologische merken bevatten gemiddeld 100 microgram per gram. Eén fast-food monster bevatte slechts 60 microgram per gram. Als je een hoog lycopeengehalte wilt, kies dan altijd de donkerste, rode ketchup.
Zie voor meer informatie over voedingsmiddelen ook het boek:
