Uit nieuw onderzoek blijkt dat het drinken van een kopje cafeïnevrije koffie kan helpen om cafeïne-ontwenningsverschijnselen zoals hoofdpijn, vermoeidheid, prikkelbaarheid en maagklachten te stoppen.
Uit statistieken blijkt dat ongeveer 75% van de mensen dagelijks koffie drinkt. Als je echter te veel drinkt, kan dat soms negatieve gevolgen hebben voor de gezondheid, zoals het verhogen van de bloeddruk. Als je probeert te stoppen, kunnen cafeïne-ontwenningsverschijnselen – zoals hoofdpijn, vermoeidheid, prikkelbaarheid en maagklachten – dat vaak moeilijk maken. Als dit voor jou het geval is, heeft een groep wetenschappers van de Universiteit van Sydney mogelijk goed nieuws.
Volgens de hoofdauteur van de studie, Llewellyn Mills, PhD, een onderzoeker op het gebied van drugs en alcohol aan de University of Sydney Medical School, kan het drinken van decaf koffie de cafeïne-onttrekkingsverschijnselen tijdelijk verminderen. En dit effect bestaat zelfs als je je ervan bewust bent dat je decaf drinkt. “Klinkt als voodoo, ik weet het,” zei Mills, “maar we hebben het nu in drie afzonderlijke onderzoeken waargenomen, dus we zijn er vrij zeker van dat het echt bestaat.”
Decaf presteerde beter dan men verwachtte
Om het probleem van cafeïneontwenning te bestuderen, keken Mills en zijn team naar 61 mensen die zware koffiegebruikers waren, die minstens drie kopjes per dag dronken. Alle deelnemers gingen gedurende 24 uur zonder cafeïne, terwijl hun ontwenningsverschijnselen werden gemeten. Daarna werden de deelnemers aan het onderzoek in drie groepen verdeeld. Twee groepen kregen decaf koffie, maar slechts één van deze twee werd verteld dat ze decaf dronken. De andere groep werd wijsgemaakt dat ze gewone koffie kregen. De derde groep tenslotte kreeg water te drinken. Toen hen 45 minuten later werd gevraagd hun symptomen te beoordelen, meldde de groep die dacht dat ze gewone koffie kregen een vermindering van hun symptomen. Voordat ze de hun toegewezen drankjes kregen, was de mensen gevraagd in hoeverre ze verwachtten dat die zouden helpen bij de ontwenningsverschijnselen, waarbij mensen zeiden dat ze verwachtten dat gewone koffie het meest zou helpen, gevolgd door water, en decaf het minst. Maar dit was niet wat er gebeurde. Het water hielp helemaal niet, terwijl decaf koffie de mensen aanzienlijke verlichting gaf. Mills merkte op dat er geen farmacologische reden is waarom decaf de ontwenningsverschijnselen zou helpen verminderen, dus moet er een andere reden zijn voor het waargenomen effect.
Hoe decaf de ontwenningsverschijnselen van cafeïne zou kunnen verminderen
Mills zei dat hij het gebeurde toeschrijft aan het zogenaamde “open-label placebo-effect”. Placebo-effecten treden gewoonlijk op wanneer mensen geloven dat ze een farmacologisch actieve stof hebben gekregen, zodat ze verwachten dat ze een verbetering van hun symptomen zullen zien. “Open-label placebo-effecten zijn een interessante uitzondering op deze regel,” zei Mills, “want ze treden zelfs op als mensen weten dat de stof die ze hebben gekregen geen actief geneesmiddel bevat.”
Het effect van conditionering
Wat betreft de vraag waarom in dit geval een open-label placebo-effect optrad, zegt Mills dat hij gelooft dat het komt door conditionering. “Dagelijkse koffiedrinkers drinken in de loop van hun leven duizenden kopjes koffie. Elk kopje (vooral het eerste in de ochtend) vermindert hun ontwenning, zodat ze na verloop van tijd koffie en alle prikkels eromheen – de smaak, de geur, de warmte van het kopje, de warmte van de vloeistof – zowel bewust als onbewust gaan associëren met vermindering van de cafeïneontwenning”. Na verloop van tijd kunnen die prikkels een vermindering van de ontwenning teweegbrengen zonder de aanwezigheid van cafeïne, legde hij uit. Volgens Mills kan dit effect nuttig zijn als je probeert je koffie-inname te verminderen.”Eén kopje decafé van goede kwaliteit, gedronken wanneer je symptomen op hun hoogtepunt zijn, kan je helpen het ergste van de verlangens uit te zitten en niet toe te geven aan de verleiding,” zei hij.
Cafeïneconsumptie en gezondheidsrisico’s
Dr. Debabrata Mukherjee, voorzitter van de afdeling interne geneeskunde en hoogleraar interne geneeskunde aan het Texas Tech University Health Sciences Center El Paso, zei dat hoewel het cafeïnegehalte van vier of vijf kopjes koffie per dag als veilig wordt beschouwd voor gezonde volwassenen, het zowel positieve als negatieve effecten kan hebben. “In gematigde doses – tot twee kopjes koffie – kan cafeïne mensen minder moe en alerter maken. Sommige studies suggereren dat het de eetlust kan verminderen en het risico op depressie kan verlagen,” merkte hij op. “Maar hoge doses kunnen mensen angstig maken, de bloeddruk verhogen en leiden tot hartkloppingen en slaapproblemen”. Daarnaast zei Mukherjee dat één studie een verband heeft gelegd tussen zware koffie-inname en een verhoogd risico om te sterven aan hart- en vaatziekten als je een ernstige hoge bloeddruk hebt. “Koffie met mate is redelijk,” concludeerde Mukherjee, “maar te grote hoeveelheden blijken enkele gezondheidsrisico’s te hebben, en het is goed om de consumptie bij die personen te beperken” (bron: Healthline.com).
Originele studie: Mills L, Lee JC, Boakes R, Colagiuri B. Reduction in caffeine withdrawal after open-label decaffeinated coffee. J Psychopharmacol. 2023;37(2):181-191.
